به گزارش خبرنگار ایرنا، فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجه و امور امنیتی اتحادیه اروپا روز یکشنبه ۱۰ آذر همزمان با پایان یافتن دوره فعالیتش با این اتحادیه خداحافظی کرد و در توییتی نوشت: «دوره خدمت من پس از پنج سال فشرده به پایان میرسد. از همه کسانی که در تبدیل اتحادیه اروپا به شریکی قابل اعتماد، ستون چند جانبهگرایی و مدافع سرسخت حقوق بشر تلاش کردند، متشکرم.»
یک دیپلمات اسپانیایی به عنوان مسئول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا جانشین فدریکا موگرینی شده است؛ «جوزف بورل» سیاستمدار چپگرا و وزیر خارجه سابق اسپانیا که در سابقه فعالیتهای دیپلماتیک خود رویکردی ضد آمریکایی داشته است. او ریاست پارلمان اروپا در سالهای ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۷ در کارنامه دارد.
جوزف بورل ۷۲ سال دارد و در روستایی کوچک در منطقه کاتالونیا اسپانیا زاده شده است. مدرک تحصیلی او دکترای اقتصاد است. در شرایطی که رابطه ایران و اتحادیه اروپا به دلیل شرایط به وجود آمده توسط آمریکا در برجام، ماجرای اجرایی شدن اینستکس و نیز کاهش تعهدات برجامی ایران در موقعیتی حساس قرار گرفته است، موضع بورل همسو با ایران است.
سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه در توییتی نوشت: در عین حال که از موضع میانهرو و معقول فدریکا موگرینی در خصوص ایران قدردانم و نائل شدن جوزف بورل به سمت جدید را تبریک میگویم، امیدوارم که شاهد تحولاتی در روابطمان با اتحادیه و تثبیت چندجانبهگرایی و قانون در حیطه بینالمللی باشیم.
مسئول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا جزو آندسته از سیاستمدارانی است که از توافق هسته ای با ایران به طور جدی حمایت می کند او چندین بار از اقدامات دونالد ترامپ در خروج یکجانبه از برجام و اعمال سیاست تهدید و فشار حداکثری علیه ایران انتقاد کرده است.
او به شدت مخالف یکجانبهگرایی آمریکا است و از یکجانبهگراییها و اقدامات مداخلهجویانه دولت آمریکا از جمله لغو معافیت تحریمهای نفتی ایران انتقاد کرده است.
او در مهرماه امسال طی سخنانی با تاکید بر لزوم حفظ برجام گفت: ما باید به منظور حفاظت از منافع و امنیتمان و برای جلوگیری از تشدید اوضاع، این توافق هستهای را زنده نگه داریم. یکپارچگی سیاسی اروپاییها برای حفظ این توافق حیاتی خواهد بود.
جمهوری اسلامی ایران اردیبهشت ماه امسال در سالگرد خروج یکجانبه آمریکا از برجام، بعد از یک سال صبر راهبردی و عدم تحقق وعدههای کشورهای اروپایی برای جبران آثار تحریمهای آمریکا، اعلام کرد به صورت مرحلهای پایبندیاش به توافق هستهای را کاهش میدهد.
بورل در واکنش به کاهش تعهدات برجامی، ضمن دفاع از موضع ایران در این باره گفته است: تا آنجا که من میدانم این تصمیم ایران در چارچوب برجام است... آمریکا با خروج از برجام اقدام بدی انجام داد و زمینه تصمیم اخیر ایران در محدودیت فعالیت برجامی را فراهم کرد.
او همچنین در این مورد گفته است: خوشبختانه ایران توافق هستهای را پاره نکرد و باید مانع از پاره شدن کامل آن شد. تسلیح مجدد هستهای ایران، بر نخستین کسانی که تاثیر میگذارد، اروپاییها هستند. محکوم کردن توافق هستهای از سوی آمریکا خبر بدی است. خوشبختانه پاسخ ایرانیها در مرز قرار دارد، آنها توافق هستهای را پاره نکردند وگفتند که اگر آمریکا به تعهدات خود عمل نکند آنها نیز به تعهداتشان عمل نخواهند کرد و کارهایی را در چارچوب محدودیت توافق انجام میدهند.
بورل در دی ماه سال گذشته نیز در مصاحبهای گفته بود: حفظ برجام بخش مهمی از امنیت ماست. ما برای رسیدن به این توافق انرژی دیپلماتیک و اراده سیاسی زیادی را سرمایهگذاری کردهایم. به همین دلیل ما حفظ توافق را مهم میدانیم.
اسپانیا در اوج فضاسازی آمریکا برای نظامی کردن منطقه خلیج فارس با حضور ناو جنگی آبراهام لینکلن، ناوچه جنگی خود را به طور موقت از ادامه همراهی ناو هواپیمابر آمریکایی که به سمت خلیج فارس در حرکت بود به آب های اسپانیا فراخواند. بورل در همان زمان گفته بود که دولت اسپانیا همه جوانب این مسئله را بررسی کرده و سپس تصمیم به فراخوان ناوچه گرفته است. منطقه خلیج فارس پر از تنش است که البته نباید این موضوع را خیلی مهم جلوه داد و پیچیده کرد.
بورل بهمن سال گذشته هم در یک پیام توئیتری، چهلمین سال پیروزی انقلاب را تبریک گفت و ایران را یک قدرت منطقهای خواند. او به افزایش شمار زنان شاغل و دانشجو در ایران پس از انقلاب اشاره کرد و نقش ایران را در جنگ داخلی سوریه، لازم و مفید ارزیابی کرد.
او همچنین از حامیان جدی حکومت نیکولاس مادورو در ونزوئلا و از منتقدان رویکرد دولت ترامپ در قبال تغییر رژیم در ونزوئلا است و تلاش زیادی برای حل و فصل بحران سیاسی و انسانی ونزوئلا و حفظ ارتباطات مادرید و کاراکاس در زمینههای اقتصادی و سیاسی انجام داده است. او اعلام آمادگی ترامپ برای مداخله نظامی در ونزوئلا را به رفتارهای یک گاوچران تشبیه کرد.
بورل در سپتامبر سال گذشته تصمیم ترامپ برای احداث دیوار مرزی با مکزیک را به تمسخر گرفت و به طعنه گفت: آیا میدانید این بیابان چقدر بزرگ است؟
به نظر می رسد با پایان دوره کاری فدریکا موگرینی، جوزف بورل با تجربه دیپلماتیک خود مواضع دورتری نسبت به آمریکا و نزدیکتری نسبت به ایران خواهد داشت.