کرمانشاه- ایرنا- مدیرکل حفاظت از محیط زیست کرمانشاه اعلام کرد که طرح سرشماری از پستانداران بزرگ در این هفته در سطح استان آغاز شده است.

«فریدون یاوری» روز چهارشنبه در گفت وگو با ایرنا، اظهارداشت: در این طرح که با هدف کسب اطلاعات جمعیتی و برنامه ریزی زیست محیطی آغاز شده است، اکیپ هایی از محیط بانان و کارشناسان این حوزه به مدت یک ماه در ۹ منطقه به پایش گونه های پستانداران می پردازند.

وی افزود: این ۹ منطقه شامل مناطق تحت مدیریت محیط زیست از جمله بوزین و مره‌خیل، قراویز، زلزله‌زرد، قلاجه، پناهگاه حیات وحش بیستون، امروله و دالاخانی می شود.

به گفته مدیرکل حفاظت از محیط زیست در دیگر مناطق استان نیز که تنوع گونه‌های حیات وحش در آنها قابل توجه نیز سرشماری ها انجام خواهد شد.

استان کرمانشاه دارای سه منطقه حفاظت شده، یک پناهگاه حیات وحش، ۲ اثر طبیعی ملی و ۴ منطقه شکار و تیراندازی ممنوع است.

یاوری عنوان کرد: استان کرمانشاه با تنوع آب و هوایی و زیستی دارای گونه های متنوعی از جمله شوکا، کل و بز، آهو، قوچ و میش، پلنگ، خرس قهوه ای و سایر پستانداران است.

اثبات حضور پلنگ در کرمانشاه

سال گذشته برای نخستین بار پس از ثبت تصویر پلنگ ایرانی توسط دوربین های تله ای در منطقه بوزین و مره‌خیل، وجود پلنگ ایرانی در کرمانشاه به اثبات رسید.

پلنگ ایرانی بزرگترین یا یکی از بزرگترین زیرگونه‌های پلنگ است که بومی غرب آسیا است و در فهرست جانوران در معرض خطر انقراض قرار دارد.

غذای پلنگ با توجه به منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کند متفاوت است. بخش عمده رژیم غذایی پلنگ ایرانی از شکار سم‌ داران میان ‌جثه همچون بز کوهی (کل و بز)، انواع گوزن به ویژه مرال، گوسفند وحشی (قوچ و میش)، انواع غزال به ویژه آهوی گواتردار ایرانی و گراز تأمین می‌شود.

در کنار آن از شکارهای کوچک‌ تری نظیر موش، خرگوش و تشی و گوشتخواران کوچک‌ تر مانند روباه و شغال در کنار انواع پرندگان و خزندگان طعمه او می‌گردند. در ایران شکار اصلی این جانور کل و بز است و محل زندگی پلنگ نیز تا حد زیادی با محل زندگی کل و بز همسانی دارد.

اصلی‌ترین تهدید پیش‌ روی بقای این حیوان جدا شدن زیستگاه‌ها و قطع ارتباط ژنتیکی گروه‌های مختلف این حیوان است که معمولاً به تشکیل گروه‌های بسیار کوچک منجر شده ‌است. به ‌طوری‌ که در همه قلمرو زیستی این حیوان هیچ گروه جمعیتی وجود ندارد که در برگیرنده بیش از ۱۰۰ قلاده پلنگ بالغ باشد.

کاهش طعمه بر اثر شکار انسان‌ها، گسترش زیربنایی، مزاحمت‌های انسانی و از میان رفتن زیستگاه شامل چیدن گیاهان و قارچ‌های خوراکی، ساخت معدن، جاده‌سازی، جنگل‌ زدایی، آتش‌ سوزی و چرای دام عواملی ‌است که منجر به تکه ‌تکه شدن زیستگاه‌های حیوان شده ‌است.

یوزپلنگ ایرانی در قصرشیرین

یوزپلنگ ایرانی نیز سال گذشته برای نخستین بار توسط نیروهای ارتش جمهوری اسلامی ایران در مناطق مرزی قصرشیرین رصد و خبر آن اعلام شد اما به دلیل اینکه تاکنون عکس این گونه نادر گرفته نشده، حضورش در این منطقه به صورت رسمی ثبت نشده است.

مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان کرمانشاه چندی پیش در این رابطه به ایرنا، گفت: به همین دلیل محیط بانان دوربین های تله ای خود را در منطقه کار گذاشتند که تاکنون این دوربین ها موفق به ثبت تصویر یوزپلنگ ایرانی در قصرشیرین نشده اند.

یاوری توضیح داد: علاوه بر مشاهده یوزپلنگ های ایرانی توسط مردم بومی شواهد حضور آن نیز دیده شده است اما در صورتی که تصویر یوزپلنگ ایرانی در قصرشیرین ثبت شود، برای نخستین بار وجود این گونه نادر جانوری در استان و غرب کشور اثبات خواهد شد.

وی اظهار داشت: سازمان محیط زیست برنامه ویژه ای را تحت عنوان «عمل» به منظور حفاظت از پلنگ و یوزپلنگ ایرانی در دست اجرا دارد که به زودی این برنامه را در کرمانشاه نیز اجرایی خواهد کرد.

ایران از دهه ۱۹۷۰ به عنوان تنها زیستگاه یوزپلنگ‌های آسیایی (ایرانی) شناخته شده‌ است. یوزپلنگ ایرانی تنها نژاد این جانور است که یال دارد.

یوزپلنگ آسیایی یا یوزپلنگ ایرانی یا تیزپای آسیایی یک زیرگونهٔ به ‌شدّت در معرض خطر انقراض از یوزپلنگ است که اکنون تنها چند ده قلاده از آن در ایران یافت می‌شود. هم اکنون این یوز به عنوان نمادی در لباس تیم ملی فوتبال ایران است.

این جانور در مناطق بیابانی در سطح منطقه زندگی می‌کرد و سال‌هاست که نسل آن در معرض نابودی کلی قرار دارد. نتایج جدیدترین تحقیقات نشان می‌دهد که بین ۷۰ تا ۱۰۰ قلاده یوزپلنگ در مناطق حاشیه کویر مرکزی از جمله خارتوران، نایبندان، دره‌انجیر و میاندشت وجود داشته باشد.

ثبت تصویر یوزپلنگ ایرانی در قصرشیرین می تواند آمار به دست آمده از این حیوان در آسیا را دستخوش تغییر کند و دریچه ای تازه پیش روی محققان در این زمینه قرار دهد.