وزیر علوم، تحقیقات و فناوری هم که هفته گذشته برای شرکت در مراسم هفتادمین سالگرد تاسیس دانشگاه فردوسی مشهد به این شهر سفر کرده بود مهمترین مطالبه دانشجویان را "وضعیت توسعه و فضای نقدپذیری" از همه بخش‌های کشور ذکر کرد.
منصور غلامی افزود: در برخی مناسبت‌ها همچون شانزدهم آذر ماه و روز دانشجو نشست‌ها و سخنرانی‌هایی شکل می‌گیرد اما ما انتظار داریم این رخدادها در طول سال نیز تکرار شوند تا نقد و گفت و گو بیش از پیش در سطح جامعه رواج یابد که نتیجه آن آشنایی هرچه بیشتر دانشجویان با مسایل و مشکلات و نیز یافتن راه حل مسایل است.
دانشجویان از نظر فکری بالغ هستند
رییس دفتر رییس جمهوری نیز که در آستانه ۱۶ آذر و روز دانشجو پنجشنبه گذشته در نشست با گروهی از دانشجویان مراکز آموزش عالی در مشهد شرکت کرده بود گفت: امروز دانشگاهیان به این بلوغ فکری رسیده‌اند که مسایل را به خوبی تجزیه و تحلیل و خواسته‌های خود را نیز با شهامت در فضایی منطقی و قانونی مطرح می‌کنند و این بلوغ به اندازه‌ای است که اعتراضات خود را به صورت قانونی و مسالمت‌آمیز مطرح کنند.
محمود واعظی افزود: دانشگاه‌ها در اغتشاشات و ناامنی‌های اخیر بسیار معقول رفتار کردند و این عقلانیت، اهمیت نقش دانشگاه و دانشجویان در فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی کشور را نشان می دهد.
وی همچنین با اشاره به فعالیت تشکل های دانشجویی به عنوان مطالبه گران اجتماعی اضافه کرد: دولت سیاست محدود کردن فعالیت‌های دانشجویی را دنبال نمی‌کند و برای ایجاد فضای باز و زمینه برای حضور دانشجویان در عرصه‌های مختلف سیاسی، فرهنگی و اجتماعی تلاش می‌کند.
مطالبهگری صحیح در دانشگاه آموزش داده می شود
عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: دانشگاه مکانی است که امکان تحقق گفت و گو در آن حاصل می‌شود و باید استادان و دانشجویان بدون ایجاد هیچ پیامدی بتوانند به صورت آزادانه نظر و عقیده خود را بیان کنند.
دکتر مجید فولادیان افزود: اینکه افراد بتوانند بدون ترس به گفت و گو بنشینند فضایی را فراهم می‌کند تا مطالبات شنیده شود و رسانه‌ها نیز این مطالبات را منتشر و پیگیری کنند تا مطالبهگری در میان جامعه گسترش پیدا کند و این محقق نمی شود مگر با مکانیسمی که نهادینه شده است.
وی ادامه داد: اساتید نقش مهمی در تربیت و شکل گیری نقش هویتی مطالبه گری و پرسشگری در میان دانشجویان دارند و نخستین قدم در این راه این است که استاد و دانشجو بتوانند در مقام برابر به گفت و گو بپردازند.
عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: پرسشگری از کلاس درس باید شروع شود و اینکه، آیا دانشجو می تواند هر سوالی را از استاد بپرسد؟ اگر دانشجویان نحوه صحیح پرسشگری را فرا بگیرند، آن زمان می توانند در جلسات دیگری که بر پایه گفت و گو شکل گرفته است به طرح نظر خود بپردازند و همچنین شنونده نظرات دیگر افراد باشند.
فولادیان افزود: گفت و گو شرایطی دارد و افراد نباید به این دلیل که حرفی اشتباه است مانع گفت و گو شوند چون دانشگاه فضایی است که دانشجو می تواند خطای خود را در گفت و گو با کمک اساتید تصحیح کند به عبارتی تا خطایی صورت نگیرد، تصحیح نخواهد شد.
وی ادامه داد: استادان می توانند در صورت خطای دانشجو، آن را گوشزد و تصحیح کنند و همچنین بازخوانی کردن مطلب اشتباه به صوت صحیح این امکان را به دانشجو می دهد تا بتواند به صورت صحیح وارد گفت و گو و ابراز نظر با دیگر افراد جامعه شود.
رواج فرهنگ گفت و گو
یک استاد دیگر دانشگاه فردوسی مشهد به خبرنگار ایرنا گفت: یک از وظایفی که برعهده دانشگاه‌هاست ایجاد فضایی برای تضارب آراء است تا دانشجویان با انواع نظرات آشنا شوند و از طریق گفت و گو و استدلال بهترین راهکار را بیابند و درستی و نادرستی موضوعی را متوجه شوند.
حسین اکبری افزود: مناظره‌هایی که در دانشگاه ها برپا می‌شود کمک می کند تا دانشجویان از طریق یک فرایند استدلالی به شناخت پاسخ‌های بهتر دست پیدا کنند.
وی ادامه داد: مناظره شرایطی ایجاد می‌کند تا در یک فرایند گفتمانی، افراد به طرح مباحث با یکدیگر بپردازند و با قدرت کلام و صحت و درستی گزاره‌ها به درک بهتری از وضعیت اجتماعی برسند.
استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: جامعه ما به دلیل بعضی مسایل که ریشه تاریخی دارد تا حدودی با فضای گفت و گویی مشکل دارد و دانشگاه می تواند امکانی را فراهم آورد تا دانشجویان در یک تعامل سازنده، خودشان به گفت و گو بپردازند و همچنین بتوانند گفت و گو را به عنوان یک نخبه دانشگاهی به فضای جامعه خود منتقل کنند.
مطالبهگری، مهمترین وظیفه دانشجو
نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی هم مهمترین وظیفه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دانشجویان را مطالبه گری مداوم می داند.
حجت الاسلام نصرالله پژمانفر فروردین امسال در گردهمایی مسوولان نشریات دانشجویی کشور در دانشگاه فردوسی مشهد گفت: اکنون جای خالی مطالبهگری دانشجویان در محیط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور به شدت احساس می شود.
وی ادامه داد: مطالبه گری قشر دانشجو به ویژه از نمایندگان ملت در مجلس شورای اسلامی باعث تقویت نقش آنها می شود حال آن که برخی در مقابل مطالبهگری مردم مقاومت می کنند.
نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی گفت: تقاضای مطالبه گری از دانشجویان فقط در زمینه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی خلاصه نمی شود بلکه آنان به عنوان زبان گویای قشر واقع بین و روشنفکر جامعه در همه زمینه ها به ویژه زمینه های اجرایی باید پرسشگر باشند.
پژمانفر افزود: جنبش های دانشجویی باید مطالبه گر خواسته های مردم باشند و مسوولان هم باید خود را پاسخگو بدانند.
در تاریخ ۱۶ آذر ۱۳۳۲ و حدود چهار ماه پس از کودتای آمریکایی ۲۸ مرداد همان سال علیه دولت ملی دکتر مصدق ریچارد نیکسون معاون رییس جمهوری وقت ایالات متحده آمریکا دیداری رسمی از ایران داشت که با اعتراض دانشجویان مواجه شد و متعاقب آن نظامیان حکومت پهلوی به دانشگاه تهران حمله کردند که منجر به جان باختن سه تن از دانشجویان معترض به نام های مصطفی بزرگ‌نیا، احمد قندچی و آذر شریعت‌رضوی شد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران این روز به نام روز دانشجو نام‌گذاری شد.