برودت هوا و سرمای زودرس در فصل پاییز عاملی موثر بر شدت و افزایش موارد بروز بیماری آنفلوآنزا در کشور است و بیشترین موارد ابتلا به بیماری آنفلوآنزا مربوط به دو هفته گذشته بوده که بنظر می آید همه گیری آنفلوآنزا رو به افول و کاهش است.
با جهش ژنتیکی ویروس آنفلوآنزا، ویروسی جدید پدید می آید و این بیماری هر چهار یا پنج سال به صورت اپیدمیک ظاهر می شود و این فرم همه گیری معمولا با تغییر کوچک ژنتیکی در این ویروس رخ می دهد به شکلی که با بروز این جهش ژنتیکی ویروسیجدید پدید می آید.
بسیاری از افرادی که تاکنون به این بیماری مبتلا نشده اند، ممکن است دچار این بیماری شوند و طبیعتا زمانی که موارد ابتلا بیشتر شود عوارض بیماری، تعداد بستری ها و در نهایت موارد مرگ و میز نیز ممکن است افزایش یابد.
واکسن آنفلوآنزا از چهار گونه ویروس، دوگونه ویروس A و B را پوشش می دهد، بر اساس مشاهدات سازمان جهانی بهداشت بیشترین ویروس های در گردش در سال همین دوگونه هستند اما اگر چنانچه جهش ژنتیکی اتفاق بیافتد که ویروسی باترکیب جدید ایجاد شود، ممکن است واکسن به میزان قابل توجهی موثر واقع نشود.
به طور کلی حتی با ایجاد جهش ژنتیکی در این ویروس، هنوز هم متخصصین سم شناسی توصیه می کنند که استفاده از واکسن آنفلوآنزا بهتر از عدم استفاده از آن است.
استفاده از واکسن به تنهایی باعث محافظت ۱۰۰در صد از ویروس آنفلوآنزا نمی شود، نکته اینجاست که افرادی که از واکسن استفاده می کنند، حتی اگر به ویروس آنفلوآنزا مبتلا شوند، با فرم خفیف تری از این بیماری مواجهه خواهند شد.
اگر چنانچه واکسن در دسترس است، تزریق واکسن عاقلانه ترین کار برای افراد در معرض خطر است. افراد بالای ۶۰ سال، کودکان 6ماه تا 6 سال، خانم های باردار، بیماران قلبی و ریوی، مبتلایان به آسم، برونشیت های مزمن، سی اوپی دی، بیماران کلیوی، کسانی که پیوند قلب، ریه، اعضا و یا مغز استخوان شده اند، مبتلایان به سرطان و یا افرادی که تحت تراپی های مختلف و یا کورتون قرار دارند مبتلایان به HIV/AIDS، بیماران روماتیسمی که آسپرین مصرف می کنند و کلیه پرسنل پزشکی که در خط مقدم ارائه خدمات بهداشتی و درمانی در کشور فعالیت می کنند، باید نسبت به تزریق واکسن آنفلوآنزا اقدام کنند.
فاکتوری که بیش از واکسن از ابتلا به بیماری آنفلوآنزا پیشگیری می کند، رعایت مسائل بهداشت فردی و اجتماعی است، ضرورت اطلاع رسانی و آموزش جدی برای جلوگیری از انتقال این ویروس مهم است، شست و شوی مکرر دست و صورت با آب و صابون باعث قطع زنجیره عفونت های ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی در فرد بیمار و بقیه افراد می شود.
آخرین مطالعه ای که در ژاپن انجام شده بیانگر این است که شست وشوی دست و صورت حتی با آب معمولی و بدون صابون به مدت ۳۰ ثانیه باعث می شود ویروس روی دست افراد از بین برود. یادمان نرود حتی اگر چنانچه مواد شوینده در دسترس نباشد به آب معمولی بسنده کنیم و دست و صورت خود را به طور مرتب بشوییم.
دانش آموزان یکی از اصلی ترین ناقلین ویروس آنفلوآنزا از مدرسه به خانه هستند، بنابراین والدین باید بدانند که به محض ورود فرزندشان به خانه، اولین و مهمترین کار شست وشوی دست دانش آموز با آب و صابون است. و از راهی کردن فرزندان سرماخورده خود به مدرسه به طور جدی خودداری کنند.
اگر به آنفلوآنزا مبتلا شدیم، در خانه بمانیم و استراحت کافی داشته باشیم تا علاوه بر سرعت بهبودی، خطر انتشار بیماری را کاهش دهیم، در هنگام صحبت با دیگران فاصله یک متر را رعایت کنیم، از روبوسی و دست دادن با دیگران پرهیز کنیم، هنگام سرفه و عطسه، جلوی دهان و بینی خود را با دستمال بگیریم و دستمال آلوده را بی درنگ در سطل در دار بیاندازیم و در نهایت دست های خود را مرتب و مکرر با آب و صابون بشوییم.
افرادی که دچار این بیماری شده اند باید بدانند که صرفا به یکی از گونه های ویروس آلوده شده اند، ضمن اینکه سایر گونه های در گردش چهار و یا بیش از چهار گونه هستند، بنابراین امکان ابتلای دوباره به سایر گونه های این ویروس مهیا است.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی