اتاق بازرگانی، صنایع، معادن وکشاورزی تهران با انتشار گزارشی در این ارتباط افزوده است، در شرایطی که بیش از یک سال از خروج آمریکا از برجام می گذرد و اتحادیه اروپا چندماهی است اعلام می کند سازوکار اینستکس را برای ایجاد کانال اقتصادی بین شرکت های اروپایی و ایرانی ایجاد کرده، اما بررسی آمارهای تجاری ایران از ابتدای امسال تاکنون نشان می دهد هیچ کشور اروپایی شریک مهم و تراز اول اقتصادی کشورمان محسوب نمی شوند.
بنابراین تحریم های آمریکا روی تجارت اروپایی ها با ایران اثر مستقیم گذاشته است، درحالی که در گذشته در بین کشورهای مهم طرف تجاری با ایران نام هایی مانند آلمان و فرانسه دیده می شدند، اما اکنون این کشورها را دیگر نمی توان به عنوان شرکای مهم اقتصادی ایران به حساب آورد.
براساس این گزارش، تحریم های بانکی و مالی و همچنین ناکارآمد بودن و اجرایی نشدن ساز و کار مالی اتحادیه اروپا مشهور به اینستکس به اعتقاد کارشناسان، مهم ترین دلیلی است که میزان تجارت ( صادرات و واردات ) ایران به کشورهای اتحادیه اروپا به کمترین میزان خود رسیده و مبادلات بیشتر روی کشورهای همسایه متمرکز شده است.
آمارهای تجارت خارجی ایران گویای آن است که ۷۴درصد از کل صادرات ایران در هفتماه نخست امسال به چین ۲۵درصد، عراق ۲۱درصد، امارات ۱۲درصد، ترکیه ۱۱ درصد و افغانستان پنج درصد اختصاص یافت.
این گزارش یادآور شده است، هفت ماهه ابتدایی پارسال ۷۰درصد صادرات ایران محدود به کشورهای عراق ۲۱درصد، چین ۲۰درصد، امارات ۱۷درصد، افغانستان هفت درصد و هند۳۰درصد بود. این آمارها و مقایسه آن با اطلاعات سال گذشته نشان می دهد در هفت ماهه ابتدایی امسال سهم بازار چین از ۲۰ درصد به ۲۵ درصد رسیده است.
همچنین سهم صادرات ایران به عراق روی عدد ۲۱ درصد ثابت بوده و سهم صادرات ایران به امارات هم از ۱۷ درصد به ۱۲ درصد کاهش یافته است.
علاوه براین آمارهای صادراتی هفت ماهه امسال بیانگر آن است که کشور ترکیه، جای هند را در بین کشورهای شاخص مقصد صادراتی ایران گرفته است و درهفت ماهه امسال هفت درصد از کل صادرات ایران مربوط به هند می شود.
برپایه این گزارش، کشورهای اصلی که ایران واردات از آنها انجام داده، چین ۲۶ درصد، امارت ۱۸، ترکیه ۱۲، هند ۹ و آلمان پنج درصد بود.
این آمارها مربوط به هفت ماهه منتهی به مهر امسال است که در هفت ماه قبل کره جنوبی یکی از شرکای اصلی ایران در صادرات کالا به کشورمان بود، اما اکنون جایگاهی ندارد.
هفت ماهه ابتدایی پارسال چین ۲۵ درصد، امارات ۱۵، کره‌جنوبی ۶، هند ۶ و آلمان پنج درصد از کالاهای وارداتی به ایران را تامین کردند. این آمارها نشان می دهد ترکیه اصلی‌ترین گزینه در تجارت خارجی ایران پس از افزایش فشار تحریم‌ها بوده و ۱۲درصد از کل کالاهای وارداتی به ایران از این کشور انجام شده است.