روزهای نخست ثبت نام نامزدهای نمایندگی مجلس شورای اسلامی، رهبر معظم انقلاب در ابتدای درس خارج فقه در باره ورود بی محابای برخی برای ثبت نام موضعگیری نموده و فرمودند: همه ما نه، بعضیمان این جوری هستیم، به مجرّد اینکه یک مسندی، یک جایی، خالی میشود یا ممکن است خالی شود، فوراً چشم میدوزیم که برویم آنجا! خب شما اوّل نگاه کن ببین میتوانی یا نمیتوانی. حالا بحث اسمنویسی برای انتخابات مجلس است، گفتند شروع شده، همین طور بدون محابا میروند!
رهبر معظم انقلاب در ادامه به مسوولیت و تعهد افراد در قبال سمتها اشاره کرده و گفتند: خب شما که میخواهی بروی آنجا، آنجا سؤال دارد، این توانایی که خدا به من و شما میدهد، کنارش مسوولیّت هست. این مطلبی که عرض میکنم، در مورد خود این حقیر از همه بیشتر است. شما هم همین جور، یعنی آن کسانی که مسوولیتی دارند همین جور. هر مسوولیتی، هر سِمَتی، هر توانایی، در کنارش یک مسوولیتی دارد، یک تعهّدی وجود دارد.
هر چند این بیانات تکلیف حضور و ثبت نام برخی افراد ناتوان و فاقد صلاحیت را برای نامزدی نمایندگی مجلس روشن نمود اما تحلیل و مقایسه تعداد ثبت نام شدگان نشان میدهد برخی خود را از این قاعده عقلی و شرعی مستثنی دیدهاند.
بر اساس اعلام رییس ستاد انتخابات کشور بیش از ۱۶ هزار نفر برای تصاحب ۲۹۰ کرسی یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی ثبت نام کردهاند که هزار و ۱۱۳ نفر، معادل هفت درصد از این تعداد برای تصاحب ۱۸ کرسی مجلس در ۱۲ حوزه انتخابیه خراسان رضوی نام نویسی نمودهاند.
تعداد ثبت نام شدگان برای نامزدی نمایندگی یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در خراسان رضوی نسبت به دوره قبل این انتخابات نشان دهنده افزایش ۳۰ درصدی شمار داوطلبان در این استان است.
همه احساس تکلیف میکنند
مسوول دفتر نظارت و بازرسی شورای نگهبان در خراسان رضوی در خصوص افزایش شمار داوطلبان ثبت نام شده گفت: نظر بنده در این زمینه منفی است.
کمال سرویها افزود: مجلس شورای اسلامی جایگاهی است که نمیتوان به این شکل گسترده در آن حاضر شد، قوانین ما نقص دارد و برای حضور افراد در این انتخابات حد و حدودی تعیین نشده است لذا همه احساس تکلیف کرده و برای نامزدی نمایندگی مجلس ثبت نام میکنند.
وی ادامه داد: افزایش تعداد ثبت نام شده، اقدام مثبت نیست لذا قانون باید اصلاح شود، کارآمدی و تاثیرگذاری افراد در روند قانونگذاری و نظارت بر امور کشور باید به شکل بندهای قانونی درآید تا افراد کارآمد وارد مجلس شوند نه اینکه همه ثبت نام کنند.
سرویها گفت: افزایش این تعداد زحمت بسیار برای فرمانداریها و شورای نگهبان ایجاد میکند و از سوی دیگر مردم نیز در فضایی قرار میگیرند که انتخاب نماینده اصلح برای آنها دشوار میشود.
وی به افزایش ۳۰ درصدی تعداد داوطلبین ثبت نام شده برای نمایندگی یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در استان خراسان رضوی نسبت به دوره قبل اشاره کرد و افزود: پرونده این تعداد باید در یک زمانبندی کوتاه و محدود بررسی شده و دلایل و گزارشهای مختلف در آن درج شود، اگر فرصت کافی در اختیار عوامل شورای نگهبان نباشد، مشکل در کار ایجاد میشود.
مسوول دفتر نظارت و بازرسی شورای نگهبان در خراسان رضوی ادامه داد: با توجه به اصلاح قوانین و افزایش مهلت بررسی صلاحیتها از هفت روز در دوره قبل به ۲۰ روز در دوره کنونی در این دوره با مشکل زمان مواجه نخواهیم بود.
وی در باره ثبت نام داوطلبان کم سن و سال برای نامزدی نمایندگی مجلس خبرگان رهبری در خراسان رضوی نیز گفت: بررسی صلاحیت این داوطلبان در تهران انجام میشود.
برخی ثبتنامها با هدف بهرهبرداری غیرانتخاباتی است
مدیرکل دفتر اجتماعی و فرهنگی استانداری خراسان رضوی نیز هدف برخی از ثبتنامها در این انتخابات را بهرهبرداری غیرانتخاباتی ذکر و بیان کرد: هدف برخی افراد از ثبتنام این است که بگویند فلانی در انتخابات مجلس ثبتنام کرده است.
سید حمید موسوی درباره تحلیل اجتماعی ثبتنامهای انتخاباتی افزود: برخی دیگر نیز بهرهبرداریهای حداقلی و غیرانتخاباتی را از ثبتنام در انتخابات دنبال میکنند. همه اینها در حالی روی میدهد که چنین افرادی میدانند برای ادامه حضور در انتخابات تایید صلاحیت نمیشوند.
وی ادامه داد: علاوه بر بهرهبرداریهای غیرانتخاباتی که انگیزه ثبتنام برخی افراد فاقد صلاحیت برای حضور در این عرصه شده، برخی چارچوبهای باز در روند ثبتنام داوطلبان نامزدی نمایندگی مجلس نیز عاملی است که هر کسی بتواند در این فرایند ثبتنام کند.
مدیرکل دفتر اجتماعی و فرهنگی استانداری خراسان رضوی گفت: البته نمیتوان گفت همه کسانی که در انتخابات ثبتنام شدهاند با چنین نیتهایی پا به این عرصه گذاشتهاند، شاید فضای سنگین، مشکلات و تنگناهای موجود موجب حضور و احساس وظیفه در این افراد شده تا از این طریق بتوانند برای رفع مشکلات کاری انجام دهند ولی باید صادقانه گفت که این افراد به ناتوانی خود برای رفع تنگناهای اجتماعی آگاه نیستند.
وی افزود: آنچه مهم است اینکه باید مشارکت در یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی حداکثری باشد و اگر افزایش ثبتنام دواطلبان نامزدی نمایندگی در این کارزار سیاسی باعث افزایش مشارکت مردم در انتخابات شود اقدام خوبی است زیرا کمک میکند برخی بخشهای جامعه که در انتخابات فعال نیستند در این عرصه فعال شوند اما این افزایش ثبتنام نمیتواند بطور تمام و کمال منجر به افزایش مشارکت در رای دادن شود.
نظاممند کردن انتخابات با فیلترهای منطقی
موسوی ادامه داد: نظاممندی انتخابات به ویژه در مرحله ثبتنام داوطلبان نامزدی نمایندگی میتواند از حضور افراد فاقد توانایی در این عرصه جلوگیری کند البته در سالهای قبل برخی فیلترهای منطقی برای ثبتنام در انتخابات مجلس اعمال شد اما کفایت نمیکند. به نظر میرسد تنها راه مقابله با ولنگاری در روند ثبت نام انتخابات این است که محدودیت و فیلترهای منطقی در این روند با هدف ساماندهی آن در نظر گرفته شود.
وی به مشکلات ناشی از فقدان سازوکار نظاممند در ثبتنام داوطلبان نامزدی نمایندگی مجلس اشاره کرد و گفت: به عنوان مثال، ارزیابی صلاحیت ۲۰ داوطلب تا ۵۰۰ داوطلب توسط هیاتهای اجرایی متفاوت خواهد بود. از سوی دیگر با ثبتنام غیرنظاممند برخی نیز رد صلاحیت میشوند که این موضوع تبعاتی در پی دارد. برخی بطور عمد ثبتنام کردهاند تا رد صلاحیت شوند و سپس فضاسازی کنند و امتیازاتی به دست آورند لذا باید زمان بگذرد تا این روند قانومندتر شود.
براساس اعلام ستاد انتخابات خراسان رضوی هزار و ۱۱۳ داوطلب برای نامزدی نمایندگی یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در ۱۲ حوزه انتخابیه این استان ثبتنام کردند. این تعداد در مقایسه با دوره قبل انتخابات مجلس ۳۰ درصد بیشتر شده است.
۱۸ نفر از مجموع ۲۹۰ نماینده مجلس شورای اسلامی را نمایندگان خراسان رضوی در خانه ملت تشکیل میدهند.
استان ۶ میلیون و ۴۰۰ هزار نفری خراسان رضوی ۱۲ حوزه انتخاباتی دارد.
حوزه "مشهد و کلات" با پنج نماینده در مجلس شورای اسلامی بزرگترین حوزه انتخاباتی از نظر شمار جمعیت و تعداد نمایندگان در میان ۱۲ حوزه انتخاباتی خراسان رضوی محسوب میشود.
انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی روز دوم اسفند ماه آینده به طور همزمان در سراسر کشور برگزار میشود.