به گزارش روز چهارشنبه موسسه محک، از آغاز تولد این مؤسسه تا کنون، حضور داوطلبان بخشی از هویت این مؤسسه بوده است. مؤسسه‌ای که از بنیانگذار و ارکان‌اش تا دیگر داوطلبان همگی، عشق، عمر و تخصصشان را بدون هیچ چشمداشتی صرف بارآوری درختی کرده‌اند که میوه‌اش یاری به کودکان مبتلا به سرطان و خانواده آنان است و تا کنون به واسطه استمرار این یاری بیش از ۳۲ هزار کودک در مسیر سخت درمان سرطان تحت حمایت قرار گرفته‌اند.
در سراسر جهان فعالیت‌های داوطلبانه نقش سازنده‌ای در پیشبرد اهداف و چشم‌اندازهای مؤسسات خیریه و مردم‌نهاد دارند. مؤسسه خیریه محک از ۲۸ سال پیش با همت داوطلبانه بنیانگذار خود و حمایت گروهی از داوطلبان که امروز اعضای هیأت امنای و مدیره محک تشکیل می‌دهند، بنا شد. هسته اولیه محک با داوطلبان شکل گرفت و اکنون نیز که محک در هشتمین دوره ارزیابی NGO Benchmarking با اخذ امتیاز ۵/۹۷ درصد، در بین ۳۲۸ سازمان مردم نهاد از سراسر جهان، در صدر ایستاده است، بسیاری از فعالیت‌های خود را با همدلی و نیت خیر داوطلبان‌اش پیش می‌برد. داوطلبانی که بدون کوچکترین انتظار مادی و معنوی به عنوان عضوی از این خانواده بزرگ، سعی در حمایت از کودکان مبتلا به سرطان کشورمان دارند و توانمندی و وقت ارزشمندشان را در اختیار این مؤسسه قرار می‌دهند.
در روز جهانی داوطلب با شهره زرگر، مدیر واحد داوطلبان مؤسسه خیریه محک، درباره چگونگی فعالیت داوطلبان در این مؤسسه که هم راستا با الگوهای سازمان‌های بین‌المللی فعالیت می‌کند، گفت وگو کرده‌ایم که آن را در ادامه می‌خوانید.
شرایط عضویت در گروه داوطلبان محک چیست؟
زرگر: افرادی که تمایل به انجام فعالیت داوطلبانه در محک دارند، می‌بایست سن آنها بین ۱۸ تا ۵۰ سال باشد و بتوانند به طور ثابت و مشخص یک روز در هفته را برای فعالیت خود در مؤسسه اختصاص دهند.
همچنین از آنجایی که دفتر مرکزی محک در تهران واقع است، داوطلبان می‌بایست ساکن تهران باشند تا مستقیم با بخش مربوطه ارتباط بگیرند.
افراد علاقمند برای عضویت و تکمیل فرم ثبت نام می‌توانند با مدرک شناسایی و یک قطعه عکس در ساعات کاری از شنبه تا چهارشنبه به صورت حضوری به دفتر مرکزی و واحد داوطلبان محک مراجعه کنند تا ثبت‌نام آنها بر اساس تخصصشان صورت گیرد.
واحد داوطلبان محک در چه تخصص‌هایی به نیرو نیاز دارد؟
زرگر: بهتر است افراد با تخصص‌های گوناگون به عنوان داوطلب در محک حضور داشته باشند زیرا این مؤسسه با توجه به فعالیت‌های خود نیازمند تکثر تخصص‌ها است. ولی برخورداری از تخصص یا مهارت خاص به عنوان یک شرط اصلی برای پذیرش داوطلبان در طول فعالیت مؤسسه مد نظر نبوده است. در واقع نیاز به نیروی داوطلب، با توجه به درخواست واحدهای مختلف مؤسسه و بیمارستان محک و شرایط آن واحد مشخص می‌شود.
کار داوطلبانه در محک شامل هر گونه فعالیت و ارائه تخصص و مهارتی است که منجر به صرفه‌جویی در هزینه‌های این سازمان و کاهش استخدام نیروی موظف شود.
به طور مثال در محک، داوطلبان در حوزه‌های اداری، ارتباط با بیمار، برگزاری بازار و مراسم‌ها، عکاسی، ساخت اِلمان، ترجمه و ... فعالیت دارند. جالب است بدانید که برخی از خدمات درمانی مثل دندانپزشکی به کودکان محک توسط پزشکان داوطلبان صورت می‌گیرد.
داوطلب ارتباط با بیمار کیست؟ و فعالیت داوطلبانه در این بخش به چه صورت است؟
زرگر: داوطلبان کار با بیمار، به افرادی اطلاق می‌شوند که در اتاق‌های بازی بخش‌های بیمارستان محک یا سایر بیمارستان‌های دولتی و دانشگاهی دارای بخش خون و آنکولوژی اطفال که کودکان تحت حمایت محک در آنجا حضور دارند، مسئولیت رسیدگی به امور سرگرمی و آموزشی کودکان در آن مرکز درمانی را به عهده دارند.
در فرآیند احراز صلاحیت این داوطلبان با توجه به حساسیت ویژه‌ای که این فعالیت در محک دارد، به این صورت است که بعد از اعلام آمادگی افراد، آنها مورد ارزیابی روان‌شناسی قرار می‌گیرند. در صورتی که از نظر روان‌شناسی صلاحدید حضور در این گروه را داشته باشند می‌توانند در کارگاه آموزشی ارتباط با کودک شرکت کرده تا مهارت‌های لازم و نکات قابل توجه در ارتباط با کودکان مبتلا به سرطان و خانواده‌های آنها را آموزش ببینند.
فعالیت داوطلبان چطور به صرفه‌جویی هزینه‌ها کمک می‌کند؟
زرگر: محک به عنوان یک سازمان پاسخگو و شفاف به ازای ساعات فعالیت داوطلبان، مبلغ ریالی آن را هر ساله در گزارشی به صورت سالانه که به تأیید حسابرسی قانونی رسیده است منتشر می‌کند. به طور مثال فعالیت داوطلبان براساس آمار سال گذشته، بیش از ۸۶ هزار نفر ساعت ثبت شده است. که این عدد با توجه به پایه حقوق وزارت کار و سایر هزینه‌ها و مزایای قانونی نیروی انسانی، به ارزش ریالی تبدیل می‌شود. در واقع این ارزش ریالی نشان می‌دهد که محک چقدر توانسته است با به کارگیری از ظرفیت داوطلبان، بدون پرداخت دستمزد و استخدام نیروی موظف، اهداف و فعالیت‌های مؤسسه را پیش ببرد.
عملکرد کمی و کیفی داوطلبان چطور ارزیابی می شود؟
زرگر: برای محک بسیار مهم است که داوطلبان نیز مانند یک نیروی موظف به قوانین کار و اصول محک که ارتباط مستقیمی به ارائه خدمات به کودکان مبتلا به سرطان دارد، آشنا و متعهد باشند.
بنابراین معیارها و شاخص‌های مشخص و مدونی به صورت عمومی و تخصصی وجود دارند، که اساس ارزیابی کمی و کیفی داوطلبان را مشخص می‌کند. این معیارها توسط واحد داوطلبان و کارشناسان متخصص بخش‌های مختلف تهیه می‌شود. داوطلبان به صورت ماهانه براساس این شاخص‌ها توسط بخش مربوط به حوزه فعالیت‌شان مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.
وجه تمایز واحد داوطلبان با سایر واحدهای محک در چیست؟
زرگر: در واحد داوطلبان محک با توجه به نقش پررنگی که در فعالیت‌های این مؤسسه دارد، تمام تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌های لازم بر امور داوطلبان و تأثیر آن بر فعالیت‌های محک در شورای داوطلبان انجام می‌شود. با توجه به اعتقاد محک به خردجمعی و جاری شدن این اندیشه در این واحد با دیگر واحدهای محک با شیوه متفاوتی در حال انجام است. به این شکل که در واحد داوطلبان افرادی که نیروی موظف نیستند در تصمیم‌گیری و اجرا سهیم هستند. لذا داوطلبان محک، در یک ساختار مشخص، قدرت تصمیم‌گیری و اجرا دارند.
همچنین اساس کار این واحد بیشتر از سایر واحدها، به تعهد افرادی که با نیت خیرشان بدون دریافت هیچ وجهی وقت و تخصصشان را در اختیار محک قرار داده‌اند، گره خورده است. همینطور این فرصت برای داوطلبان محک فراهم بوده است تا در زمینه‌ای که به آن علاقه‌مند هستند نیز فعالیت کنند. به عنوان مثال برای یک حسابدار فرصت مشارکت در ساخت دستبندهای محک نیز فراهم است و او می‌تواند زیر این سقف به صورت داوطلبانه به فعالیتی مشغول باشد که با فضای کاری و تخصص او متفاوت است. این یعنی کسب تجریه جدید.
اعضای شورا شامل چه افرادی است و وظیفه آن چیست؟
زرگر: شورای داوطلبان متشکل از ۹ عضو است که وظیفه بررسی، تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری در خصوص تمام فعالیت‌های داوطلبان را در محک به عهده دارد. از برگزاری بازارهای خیریه که به طور کامل امور آن توسط داوطلبان انجام می‌شود تا کارهای اداری که مسئولیت انجام آن را یک داوطلب به عهده دارد، در این شورا تصمیم‌گیری می‌شود و فعالیت‌ها مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
اعضای این شورا شامل مدیر واحد داوطلبان، یک نماینده از هیأت مدیره، ۳ داوطلب واحد خدمات حمایتی در امور مددکاری و ارتباط با بیمار، داوطلب واحد روابط عمومی و امور بین‌الملل، داوطلب واحد جلب مشارکت‌های مردمی، داوطلب واحد آموزش و داوطلب امور اجرایی است.
افرادی که از آنها به عنوان داوطلب واحدهای مختلف نام بردیم در واقع هماهنگ کننده روابط کاری بین واحد داوطلبان با واحد مشخص شده هستند.
برنامه‌های آینده واحد داوطلبان چیست؟
زرگر: در برنامه‌های آینده این واحد توسعه آموزش‌های عمومی و تخصصی قرار دارد. آموزش عمومی شامل آشنایی با فعالیت محک در سراسر کشور، تاریخچه مؤسسه و اصول و کدهای ارتباطی محک و ... است. همچنین آموزش‌های تخصصی شامل آشنایی با مهارت‌ها و اصولی مرتبط با واحد کاری داوطلب در نظر گرفته شده است.
به طور مثال داوطلب عکاسی که در واحد روابط عمومی فعالیت دارد بهتر است قبل از شروع فعالیت با معیارها و شاخص‌های انتخاب عکس برای رسانه‌های محک و کدهای بصری آن آشنا شود. که این آموزش تخصصی توسط این واحد و نماینده داوطلب در شورا برای داوطلب پیگیری و انجام می‌شود.
به طور کل قصد داریم در آینده با گسترش آموزش، مهارت داوطلبان محک را به سمت تخصصی‌تر شدن پیش ببریم تا بتوانیم از تمام ظرفیت این افراد برای ارائه شایسته‌ترین خدمات به کودکان مبتلا به سرطان با کمک داوطلبان بهره ببریم.