با تشکیل نخستین انجمن هنرهای تجسمی خراسان رضوی، هنرمندان این عرصه بعد از چند سال بلاتکلیفی و عدم انسجام در ارائه فعالیت‌های گروهی و همچنین نداشتن پشتوانه‌ای که به صورت تخصصی گره از مشکلات آنان بگشاید، اینک جان دوباره می‌گیرند تا ارزش‌های وجودی خود را دوباره به منصه ظهور برسانند.
ماجرای انجمن هنرهای تجسمی در مشهد
از ۶ سال قبل گفته می‌شد انجمن هنرهای تجسمی در خراسان رضوی، رییس و دفتری در مجتمع فرهنگی – هنری امام رضا (ع) مشهد دارد که پشتوانه فعالیت‌های هنرمندان این رشته است اما نارضایتی ها و شواهد چیز دیگری نشان می‌داد که گویا این انجمن به صورت قانونی فعال نبوده و هنرمندان نتوانسته‌اند از آن برای ارتقای سطح آموزشی و فعالیت‌های خود بهره گیرند.
یکی از هنرمندان این عرصه در تشریح ماجرای انجمن هنرهای تجسمی خراسان رضوی گفت: ۶ سال فردی از هنرمندان تجسمی از سرپرست وقت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مشهد ابلاغی گرفت که ظرف ۶ ماه انتخابات اعضای هیات مدیره انجمن هنرهای تجسمی خراسان رضوی را برگزار کند و مسوولیت آن را برعهده گیرد.
حسین قائمی افزود: این فرد اقدامی در خصوص برگزاری انتخابات اعضای هیات مدیره انجمن هنرهای تجسمی خراسان رضوی انجام نداد و بعد از مدتی خود را به عنوان رییس هیات مدیره انجمن هنرهای تجسمی استان معرفی نمود بدون اینکه انتخاباتی برگزار کرده باشد و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی وی را تایید کند.
وی ادامه داد: هنرمندان تجسمی خراسان رضوی نسبت به بلاتکلیفی انجمن هنرهای تجسمی خراسان رضوی و حضور این فرد به اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی معترض شدند و این اداره موضوع را پیگیری کرد.
این هنرمند خراسانی گفت: ۲ ماه قبل به همت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی، مجمع عمومی انجمن هنرهای تجسمی استان برگزار و انتخابات برای تعیین اعضای هیات مدیره انجام و رییس و دیگر اعضای آن مشخص شدند.
قائمی افزود: فرد یاد شده در دفتر انجمن هنرهای تجسمی در مجتمع فرهنگی - هنری امام رضا (ع) را قفل کرده و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در حال رسیدگی به این موضوع است.
معاون هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: اتاقی با عنوان "انجمن هنرهای تجسمی مشهد" چند سالی در اختیار فردی از هنرمندان بود که حدود هفت سال قبل از سرپرست وقت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مشهد ابلاغی به عنوان "سرپرست انجمن هنرهای تجسمی مشهد" دریافت کرده و سپس خود را به عنوان "رییس انجمن هنرهای تجسمی خراسان رضوی" معرفی نموده بود در صورتی که فقط وی مسوولیت سرپرستی انجمن هنرهای تجسمی مشهد را برعهده داشت.
محمدرضا محمدی افزود: در طول یک سال گذشته اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی همه تلاش خود را انجام داد تا انجمن هنرهای تجسمی استان به صورت قانونی با برگزاری انتخابات بین هنرمندان شکل گیرد، اساسنامه این انجمن در تیر ماه تصویب و سپس انتخابات بعد آن برگزار شد و به این ترتیب "نخستین انجمن هنرهای تجسمی خراسان رضوی" به شکل قانونی تشکیل گردید.
وی ادامه داد: طبق اساسنامه انجمن هنرهای تجسمی خراسان رضوی، دیگر انجمن هنرهای تجسمی مشهد وجود ندارد.
محمدی گفت: هیات مدیره انجمن هنرهای تجسمی خراسان رضوی هم اینک دارای ۱۰ عضو به همراه یک نفر به عنوان نماینده مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تشکیل شده و فعال است و همه جلسات خود را در مجتمع فرهنگی – هنری امام رضا (ع) برگزار می‌کند.
وی افزود: با این حال هنوز فرد یاد شده دفتر انجمن هنرهای تجسمی در مجتمع فرهنگی- هنری امام رضا (ع) را تحویل نداده و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی به صورت قانونی پیگیر این موضوع شده و در انتظار پاسخ حقوقی برای این موضوع به منظور تخلیه مکان توسط این فرد است.
معاون اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی ادامه داد: در حال حاضر اتاق دیگری با امکانات بهتر در اختیار اعضای هیات مدیره انجمن هنرهای تجسمی استان در مجتمع فرهنگی – هنری امام رضا (ع) قرار گرفته است.
مزیت‌های انجمن هنرهای تجسمی برای هنرمندان
هنرمند خوشنویس و عضو هیات مدیره انجمن هنرهای تجسمی خراسان رضوی که اینک به شکل قانونی فعالیت دارد، در این باره گفت: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گام نخست را برای ساماندهی و انسجام بخشیدن به این حوزه از هنر با تشکیل انجمن برداشته و در انتظار گام‌های بعدی و حمایتی آن هستیم.
قائمی افزود: اختلافات بسیار بین هنرمندان تجسمی در استان در خصوص مدیریت‌ها و کارکردها وجود دارد اما می‌توان انجمن را به سویی برد که بهترین بهره‌برداری را برای هنرمندان داشته باشد.
وی ادامه داد: اعضای هیات مدیره انجمن هنرهای تجسمی خراسان رضوی پیگیر انتصاب مدیرعامل قوی و کاردان برای انجمن هستند تا بخشی از مسائل مالی مرتفع شود، از سوی دیگر تلاش برای جذب بودجه جداگانه ویژه هنرهای تجسمی، اعمال نظارت کافی بر آموزشگاه‌ها و فعالیت‌های مرتبط با هنرهای تجسمی، ایجاد تعامل نزدیک با آستان قدس رضوی و شهرداری و جلب حمایت دستگاه‌های اجرایی به منظور اختصاص بخشی از اعتبارات خود برای خرید آثار هنری از اهداف و رویکردهای اصلی اعضای هیات مدیره این انجمن است.
عضو هیات مدیره انجمن هنرهای تجسمی خراسان رضوی گفت: برخی از رشته‌هایی مانند خوشنویسی در استان انجمن تشکیل داده‌اند که زیرمجموعه انجمن هنرهای تجسمی استان به شمار می‌روند و در برگزاری برنامه‌ها و رصد فعالیت‌ها اعضا را یاری می‌دهند.
وی افزود: هر یک از رشته‌های زیرمجموعه هنرهای تجسمی در انجمن هنرهای تجسمی خراسان رضوی نماینده‌ای دارد که بازگوکننده مشکلات هنرمندان آن رشته خواهد بود.
رییس هیات مدیره انجمن هنرهای تجسمی خراسان رضوی نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: هنرمندان تجسمی تلاش بسیار کردند تا این انجمن به صورت قانونی شکل گرفته است، این انجمن اتفاقات مثبتی را در حوزه هنرهای تجسمی استان رقم خواهد زد که در آینده شاهد نتایج آن خواهیم بود.
لاله خرازیان با بیان اینکه هنرهای تجسمی ۱۰ رشته را شامل می‌شود، افزود: کمیته‌هایی ذیل انجمن هنرهای تجسمی خراسان رضوی تشکیل می‌شوند تا مشکلات هنرمندان هر رشته را شناسایی کرده و اعضای این انجمن برای آن چاره جویی کنند.
وی ادامه داد: شناسایی هنرمندان تجسمی و معرفی آنان به جامعه، ایجاد بازار فروش برای آثار هنری در سطح شهر، همکاری با شهرداری در زیباسازی شهر، ایجاد ارتباط بین هنرمندان و نگارخانه‌ها و انسجام بخشی به برگزاری نمایشگاه‌ها از مزیت‌های شکل گیری انجمن هنرهای تجسمی خراسان رضوی است.
رییس هیات مدیره انجمن هنرهای تجسمی خراسان رضوی گفت: نظارت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی باعث می‌شود بستر فعالیت بیشتر برای هنرمندان توانمند و معرفی آنان به بازار و جامعه فراهم و اقتصاد فرهنگ و هنر تقویت شود.
گذر فرهنگ و هنر در برابر نگارخانه‌ها
چند هفته‌ای نمی‌گذرد که اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در جهت تقویت اقتصاد فرهنگ و هنر اقدام به راه‌اندازی "گذر فرهنگ و هنر" در قالب اختصاص طبقه‌ای از مجتمع تجاری "آسمان" در مشهد برای فروش آثار تجسمی نموده است.
رییس هیات مدیره انجمن هنرهای تجسمی خراسان رضوی، راه‌اندازی گذر فرهنگ و هنر در مشهد توسط اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی را حرکت حمایتی مناسب برای تقویت اقتصاد فرهنگ و هنر و بازار فروش آثار تجسمی دانست و گفت: البته این گذر فرهنگ و هنر چندان تخصصی نیست و بیشتر شبیه بازارچه است، زیرا بخشی از غرفه‌های این گذر به صنایع دستی اختصاص دارد.
خرازیان افزود: تداوم برگزاری گذر فرهنگ و هنر در نقاط دیگر شهر و تخصصی کردن آنها می‌تواند در درازمدت به فروش آثار تجسمی کمک کند و سطح هنری خراسان رضوی را ارتقا دهد.
وی به شرایط هنرهای تجسمی در خراسان رضوی اشاره کرد و گفت: به دلیل نبود انجمن هنرهای تجسمی، این هنر طی سال‌های گذشته نتوانست به انسجام و ایجاد ارتباط مناسب با صاحبان نگارخانه در خراسان رضوی دست یابد.
رییس هیات مدیره انجمن هنرهای تجسمی خراسان رضوی ادامه داد: نگارخانه داران نیز به دلیل عدم حمایت کافی نتوانستند نقش موثری در برپایی نمایشگاه هنرمندان تجسمی در استان داشته باشند و برخی نگارخانه‌ها در این سال‌ها تعطیل شدند.
خرازیان اظهار داشت: به دلیل اینکه تاکنون انجمنی در استان فعال نبوده، نگارخانه‌ها نتوانستند به تنهایی تحولی در این عرصه ایجاد کنند زیرا ارتباطی که باید بین هنرمند و صاحب نگارخانه توسط انجمن شکل می‌گرفته، برقرار نشده زیرا انجمن می توانسته حلقه ارتباط بین هنرمندان و نگارخانه ها شود.
عضو هیات مدیره انجمن هنرهای تجسمی خراسان رضوی نیز در این باره گفت: فروش آثار هنری در مشهد بسیار ضعیف است، مگر هنرمندی آنقدر توانایی مالی داشته باشد که خود دست به تبلیغ آثارش بزند و گالری از کارهایش برپا کند.
قائمی افزود: تاکنون در مشهد فضایی بوجود نیامده است که نگارخانه ها اقدام موثری انجام دهند، نمایشگاهی باکیفیت خوب در طول سال کمتر توسط نگارخانه‌های مشهد برپا می‌شود زیرا آثار تجسمی بازار خوبی در این شهر ندارد.
وی اظهار داشت: راه‌اندازی "گذر فرهنگ و هنر" اقدام خوبی بود که باید بستر آن پررنگ تر شود، به نحوی که حضور زائران در این گذرگاه بیشتر شود و با تبلیغات مناسب و افزایش مدت زمان برپایی آن، مردم از وجود این گذرگاه اطلاع یافته و کم کم آثار هنری در سبد خرید خانوار جای خود را بیابد.
معاون هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی نیز گفت: یکی از برنامه های وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی راه اندازی گذرهای فرهنگ و هنر بوده است.
محمدی افزود: گذر فرهنگ و هنر بستری را در اختیار شهروندان قرار می‌دهد که برای دسترسی به آثار هنری و فرهنگی، یک مجموعه منسجم در اختیار داشته باشند و دچار تشتت و مشکل نشوند، خانواده ها می‌توانند با حضور در گذر فرهنگ و هنر و خرید آثار برجسته و فاخر هنرمندان آن نشاطی که خرید این گونه آثار به همراه دارد را به دست آورند.
وی ادامه داد: از ۷۰ غرفه گذر فرهنگ و هنر در برج تجاری آسمان، فقط ۱۰ تا ۱۲ غرفه به فروش صنایع دستی اختصاص دارد و باقی آن مربوط به آثار تجسمی و هنرهای وابسته به آن است.
معاون اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی گفت: قرار است "گذر فرهنگ و هنر" دیگری در مشهد راه‌اندازی شود و در صورتی که سایر شهرستان‌ها نیز فضایی برای راه‌اندازی گذر فرهنگ و هنر در اختیار این نهاد قرار دهند، برای حمایت از آنان اعلام آمادگی می‌کنیم.
رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مشهد نیز گفت: نگارخانه‌ها نقش مهمی در توسعه اقتصاد هنر و کمک به فروش آثار هنری دارند که تاکنون از این حیث غفلت شده است.
جواد استادی افزود: ایجاد نگارخانه دو هدف نمایش آثار هنری و دسترسی بدون واسطه مردم به آنها و ارتقای مصرف هنری جامعه و کمک به نگاه زیباشناسانه مردم را دنبال می‌کند.
وی ادامه داد: نگارخانه فضای استانداردی است که هنرمندان می توانند بدون واسطه و مستقیم آثار متنوع هنری خود را در معرض دید مردم و فروش قرار دهند و از این طریق اقتصاد هنر شکل گیرد.
رییس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مشهد گفت: طی سال‌های گذشته توسعه نگارخانه ها مورد غفلت قرار گرفت اما در دولت یازدهم و دوازدهم به این مهم توجه ویژه شد و شاهد رشد مناسبی در فروش آثار هنرهای تجسمی و توسعه نگارخانه ها بودیم.
استادی افزود: ۲۳ نگارخانه در مشهد وجود دارد که از این تعداد سه نگارخانه در سال گذشته با سرمایه گذاری بخش خصوصی ایجاد شد با این حال سرعت رشد نگارخانه ها و فروش آثار هنری در این شهر چندان رضایت بخش نبوده است.
وی علت کندی توسعه نگارخانه ها و فروش نامطلوب آثار هنری در مشهد را ضعف تبلیغات و فرهنگ سازی، هزینه زیاد تبلیغات و غیرکاربردی بودن برخی آثار هنری مانند آثار تجسمی ذکر کرد و اظهار داشت: مردم از آثار هنری کاربردی مانند زیورآلات استقبال می‌کنند اما تمایل آنان نسبت به خرید آثار هنری غیرکاربردی کمتر است.
وی ادامه داد: گرایش مردم به خرید آثار هنری مانند هنرهای تجسمی نیاز به آگاهی بخشی از طریق رسانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی دارد.