محمد حمیدیمقدم در آیین رونمایی از پوسترهای سیزدهمین جشنواره سینماحقیقت، گفت: ما قرار بود از رضا عابدینی دعوت کنیم تا در این دوره جشنواره کنار ما حضور داشته باشند اما به دلیل مشغله او این مهم میسر نشد، من از عابدینی خواهش کردم در این حرکت کنار ما باشند و او پس از سالها فعالیت در حوزه گرافیک و فرمهای بصری دنیا این خواهش را پذیرفتند تا پوستر جشنواره را طراحی کنند و به این خاطر از ایشان ممنونم.
وی افزود: فکر می کنم تعامل و رو به رو شدن با جهان بصری رضا عابدینی اتفاق بزرگی است و خوشحالم که این تعامل و اتفاق بزرگ به جشنواره سینماحقیقت سرایت کرده است. دوستان عزیز از این پس در مقابل این فضاهای گرافیکی قرار می گیرند.
در ادامه حمیدی مقدم متنی را که به قلم رضا عابدینی نگارش شده بود، قرائت کرد.
در این متن آمده است: «امسال با توجه به زیرساخت سینمای مستند که بحث پژوهش، تحقیق و جست و جو است ما یک تعامل ایجاد کردیم، شخصیت های عزیزی که به تعبیر من توانستند پس از مرارت ها و تلاش های بسیار در حوزه سینمای مستند فعالیت کنند. هویت دیداری گرافیکی سیزدهمین جشنواره سینماحقیقت با الهام از پروسه ساخت فیلم مستند طراحی شده است. برای ساخت یک فیلم مستند مراحل منحصر به فردی گذرانده میشود تا در نهایت تصویری بر پرده سینما نقش ببندد. از مطالعه و تحقیق و ایده پردازی گرفته تا فیلمبرداری و تدوین و در نهایت نمایش، پوستر سیزدهمین جشنواره سینماحقیقت سعی در بازنمایی این جزییات و مراحل دارد. وجود این عناصر ریز و درشت در پوستر تیز بازتاب اهمیت مضاعف جزییات در سینمای مستند هستند. این هویت دیداری با رویکردی کاملا معاصر و به روز و در عین توجه به خواستگاه جغرافیایی و تاریخی این جشنواره طراحی شده است. عناصر ایرانی به کار رفته در این طراحی گویای همین نکته است و به دلیل ماهیت این جشنواره که در واقع جشن یک هفته ای سینمای مستند ایران است در آن از رنگ هایی سرزنده استفاده شده است. در طراحی پوسترهای بزرگداشت استاد منوچهر طیاب و احمد جهرمی در عین وفاداری و حفظ زبان گرافیکی امسال سینماحققت از عناصری تصویری استفاده شده است که به طور مشخص به حوزه های تخصصی کارهای این اساتید مربوط است و البته استفاده از موتیف های ایرانی به طور ویژه برای این اساتید سینمای مستند ایران. این پروژه در استودیوی طراحی رضا عابدینی در پاییر ۹۸ و در شهر های تهران و بیروت با مدیریت هنری و طراحی رضا عابدینی و مدیریت پروژه و طراحی اشکان فروتن انجام شده است.»
در ادامه این مراسم پوستر اصلی جشنواره سینماحقیقت توسط محمد حمیدی مقدم، رامین حیدری فاروقی (عضو شورای سیاست گذاری جشنواره)، محسن استادعلی (ریاست محترم انجمن کارگردانان سینمای مستند) رونمایی شد.
سپس پوستر بزرگداشت منوچهر طیاب در سیزدهمین جشنواره سینماحقیقت با حضور این پیشکسوت سینما رونمایی شد و وی پس از رونمایی از پوستر گفت: خوشحالم که امروز در دنیا سینمای ما را بیشتر با سینمای مستند می شناسند چون این سینما ترویجگر فرهنگ ملی ماست.
منوچهر طیاب از پیشکسوتان سینمای مستند نیز در این مراسم، گفت: همیشه در این مواقع یاد خودم در ۲۱ و ۲۲ سالگی که از اروپا به تهران بازگشتم میافتم و به این فکر میکنم که آیا چیزی به نام سینمای مستند میتواند در ایران پابگیرد یا خیر؟
وی افزود: در آن زمان نمیدانستم که می شود درباره سینمای مستند کاری کرد یا خیر. همان موقع با یکی از مسئولان فرهنگی رو به رو شدم و سوال کردم که آیا امکان ساخت چنین فیلم های مستندی وجود دارد یا نه؟ ایشان گفتند نمیدانم می شود یا نه، این اولین باری بود که با فردی مواجه شدم که طبیعتاً باید من را تشویق می کرد اما اینگونه نبود.
طیاب در ادامه با اشاره به سرگردانی که تا چندین سال همراه او بوده است، افزود: این سرگردانی با من بود تا زمانی که چند دوست دیگر از اروپا بازگشتند و ما با هم فکر کردیم که آیا میشود این رشته را در ایران پیش برد یا نه؟ الان می بینم که آرزوی دیرینه ما به حقیقت پیوسته و من خوشحالم. در این دوران رشته ها و مدارس هنری به وجود آمد در حالی که در آن دوران هیچکدام از این ارگان هایی که می شناسید وجود نداشت.
وی ادامه داد: در سال های ۴۰ تا ۵۰ جنبشی در ایران شروع شد و به من حکمی داده شد که اولین دانشگاه سینمایی را راه اندازی کنیم. با تجربیاتی که به عنوان نیروی جوان داشتیم، انجام این کار، ساده نبود حتی در آن زمان دانشگاههای سینمایی زیادی در جهان وجود نداشت اما با نامه نگاری ها و برنامه ریزی این کار را انجام دادیم.
این استاد پیشکسوت با بیان این نکته که در آن زمان همه چیز جوان بود و کسانی نبودند تا بتوان از تجربیات آنها استفاده کرد، گفت: عشق و علاقه باعث شد پژوهش و عقب افتادگی را جبران کنیم. همه کسانی که امروز شما می شناسید مربوط به سال های ۴۰ تا ۵۰ میشوند به طوری که حتی حکومت آن زمان را وادار به توجه کرد. خوشحالم که امروز در دنیا سینمای ما را بیشتر با سینمای مستند می شناسند چون این سینما ترویجگر فرهنگ ملی ماست.
وی افزود: همه اتفاقات امروز باعث شده هم خودمان را پیدا کنیم هم شخصیتمان را به دیگران معرفی کنیم. در جشنوارههای بین المللی بارها دیدهام که خارجی ها دوست دارند ببینند ما چه ساختهایم چون جنس کارهای ما متفاوت است.
طیاب خاطرنشان کرد: از برگزاری این بزرگداشت ها ممنونم این بزرگداشت برای ما نیست بلکه برای فرهنگ مان است.
در ادامه آیین رونمایی از پوستر سیزدهمین جشنواره سینماحقیقت ضمن نمایش پوستر بزرگداشت احمد ضابطی جهرمی، این پیشکسوت حوزه سینمای مستند گفت: این سالن برای من یادآور خاطرات علمی و هنری خشنودکننده و عزیز است. چون خادمانی در این مرکز حضور داشتند که واقعا دوست داشتنی هستند. دوست داشتن مرکز به خاطر عزیزانی است که در اینجا با تاثیرات متفاوت خدمت می کنند. ما در همینجا آثار درخشانی از ایران و جهان دیدیم، به عنوان داور همکاری کردیم، کسانی را دیدیم که حالا در این دنیا نیستند، بخشی از کارگاه های آموزشی را در همین جا برگزار کردیم و .... بنابراین مجموعه این ویژگی ها، مرکز را برای من دوست داشتنی می کند.
وی ضمن تاکید بر همکاری هنرمندان با یکدیگر اظهار کرد: هرچند مدیریت ها تغییر کردند اما خودمان هم باید به هم کمک کنیم. همه ما یک جمع هستیم و امیدوارم سمفونی دلنشینی برای همه باشیم. من در همین سالن چند بار تاکید کردم و معتقدم که فرم ملی برای سینمای کشور ما، سینمای مستند است و از اول هم چنین بوده چرا که بخشی از هنر ایرانی، مستند است. بخش مهمی در دیگر شاخه ها هم مستند است برای مثال شعر مستند، موسیقی مستند و ... داریم. سینمای مستند جهان طبیعی، انسانی و تاریخی را تصویر می کند.
ضابطی جهرمی افزود: ما تولید استودیویی نداشتیم اما هالیوود آن را به استودیو برده است. در ایران خیلی از دفاتر تولید نام استودیو را داشتند در حالی که همان ها، دفاتر فیلمسازی بودند. در سال ۷۹ مقالهای درباره سینمای مستند و فرم ملی نوشتم و دلایلی آوردم که چرا فرم مستند، یک فرم ملی است و باید تقویت شود. البته جهان، سینمای ما را با سینمای مستند می شناسد اخیرا هم آثاری که تلفیقی از مستند و داستانی است، ساخته میشود.
وی پس از تشکر از کارکنان مرکز گسترش گفت: ممنونم که از حقیر یادی کردید. این نکوداشت را که برای سینمای ایران و دلبستگی ما به سرزمینمان است، ارج می گذارم. ما مدیون گذشتگان و آموزگاران خودمان هستیم و موظفیم آموزه های خود را به دیگران منتقل کنیم. از بانیان جشنواره هم که برای خدمات ناقابل ما نکوداشتی برگزار می کنند، تشکر می کنم.
جهرمی با اشاره به پوستر بزرگداشتش توضیح داد: لحظهای که پوستر نکوداشتم را دیدم باند نارنجی آن روی چشم نظرم را توجه کرد و من را یاد دوره ای انداخت که ما آرزو داشتیم فیلم رنگی بسازیم.
این مستندساز در پایان گفت: بخش مهمی از سینما، انضباط است، انضباط اخلاقی، فیزیکی، تولیدی، فکری و خدمتی بخشی از آن است. مستندساز باید بگوید من باید به موقع، آماده، آنجا باشم. یعنی باید مثل یک سرباز عمل کند..
در پایان حسین ترابی، منوچهر طیاب، احمد ضابطی جهرمی، منوچهر مشیری، مرتضی رزاقکریمی و .... به امضای پوستر این جشنواره پرداخته و عکس یادگاری گرفتند.