در همه اساسنامههای حقوقی، در همه سرزمینها، در همه ادیان، در همه کشورها و در همه نهادهای مدنی، کودکان جایگاه ویژهای برای خود دارند. در جنگها و بحرانهای اجتماعی و اقتصادی، در روزگار زوال حکومتها و حاکمیتها، در آشوبها و شورشها، حتی در روزگار صلح و آرامش و ثبات، حقوق آنها، ثابت، پا بر جا و باقی است.
از حق کودکان در دنیای آشفته و آسیمه سر امروز چه میدانیم؟ کتابها به ما پاسخ میدهند.
نخستین کتاب حقوق من
سال ۱۳۶۸، پیماننامه بینالمللی حقوق کودک، در مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب رسید و ۱۹۱ کشور (به جز آمریکا و سومالی) آن را امضاء کردند، این قانون برای حمایت از کودکان زیر ۱۸ سال و بهتر شدن دنیا به اجرا درآمد و ایران نیز در سال ۱۳۷۳ به آن پیوست.
کتاب نخستین کتاب حقوق من، اطلاعاتی درباره این پیماننامه به شما میدهد و به تفکیک سرفصلها، همه حقوقی که یک کودک زیر ۱۸ سال، در خانواده، جامعه و کشور دارد را بازگو میکند. چگونگی مراقبت از کودکان، آب، غذا، آموزش، صلح، محیط زیست، آموزش، شناخت و حق دانستن واقعیتها، آزادی و مواردی از این دست را میتوان در این کتاب به زبانی ساده یافت.
نخستین کتاب حقوق من در ۱۳۶ صفحه، با گردآوری کیان فروزش و تصویرگری آرتمیس حبیبیآزاد توسط نشر ایرانبان منتشر شده است.
حق دارم کودک باشم
حقوقی که کودک از آن برخوردار است، فارغ از هر رنگ و نژاد و جنسیت و محل تولد و زندگی به او تعلق دارد. کتاب حق دارم کودک باشم، حقوق کودکان را با بیانی تصویری، به کودک میآموزد و حتی برای بزرگترها هم مطالب تازهای برای گفتن دارد. گام نخست برای گرفتن حقوق کودکان، دانستن آن و از سوی دیگر به رسمیت شناختن آن است.
آلن سر نویسنده فرانسوی این کتاب، معلم مهدکودک بوده است و برای نوشتن کتابهایش از دانشآموزانش الهام گرفته است. او یکی از فعالان حقوق کودک در اروپا به شمار میآید.
کتاب حق دارم کودک باشم با تصویرگری اورلیا فروتنی، در ۴۸ صفحه توسط آلن سرر نوشته شده و نشر فاطمی با ترجمه مهناز کاظمی آن را به چاپ رسانده است.
زنده باد حقوق شهروندی
در مقابل حقوقی که هر کودک میتواند در جامعه داشته باشد، او نیز وظایفی دارد، کتاب زنده باد حقوق شهروندی، کتابی تصویری است که وظایف شهروندی را برای کودکان توضیح میدهد.
این کتاب از مجموعه کتابهای شهروندان کوچک است که هر یک از آنها به بخشهای مختلفی از مسایل شهروندی میپردازند و با بیانی داستانی موضوعاتی چون محافظت از زمین، همکاری، کمک و نظم و قوانین اجتماعی را بازگو میکند و اثرات رعایت نکردن این وظایف در زندگی اجتماعی را گوشزد میکند.
زنده باد حقوق شهروندی نوشته سیلوی ژیرارده، با تصویرگری یوئیک روزادو و ترجمه لاله ولیانی، راحله پورآذر در صفحه توسط نشر ماهک منتشر شده است.