شرکت نفتی آرامکو پس از عرضه بیش از ۲۴میلیارد دلار از سهام خود در بازار بورس عربستان پذیره نویسی خود را در ۲۶ آبان آغاز کرد که تا ۱۳ آذر ماه ادامه خواهد یافت .
به گزارش تارنمای صفحه عربی شبکه تلویزیونی سی ان ان، پذیره نویسی افراد بر اساس جدول زمانبندی شده پنجشنبه شب به پایان رسید.
شرکت مالی سامبا همچنین خاطرنشان کرد: شمار شرکت کنندگان به ۴ میلیون و ۹۰۰ هزار پذیره نویس رسید.
محمد بن سلمان ولیعهد سعودی قبل از آغاز پذیره نویسی اعلام کرد که عرضه حدود ۵ درصدی سهام آرامکو می تواند ۱۰۰ میلیارد دلار برای صندوق های سعودی سود داشته باشد و برنامه های بلندپروازانه تنوع اقتصادی ولیعهد را تحقق بخشد اما با توجه به عدم تمایل سرمایه گذاران خارجی برای خرید سهام آرامکو ، بن سلمان ابتدا بخت خود را در داخل به ویژه بر روی ثروتمندان کشور آزمود و در آخرین لحظه تصمیم گرفت وارد بازارهای آمریکا، کانادا و ژاپن یعنی سه بازاری که به طور سنتی اجتناب ناپذیرند، نشود.
گام بعدی تعدیل عملیات در میان بازارهای داخلی و بازارهای کشورهای متحد حاشیۀ خلیج فارس مانند امارات عربی، کویت، عمان و بحرین است. اما مشکل اینجاست که در این صورت بسیاری از خانواده های ثروتمند سعودی اکنون به سرمایه گذاران مهم آرامکو تبدیل خواهند شد. شاهزاده سعودی بخش بانکی کشور را که میلیاردها دلار به سرمایه گذاران به منظور خرید سهام وام خواهد داد، تحت کنترل خود می گیرد. بدین معنا که منابع سعودی برای خرید سهام ایمن تر خواهند بود.
این امر تبعات دیگری نیز بر سرمایه گذاران در سطح جهان خواهد داشت. اما اولین تأثیر بر بورس عربستان خواهد بود که ممکن است زیر فشار عرضۀ عمومی اوراق بهادار دستکم ۲۴ میلیارد دلاری دچار نوسان شده و سهام دیگر را دچار مشکل سازد.
این امر با مخاطرات سیاسی نیز روبرو می باشد. زیرا دولت عربستان که در بسیاری از کمک های مالی اش به آرامکو تکیه خواهد کرد، همچنان بر این شرکت نظارت خواهد داشت.
اعتبار محمد بن سلمان پیش از این در پی ماجرای قتل جمال خاشقچی خدشه دار شده بود. در ضمن بسیاری از میلیاردرهای کشور که در ماجرای حمله برق آسای ضدفساد به هتل کارلتون ریاض در سال ۲۰۱۷ حضور داشتند احتمالاً همان سرمایه گذاران بزرگ این عملیات خواهند بود. در ضمن پروژۀ چشم انداز ۲۰۳۰ که قرار است عربستان را به یک عصر جدید سوق دهد اکنون به یک چالش شخصی تبدیل شده است. برای اینکه همۀ اینها امکان پذیر گردد به درآمدهای حاصل از عرصۀ اولیۀ اوراق بهادار آرامکو نیاز است. اکنون طرح آرامکو یک مسألۀ حیثیتی به شمار می آید.
عربستان بزرگترین صادرکننده نفت در جهان است و پس از حمله به تاسیسات آرامکو روزانه حدود ۵/۷ میلیون بشکه از تولید کم شد؛ این رقم حدودا معادل ۵ درصد از کل نفت عرضه شده به بازارهای جهان در روز بود.
در پی این حمله موسسه اعتبارسنجی "فیچ"، یکی از سه موسسه بزرگ در این زمینه در جهان، رتبه اعتباری عربستان سعودی را یک درجه تنزل داد.
تاسیسات نفتی عربستان در روزهایی مورد هدف قرار گرفت که نگرانی‌ها در باره قیمت نفت به اوج خود رسیده بود و به همین دلیل آینده آرامکو و سودهی سهام آن با توجه به تنش‌های نظامی و سیاسی پیرامون عربستان در هاله‌ای از ابهام قرار داشت.
محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، امیدوار است در برنامه "چشم‌انداز ۲۰۳۰" اقتصاد کشورش را طی ده سال آینده متحول کند؛ حدود دو ماه پیش (سپتامبر) این کشور اعلام کرد با لغو ویزا برای ۴۹ کشور درهای خود را به روی گردشگران خارجی می‌گشاید.
عربستان قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ میلادی سهم درآمد صنعت گردشگری از تولید ناخالص ملی این کشور را به ۱۰ درصد برساند.
این اتفاقات در حالی است عربستان کارنامه ضعیفی در امور حقوق بشری دارد؛ قتل جمال خاشقچی و همچنین فشار بر روی فعالان حقوق زن در این کشور به سیاهی این تصویر افزوده است. علاوه بر آن سعودی ها همچنان درگیری جنگ یمن هستند و توانمند شدن یمنی ها در حمله به اهداف مختلف و مهم اقتصادی عربستان یکی دیگر از چالش های عمده برای فروش سهام آرامکو محسوب می شود.
کارشناسان می گویند عرضه سهام شرکت آرامکو بدون ضمانت است و شکننده بودن وضعیت این شرکت در برابر حمله های نظامی و مسائل حقوق بین‌المللی خطر و ریسک سرمایه‌گذاری افزایش داده است. بیمه این شرکت نمی‌تواند از سرمایه‌گذاران در برابر رویدادهای احتمالی مانند افزایش مصیبت‌های زیستی و حمله‌های نظامی حمایت کند.
از سوی دیگر بی‌ثباتی سیاسی و اجتماعی و ناآرامی ها و تنش های کنونی در منطقه خاورمیانه، شمال آفریقا و دیگر مناطق هم بر ریسک سرمایه‌گذاری در آرامکو و مراکز مالی آن افزوده است.
۱۴۸۷