معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با هدف اهمیت حمل و نقل عمومی پاک در کلان شهرها، افزایش آلایندههای زیست محیطی، مخاطرات ایجاد شده برای سلامتی، هزینههای بالای انرژی و ... گروه حمل و نقل ریلی را در ستاد توسعه فناوریهای حوزه فضایی،حمل و نقل پیشرفته ایجاد کرده است. این گروه پاسخگوی نیازمندیهای بخش حمل ونقل ریلی کشور در زمینه شکلگیری زیستبوم بخش ریلی، توسعه فناوریهای ریلی با بهرهگیری از ظرفیت شرکتهای دانشبنیان، افزایش بهرهوری ظرفیتهای ریلی کشور و بهسازی و مدرنسازی حمل و نقل ریلی از طریق تسهیل و حمایت از فعالیتهای بازیگران زیستبوم حمل و نقل ریلی خواهد بود.
گروه حمل و نقل ریلی ستاد توسعه فناوریهای حوزه فضایی، حمل و نقل پیشرفته در نظر دارد در راستای تحقق اهداف کلان کشور در بخش حمل و نقل ریلی، با تسهیلگری میان بازیگران مختلف زیستبوم ریلی در ترویج و توسعه، تجاریسازی فناوری، توسعه شرکتهای دانشبنیان و شناسایی و اجرایی کردن طرحهای اولویتدار از طریق بهرهگیری از ظرفیتهای موجود و سرریز فناوری گروههای خودرویی، هوایی و فضایی، نقش موثری را در کشور ایفا کند.
همچنین رصد قابلیتهای فناورانه، جهت شناسایی فرصتهای موجود در بهبود و ارتقای قابلیتهای طراحی، ساخت، مدرنسازی و هوشمندسازی ناوگان حمل و نقل ریلی با بهرهگیری از قابلیتها و توانمندیهای شرکتهای دانشبنیان، استارتاپها و شتابدهندهها و توسعه اقتصادی این بخش در بازارهای داخلی و خارجی از دیگر ماموریتهای اصلی این گروه به شمار میرود.
در حال حاضر پیشرانهای مختلفی در حال تغییر و تحول و بهبود حمل و نقل ریلی در جهان است در میان پیشرانهای مختلف، حمل و نقل ریلی هوشمند یکی از مهمترین پیشرانهای این حوزه است. چرا که سیستمهای هوشمند با به کارگیری علوم و فناوری نوین به بهبود عملکرد حمل و نقل کمک شایانی کرده است. از آن جایی که حمل و نقل کالا و انسان از نیازهای مهم جوامع است، میبایست نسبت به گسترش سیستمهای هوشمند حمل و نقل جهت داشتن سفری آرام و آسوده اقدام نمود.
همچنین نهادهای بهرهبردار کشور همچون راه آهن جمهوری اسلامی ایران سالیانه هزینه بسیاری در جهت بهبود و نگهداری از سیستم حمل و نقل ریلی صرف میکند. سیستمهای هوشمند در این زمینه بسیار مؤثر هستند. با استفاده از سیستمهای هوشمند، عملکرد ایستگاههای راه آهن و خطوط ریلی بهبود یافته و ایمنی سیستم حمل و نقل افزایش مییابد. ارتباط مناسب و سریع بین رانندگان لوکوموتیوها و ارتباط آنها با ایستگاههای راه آهن باعث میشود که در زمان خطر، اطلاعرسانی سریعتر صورت گیرد. اطلاعرسانی باعث تسریع در عملکرد ایستگاههای راه آهن میشود و کاهش سوانح را به همراه خواهد داشت. بنابراین ورود به مباحث هوشمندساز از موارد انکارناپذیر در توسعه حمل و نقل کشور به شمار میرود.
با توجه به الزامات موجود سرمایهگذاری در زمینه هوشمندسازی قطارها و لوکوموتیوها در بخش حمل بار و مسافر ضمن ایجاد ایمنی، در بلند مدت از هزینههای این بخش خواهد کاست.