دکتر امیر علی حمیدیه روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا در زمینه وضعیت بانک اهداء سلول بنیادی خونساز افزود: ایران اولین کشور منطقه شرق مدیترانه در زمینه راه اندازی بانک اهداء کنندگان سلول های بنیادی است .
وی بیان کرد: یک کشور برای پیوند سلولهای بنیادی خونساز و گسترش آن با دو چالش مواجه است. یکی گسترش مراکز پیوند و تختهای پیوند و دیگری گسترش مراکز پذیره نویسی اهداء کنندگان غیر خویشاوند. در همین راستا در کشور هرچند پیوند سلولهای بنیادی خونساز سابقه ۳۰ ساله دارد اما تا حدود ۱۰ سال پیش چیزی به عنوان بانک اهداء کنندگان سلول های بنیادی خونساز نداشتیم. اولین بار در ۱۰ سال پیش بانک اهداء کنندگان سلولهای بنیادی در ایران بنا نهاده شد و اولین مرکز پذیره نویسی کار خود را با نزدیک هزار نمونه که از داوطلبان اهداء جمعآوری شده بود، آغاز کرد.
حمیدیه با اشاره به اینکه طی ۱۰ سال گذشته مراکز پذیره نویسی اهداء کنندگان سلولهای بنیادی خونساز کشور گسترش پیدا کرده است، افزود: الان حدود ۱۵ مرکز پذیره نویسی اهداء کنندگان سلول های بنیادی خون ساز در شهرهای مختلف کشور فعال شدهاند و مراکز پیوند سلولهای بنیادی خونساز از ۴ مرکز در تهران به ۱۸ مرکز پیوند سلولهای بنیادی خونساز در بیمارستانهای مختلف کشور رسیده است.
وی با بیان اینکه در مجموع الان تعداد داوطلبان اهداء سلولهای بنیادی خونساز ما بیش از ۵۵ هزار نفر شده است اما باید بیشتر شود، گفت: علت اینکه هنوز تعداد آن به میزان مطلوب که حداقل ۱۰۰ هزار نفر است نرسیده، منابع مالی میباشد. این منابع مالی برای کشت اچ ال ای یا تست آنتی ژن سازگار نقشی که اساس تطابق بین دهنده و گیرنده را انجام میدهد مصرف میشود، به همین جهت غیر از اینکه داوطلبینی برای اهداء سلولهای بنیادی خونساز داشته باشیم باید داوطلبینی نیز به صورت خیرین مالی باشند که هزینههای گسترش بانکهای اهداءکنندگان سلولهای بنیادی را تامین کنند.
دبیر ستاد سلولهای بنیادی و پزشکی بازساختی افزود: هیچ کشوری نمیتواند عدد و رقمی دقیق در خصوص تعداد مورد نیاز اهداءکنندگان سلولهای بنیادی در بانک اهداء کنندگان بدهد چرا که شاید اگر کشوری تمام جمعیت کشور خود را عضو این بانک کند شاید بازهم مریضی باشد که اهداءکنندگان سلولهای بنیادی در کشور خودش را پیدا نکند، لذا این بانکها به لحاظ مرزی وجود آنتی ژن سازگار چیزی که خداوند در خلقت هر انسانی متفاوت قرار داده و انسانهایی که در این خصوص تطابق پیدا میکنند شاید در کشورهای مختلف باشند.
حمیدیه یادآور شد: به همین دلیل بیشتر شبکه شدن و اتصال مراکز پذیره نویسی اهداءکنندگان سلولهای بنیادی خونساز در کشورهای مختلف و در داخل یک کشور است که کار را ارزشمند میکند، یعنی شبکهای از انسانهایی که داوطلب این کار هستند در داخل کشور به هم وصل شوند و این مجموعه به دنیا وصل شود که هر وقت هر بیماری به سلولهای بنیادی نیاز داشت در صورت پیدا نکردن در کشور خود بتواند از شبکه ایجاد شده در دنیا استفاده کند.
وی در رابطه با شبکهسازی این بانکها در کشور و اقدامات صورت گرفته در زمینه شبکهسازی این بانکها و اتصال آنها گفت: مجمع جهانی اهداء کنندگان سلولهای بنیادی خونساز سالها یعنی حدود ۲۵ سال است که تشکیل شده و قدمت زیادی دارد و به صورت یک دفتر مرکزی در هلند فعال است و تمام دنیا به آن دفتر وصل هستند. در ایران نیز در سال ۹۴ با همکاری وزارت بهداشت و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و ستاد سلولهای بنیادی شبکه ملی اهداء کنندگان سلولهای بنیادی خونساز ایران راهاندازی شد که مقر آن در تهران است و در حال حاضر این شبکه ملی را ما در کشور داریم که به شبکه جهانی متصل هستیم.
دبیر ستاد سلولهای بنیادی و پزشکی بازساختی در خصوص تعاملات بینالمللی در زمینه اهداء کنندگان بیان کرد: بر اساس تحریم چون انتقال مالی با مشکل برخورد کرده خیلی از مواقع برای انتقال نمونهها نیاز به انتقال مالی وجود دارد، هرچند در تمام دنیا چه اهداءکننده ایرانی باشد چه غیر ایرانی رایگان است، اما هزینههای جمع آوری سلول و انتقال به داخل کشور هزینههایی دارد که تحریمها باعث شده این انتقالها به دلیل نبود انتقالات مالی با خارج مشکلات عدیدهای را برای مردم ایجاد کرده است.
حمیدیه افزود: مسائل پزشکی جزو تحریمهای اعمال شده نیست اما عملا با وجود تحریمهای دیگر و جلوگیری از انتقالات مالی، پزشکی نیز شامل برخوردهای آن میشود اما در یک سال گذشته مرکز مدیریت پیوند و بیماریهای وزارت بهداشت در این زمینه کمکهای خوبی انجام داده و یک نظم خوبی این کار پیدا کرده است.