فریدون رحیم زاده پنجشنبه شب در مراسم پایانی دومین جشنواره ملی کرسیهای آزاداندیشی در مشهد افزود: یکی از دلایل ایجاد عدم رضایت، به آئین نامه اجرایی آن باز می‌گردد که به جای سهل کردن مسیر اجرا، آن را پیچیده‌تر کرده است و مفهوم ساده آزاداندیشی به مقوله‌ای سخت تبدیل شده که از هدف اولیه خود دور شده است.
وی ادامه داد: یکی دیگر از مواردی که در آئین نامه به آن اشاره شده، این است که شخص بتواند بدون ترس به بیان مواضع خود بپردازد و سوال این است که مگر چه مطلبی قرار است بیان شود که درون آن ترس از گفتار وجود دارد؟
مدیر کل دفتر سیاستگذاری و برنامه ریزی وزارت علوم گفت: شرایط برگزاری کرسیهای آزاد اندیشی باید به گونه‌ای باشد که انسان‌های متوسط الحال و ترسو هم توان طرح نظرات خود را داشته باشند زیرا بیشتر افراد جامعه از این گروه هستند، نه اینکه شخصی که می‌خواهد در کرسی آزاداندیشی شرکت کند پیشاپیش باید به صفت شجاعت مشهور باشد.
وی افزود: آزادی بعد از اندیشه نیز به این معنی است که ممکن است در آینده برای دانشجو یا استاد به واسطه مطرح کردن نظر خود، پرونده‌ای درست شده باشد. آزاد اندیشی و تضارب آرا نباید به سوی پرونده سازی برود.
رحیم زاده ادامه داد: اگر توانستیم خودمان به عنوان مجری در مورد اجرای شرایط ایجاد کرسی آزاداندیشی به راحتی گفت و گو کنیم پس امکان برگزاری آن نیز پیدا می‌شود و به عبارتی خود باید ملتزم به آزاداندیشی باشیم.
وی گفت: اگر برای برگزاری کرسی آزاداندیشی از افرادی دعوت شود که به یک نوع تفکر تعلق داشته باشند، با مفهوم اصلی تضارب آرا تفاوت دارد، بلکه باید از دیدگاه‌های مختلف، موضوع مورد بحث و برسی قرار گیرد.
وی افزود: کرسی آزاداندیشی، گفتار درمانی و روان درمانی نیست که بگوئیم زمینه‌ای فراهم شود تا دانشجویان و اساتید حرف بزنند تا خالی شوند، بلکه آزادی اندیشه به معنی آزاد کردن تفکر است همانند پولی که در جریان اقتصاد اگر جاری شود به تولید ثروت می‌انجامد.
مدیر کل دفتر سیاستگذاری و برنامه ریزی وزارت علوم تحقیقات و فناوری ادامه داد: آزاداندیشی از رکن‌های اصلی امنیت است، زیرا زمانی که فرد نظر خود را بیان کند و شاهد تاثیر آن در جامعه باشد، خود به خود در مورد امنیت ملی دغدغه بیشتری خواهد داشت ولی زمانی که فرد نتواند حرف خود را به صراحت بیان کند، زمینه حضور او به کف خیابان منتقل می‌شود و آنوقت چه کسی از امنیت ملی دفاع خواهد کرد؟
وی گفت: هر سیستم و نظامی که خطوط قرمز بسیار داشته باشد و مدام این خطوط در حال جا به جایی و تغییر باشد آسیب پذیر خواهد بود زیرا هر نظری که مطرح شود به راحتی می‌تواند از خطوط قرمز متغیر عبور کند.
رحیم زاده افزود: در این کرسی‌ها اگر خطایی هم صورت گرفت، فواید تضارب آرا و نتایجی که به دست خواهد آمد بسیار بیشتر از مضرات آن خواهد بود.
مدیر فرهنگی و فعالیتهای داوطلبانه دانشگاه فردوسی مشهد نیز در این مراسم گفت: سهم عمده تولید دانشگاهها در ارائه رویدادهای جدّی فکری است که مدیون کارشناسان و مدیران اجرایی دانشگاه‌هاست و از ویژگی‌های مهم آنها ریسک پذیر بودن است.
دکتر مهدی کرمانی افزود: در مسیر اجرایی کرسیهای آزاد اندیشی، چالش‌ها و موانعی وجود دارد که باید با سعه صدر حل شود.
رییس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فردوسی مشهد نیز گفت: یکی از مطالبات جدی رهبر معظم انقلاب که در بیانات ایشان مطرح شده است، رسیدن کرسیهای آزاداندیشی به سطح مطلوب آن است.
سید مهدی حسینی مطلق افزود: هنوز عده‌ای در دانشگاهها حضور دارند که با نگاه تحّجری از برگزاری کرسیهای آزاداندیشی ترس دارند.
وی ادامه داد: باید مراقب بود که دنیای غرب نیز به اسم آزاداندیشی سر ما کلاه نگذارد و به اهداف خود برسد.
وی گفت: اسلام به اصل تفکر تاکید بسیار دارد که یک لحظه تفکر را بهتر از ۷۰ سال عبادت بیان می‌کند.
رییس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فردوسی مشهد افزود: پیامبر اسلام (ص) قلب‌ها را به سوی خود جذب می‌کرد و سپس حرف حق خود را به گوش دیگران می‌رساند و ما نیز برای تفکر سالم باید زمینه آن را که فتح قلوب است فراهم سازیم.
دبیر اجرایی دومین جشنواره ملی کرسیهای آزاد اندیشی هم در این مراسم گفت: دانشگاه باید خود را به سلاح تفکر مجهز کند.
علی باغدار دلگشا افزود: کرسیهای آزاداندیشی باید به مسئله یابی و حل مسئله بپردازد، به عبارتی شناخت آن چیزی که هست و سنجیدن آن با چیزی که باید باشد و این نقش توسط نهاد دانشگاه به خوبی امکان اجرا دارد.
وی ادامه داد: علم غیر اثباتی است بلکه استنباطی است و می‌تواند در مقوله تضارب آرا قرار گیرد و باید به این نکته توجه داشت که در کرسی آزاداندیشی قرار نیست حرف خود را به کرسی بنشانیم.
وی گفت: در مهلت ارسال آثار به دومین جشنواره ملی کرسیهای آزداندیشی از فروردین سال گذشته تا شهریور امسال در مجموع هزار و ۸۹۷ اثر در درگاه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به ثبت رسید.
در این مراسم ۱۸ اثر از تعداد یاد شده مورد تقدیر قرار گرفت.
پیشینه کرسی آزاداندیشی
ایده ایجاد "کرسی آزاداندیشی در مراکز علمی دانشگاهی و حوزوی" نخستین بار از سوی رهبر فرزانه انقلاب اسلامی در نامه دی ماه ۱۳۸۱ ایشان به جمعی از دانش‌آموختگان حوزه علمیه و سپس به صورت موکد در بیانات معظم‌له در دیدار با نخبگان علمی کشور با مضمون ضرورت راه‌اندازی کرسیهای مناظره، نقد، نظریه‌پردازی و آزاداندیشی در دانشگاهها و مووسسات آموزش عالی مطرح شد.
به منظور اجرای منویات رهبر معظم انقلاب اسلامی در این زمینه و نیز مستند به ماده ۲ نظامنامه هیات حمایت ازکرسیهای نظریه‌پردازی، نقد و مناظره شورای عالی انقلاب فرهنگی "آیین نامه کرسیهای آزاداندیشی در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی" تدوین و ابلاغ شد.
بر این اساس "کرسی آزاداندیشی" نشستی در محیطهای دانشگاهی است که در آن به صورت آزاد نظام‌مند، محترمانه، عقلانی، منطقی و شجاعانه در باب موضوعی معین و از پیش اعلام شده، به اظهار نظر، پرسش و پاسخ عمیق، گفتگو، تبادل و تضارب آراء، همراه با استدلال و ارائه مستندات در قالب "کرسی مناظره، کرسی نقد و نظر و همچنین کرسی پرسش و پاسخ پرداخته می‌شود.
همچنین سیاستگذاری و نظارت کلان بر حسن انجام کرسیهای آزاداندیشی بر عهده "شورای اسلامی شدن دانشگاهها و مراکز آموزشی" گذاشته شده و وظیفه پیگیری امور اجرایی آن بر عهده "هیات نظارت، هیات نظارت بر فعالیتهای تشکلهای اسلامی و نیز دبیرخانه هیات نظارت بر تشکلهای اسلامی در هریک از دانشگاهها و موسسات آموزش عالی کشور است.
بر این اساس مجموعه‌ها و اشخاصی شامل تشکلهای اسلامی دانشگاهیان(دانشجویی و استادی)، گروههای علمی و آموزشی، انجمنهای علمی، کانونهای فرهنگی و شوراهای صنفی، حداقل سه نفر از دانشجویان و نیز هر یک از اعضای هیات علمی دانشگاههای کشور می‌توانند کرسی آزاداندیشی را با موضوع مشخص در محیط دانشگاهی برگزار کنند.