پس از پیروزی انقلاب اسلامی سازمان ها و هسته‌هایی مانند سپاه و کمیته‌های انقلاب به منظور حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی تشکیل شد که نقش مردم در این حرکت و تلاش چشمگیر و موثر بود.
ایجاد جاسوس‌خانه آمریکا، حمله نظامی به طبس، حصر اقتصادی، ترور شخصیت های اسلامی، کودتا و حرکت‌های مذبوحانه گروهک‌های چپ و راست از جمله عواملی بود برای حرکت هرچه بیشتر مردم به منظور خودکفایی جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با دشمنی که هر لحظه در پی تدارک حیله جدیدی بوده و هست. امام خمینی(ره) نیز به مانند همیشه با دید وسیع و آینده‌نگر خود در پنجم آذر ۱۳۵۸ تشکیل ارتش ۲۰ میلیونی را صادر کردند.
از آن تاریخ بود که زن و مرد، پیر و جوان از نوجوان ۱۲ ساله تا پیر ۷۰ ساله عاشقانه فرمان رهبرشان را لبیک گفتند و تندیس پایداری و رمز جاوید مبارزه و مخاصمه با بیدادگران را برای همیشه به شکلی نظام‌مند و با غرور بر دفتر مشق تاریخ ایران نگاشتند و نام مبارک آن را بسیج نهادند.
تندیسی که حجم پوشالی سکوت و سازش را با خون هزاران فرزندش به فریاد علیه زورمداران تاریخ بدل کردند و ضمانت و حراست از دین رسول الله را تا همیشه تاریخ با سرخی خونشان امضا کردند.
بسیج تشکیل شد و مسئولیت ساماندهی این نیرو به سپاه پاسداران واگذار شد که خود تشکیلاتی برخاسته از متن مردم و هدف از تشکیل آن حراست و پاسداری از انقلاب و حفظ دستاوردهای آن بود.
این نهاد مردمی که در بدو تاسیس هیچ گونه تخصص نظامی نداشت بعد از سازماندهی آرام آرام علاوه بر رویکرد عقیدتی، سیاسی و اجتماعی شکل نظامی به خود گرفت. به طوری که با شروع جنگ تحمیلی و ضرورت حضور نیروهای مردمی دوش به دوش ارتش و سپاه با دشمنان مقابله کردند.
حضور این نیروی مردمی در جنگ تمامی محاسبات نظام استکباری را دگرگون کرد و انگیزه و کیفیت حضور آن‌ها معادله جنگ را به نفع نظام جمهوری اسلامی تغییر داد.
بسیج نام محبوب هر شهر و خیابان و کوچه شد
بسیجیان استان سمنان نیز در کنار همه مردان ارغوانی میهن وارد جنگ شدند و در کنار همه فرزندان خمینی کبیر(ره) ارتش تا بن دندان مسلح عراق را پس از هشت سال نبرد بی وقفه، به زانو درآوردند.
به دنبال فرمان حضرت امام(ره) مبنی بر تشکیل بسیج، در استان سمنان نیز گروه گروه به بسیج پیوسته و سازماندهی شدند و دیگر نام بسیج آشنای محبوب هر شهر و خیابان و کوچه شد.
تعدادی از سپاهیان و بسیجیان این استان در اولین روزهای جنگ تحمیلی به مناطق جنگی غرب و جنوب اعزام شدند و ابتدا در یگان‌های مختلف به صورت پراکنده حضور پیدا کرده و در عملیات مسلم بن عقیل، مطلع الفجر، طریق القدس، بیت المقدس، فتح المبین و خطوط پدافندی شرکت کردند.
مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان سمنان در این باره به ایرنا می‌گوید: از سال ۱۳۶۱ یعنی عملیات رمضان کلیه نیروهای رزمنده استان سمنان در قالب تیپ ۱۷ علی ابن ابیطالب(ع) به فرماندهی شهید مهدی زین‌الدین سازماندهی و اعزام شدند که بعدها تیپ به لشکر ارتقا پیدا کرد.
سرهنگ محمدحسن سلامی ادامه داد: رزمندگان در این یگان در عملیات رمضان، محرم، والفجر مقدماتی، والفجر ۳، والفجر ۴، خیبر و بدر شرکت داشتند.
به گفته وی، بعد از تغییر و تحولات سازمانی سپاه، نیروهای رزمنده استان از لشکر۱۷ علی ابن ابیطالب(ع) منفک و در قالب تیپ ۲۱ امام رضا(ع) سازماندهی شدند و با حضور خود در عملیات‌های والفجر ۸ و مقابله با تک دشمن در مهران و کربلای یک، در باز پس گیری مهران حماسه آفرینی کردند.
سلامی گفت: با اوج حضور مردم در صحنه‌های نبرد، یگان مستقل متعلق به استان سمنان با همت مردم و مسوولان و رزمندگان به نام تیپ ۱۲ قائم(عج) در ۳۰ خرداد ۱۳۶۵ شکل گرفت.
حضور ۳.۹ درصد از جمعیت کشور به عنوان بسیجی در جبهه‌های نبرد
وی تصریح کرد: در حال حاضر بیش از ۱۴۰ هزار نفر از جمعیت استان بسیجی‌اند، تعداد۲۷ هزار و ۸۴۰ نفر در طول هشت سال دفاع مقدس به عنوان بسیجی از طریق سپاه در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل حضور یافته همانند دیگر بسیجیان در اقصی نقاط کشور حماسه‌های زیادی آفریدند و حدود نیمی از نیروهای اعزامی را دانش آموزان تشکیل می دادند.
سلامی بیان داشت: استان سمنان با اعزام تعداد یک هزار ۸۱ نیرو با توجه به نسبت جمعیت، در رتبه ششم کشور قرار داشت و این نسبت در سال ۱۳۶۶ با اعزام سه هزار و ۸۵ نفر سیر صعودی داشت و استان به رتبه دوم صعود کرد.
مدیر کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان سمنان اضافه کرد: با بررسی‌های انجام شده یکی از دلایل عمده سیر صعودی اعزام نیرو، تشکیل یگان منتسب به استان بوده است که در این سال تاسیس شد و حاکی از نقش مثبت تعلقات مردم استان سمنان به ارزش های انقلاب و آرمان های دفاع مقدس بود.
سلامی گفت: کل نیروهای بسیجی رزمنده در سطح کشور معادل یک میلیون و ۹۳۰ نفر است و با توجه به جمعیت سال ۱۳۶۵ یعنی ۴۹ هزار ۴۴۵ هزار و ۱۰ نفر در کل کشور، نتیجه گرفته می شود که حدود ۳.۹ درصد از جمعیت کل کشور به عنوان بسیجی در جبهه های نبرد حضور داشتند.
۵۵ درصد از مجموع شهدای استان سمنان بسیجی بودند
وی افزود: حال با توجه به تعداد رزمندگان استان که بالغ بر ۲۷ هزار و ۸۴۰ نفر می‌رسند بر اساس جمعیت همان سال ۱۳۶۵ استان که تعداد ۴۱۷ هزار و ۳۵ نفر بود، این نتیجه حاصل می‌شود که حدود ۶.۶ درصد از جمعیت استان در جبهه‌های نبرد حضور یافتند که بیش از ۱.۷ برابر میانگین کشوری است.
وی با اشاره به اینکه این آمار و ارقام نشان دهنده حضور فعال و چشمگیر نیروهای مردمی در جبهه های نبرد است، تاکید کرد: از تقسیم آمار جمعیت کشور و استان بر رزمندگان این نتایج به دست می‌آید که در کشور به ازای هر۲۶ نفر یک نفر به عنوان بسیجی در جبهه حضور داشت و در استان به ازای هر ۱۵ نفر یک نفر به عنوان بسیجی در جبهه حضور داشته است.
مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزش دفاع مقدس با اشاره به اینکه حضور داوطلبانه و مردمی در استان ۱۱ درصد بیشتر از میانگین کشور است، تاکید کرد: از مجموع شهدای کشور ۴۴ درصد بسیجی بودند و از مجموع شهدای استان ۵۵ درصد در بسیج عضویت داشتند.