به گزارش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، زیست‌بوم فناوری و کارآفرینی برای بسیاری از حوزه‌ها به خوبی در کشور شکل گرفته است. زیست‌بومی که در آن تمام اجزا زنجیره‌وار به یکدیگر متصل هستند تا خلق ثروت از دانش را سرعت دهند.
مراکز علمی، مراکز رشد، شتاب‌دهنده‌ها، پارک‌های علم و فناوری، شرکت‌های دانش‌بنیان، استارتاپ‌ها و کارخانه‌های نوآوری برخی از این اجزا هستند. در این زیست‌بوم از ایده و خلاقیت محصول تولید می‌شود. محصولاتی دانش‌بنیان که رهایی از اقتصاد نفتی را نوید می‌دهند.
شکل‌گیری زیست‌بوم زیست فناوری در کشور نمونه‌ای موفق است که با همت، غیرت و ذهن خلاق نیروی انسانی این زیست ۹۸ داروی مورد نیاز در کشور تولید می‌شود. در سایر حوزه‌ها نیز اقدامات خوبی انجام شده است اما بسیاری از محصولات تولید شده در این زیست‌بوم قابلیت صادرات به خارج از کشور را دارند که باید از این ظرفیت استفاده لازم را داشته باشیم. حوزه سلول‌های بنیادی نیز در چند سال اخیر با حرکت شتابان شرکت‌های دانش‌بنیان شاهد اتفاقات خوبی است. محصولاتی تولید شده در این حوزه قابلیت رقابت و صادرات به بازارهای بین‌المللی دارند.
دستیابی به بازارهای بین‌المللی حوزه سلول‌های بنیادی
امیر علی حمیدیه دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری‌های سلول‌های بنیادی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از راهکارهای توسعه صادرات شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه سلول‌های بنیادی سخن گفت و بیان کرد: برخی از این شرکت‌ها ظرفیت‌های صادراتی بالایی دارند.
وی با بیان اینکه فعالیت‌های ستاد محدود به فعالیت‌های آموزشی، پژوهش و توسعه فناوری نیست، گفت: برنامه‌ریزی برای گسترش فعالیت‌های بین‌الملل حوزه سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی از سال ۹۴ و هم‌زمان با تدوین برنامه جامع راهبردی ستاد مدنظر قرار گرفت، هدف از آن دستیابی به بازارهای بین‌الملل برای محصولات این حوزه بود.
حمیدیه ادامه داد: در سال‌های اخیر حوزه سلول‌های بنیادی رشد علمی مناسبی داشته است، به گونه‌ای که بیش از ۱۰۰ شرکت دانش‌بنیان در این حوزه فعال هستند. ایران کشوری با ۸۰ میلیون جمعیت است که محصولات دانش‌بنیان و فناور تولید شده در این حوزه بیشتر از این ظرفیت است. شرکت‌های فناور محصول تولید می‌کنند اما ظرفیت کافی نیست. این حوزه صنعتی با فناوری‌های پیشرفته را شامل می‌شود، شرکت‌ها علاوه بر بازار داخلی به بازارهای بین‌المللی نیز برای فروش محصولات خود نیاز دارند.
وی با تاکید بر اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان از همان نخستین روزهای تشکیل خود باید نگاهی جهانی داشته باشند، افزود: شرکت‌های دانش‌بنیان برای فروش محصولات خود تنها نباید محدود به بازار داخلی شوند. همچنین محدود شدن برای فروش به کشورهای همسایه نیز درست نیست. ظرفیت بالایی در کشورهای شرق آسیا مانند هند و چین وجود دارد. این کشورها علاوه بر جمعیت بالا از نظر سیاسی هم روابط مناسبی با کشورمان دارند.
ایجاد کریدورهای صادراتی برای توسعه صادرات
دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری‌های سلول‌های بنیادی معاونت علمی همچنین کشورهای اسلامی پر جمعیت مانند اندونزی، پاکستان و بنگلادش را نیز به عنوان مقاصد صادراتی خوب برای این شرکت‌های فناور معرفی کرد و گفت: اکنون ۱۰ تا ۱۵ درصد شرکت‌های دانش‌بنیان قابلیت صادرات دارند. محصولات صادر می‌شود اما حجم آن کم است. نیازمند ایجاد کریدورهای صادراتی برای توسعه این اقدام هستیم. البته دیده می‌شود برخی محصولات با فناوری بالا این شرکت‌های دانش‌بنیان در انگستان، ترکیه یا کشورهای اروپای مصرف می‌شود اما شرکت فناور صادراتی انجام نداده است. این محصولات با قاچاق از کشور خارج می‌شوند و با ایجاد مجرای قانونی برای توسعه صادرات شرکت‌ها باید از این اتفاقات جلوگیری کرد.
حمیدیه اعزام شرکت‌های دانش‌بنیان راهی برای توسعه صادرات محصولات فناورانه دانست و گفت: در سفری که ماه گذشته هیات علمی و فناوری ایران به ریاست معاون علمی و فناوری رییس جمهوری به چین داشت، ۴ شرکت دانش‌بنیان از حوزه سلول‌های بنیادی حضور داشتند. در این سفر ۷ قرارداد میان شرکت‌های دانش بنیان ایرانی و طرفین چینی منعقد شد که از این تعداد ۳ قرارداد در حوزه پزشکی بازساختی بود. نکته مهم این است که در سفر به کشورهای دارای بازار بزرگ مانند چین و هند شرکت‌ها تنها نباشند. تشکیل کنسرسیومی متشکل از چندین شرکت فناور ایرانی سبد متنوعی از محصولات را ارائه می‌دهد که خواهان بیشتری دارد.