امیر حسین تکیان روز یکشنبه در گفت وگو با خبرنگار سلامت ایرنا درباره راهکارهای حل مشکلات نظام سلامت در سطح کلان و اجرای مواردی مانند خرید راهبردی خدمات سلامت افزود: برای انجام خرید راهبردی خدمات سلامت به پیش نیازهایی احتیاج است. هرچند صحبت های زیادی در این رابطه انجام شده، اما پیش نیازهای آن در قسمت های مختلف نظام سلامت به طور کامل فراهم نشده است.
وی ادامه داد: هر نظام سلامت، ۶ عضو اصلی یا ستون دارد که اگر این ستون ها ضعف داشته باشد، ساختمان نظام سلامت متزلزل خواهد شد. این ستون ها در نظام سلامت شامل حاکمیت، نظام مالی، منابع انسانی، نظام های اطلاعاتی، دارو و تجهیزات و تکنولوژی و استفاده مناسب از شواهد است.
این متخصص سیاستگذاری سلامت بیان کرد: وقتی از حاکمیت مطلوب در نظام سلامت صحبت می شود، باید به مشخصه های آن نیز توجه کرد. نظام سلامت باید شفاف باشد. تصمیم گیری ها، نظام مالی و انتصابات نیز با شفافیت انجام شود. از طرفی اقدامات باید با مشارکت مردم انجام شود. مشخصه دیگر این که نظام سلامت باید پاسخگو و البته مسئولیت پذیر باشد.
پوشش همگانی سلامت به منابع پایدار مالی نیاز دارد
معاون پژوهشی مرکز تحقیقات عدالت در سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار داشت: یکی از پیش نیازهای مهم برای خرید راهبردی خدمات سلامت در نظام سلامت، تامین مالی مناسب است. برای پوشش همگانی سلامت که کشور ما نیز به اجرای آن متعهد شده، باید منابع پایدار مالی برای نظام سلامت در نظر گرفت.
وی ادامه داد: اکنون تحت تحریم های آمریکا قرار داریم و مشکلات اقتصادی باعث شده که منابع نظام سلامت نیز محدود شود. هرچند در بودجه سال ۹۹ که توسط دولت به مجلس تقدیم شد، بودجه سلامت از جمله مواردی بود که افزایش پیدا کرد.
تکیان افزود: سازمان جهانی بهداشت و بانک جهانی به نظام های سلامت در جهان توصیه می کنند که به سمت منابع مالی پایدار بروند. به طور مثال یکی از این موارد استفاده از مالیات مواد دخانی و زیان آور است. یعنی افرادی که مواد غذایی ناسالم را مصرف می کنند و برای نظام سلامت و نظام بیمه درمانی هزینه ایجاد می کنند، باید در هنگام مصرف نیز هزینه بیشتری پرداخت کند.
اهمیت نظام ارجاع و سطح بندی خدمات سلامت
معاون پژوهشی مرکز تحقیقات عدالت در سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار داشت: نظام سلامت کارا بر اساس نظام ارجاع و سطح بندی خدمات شکل می گیرد. وقتی یک فرد از سطح یک خدمات سلامت به سطح دو خدمات سلامت یا بیمارستان مراجعه می کند، هزینه های او چند برابر می شود. برای پیشگیری از این موضوع، باید سطح یک خدمات سلامت مطلوب و نظام ارجاع داشته باشیم. نظام ارجاع مبتنی بر نظام اطلاعاتی مناسب است. اگر نظام اطلاعاتی مناسب وجود داشته باشد، می توان اطلاعات شهروندان را ثبت کرد تا اگر او به هر نقطه از کشور مراجعه کرد، اطلاعات او ثبت شده و قابل دسترسی برای نظام سلامت باشد.
وی ادامه داد: وزارت بهداشت برنامه راهبردی برای اجرای پرونده الکترونیک سلامت دارد و این اقدام آغاز شده است. هرچند تضاد منافع باعث شده که هنوز به نتیجه نهایی نرسیم. مشکلات موجود در نظام پرداخت و عدم تجمیع بیمه ها نیز از جمله دیگر موارد است.
تکیان گفت: یکی از مشکلات ما این است که اولویت بندی نظام سلامت را به درستی انجام ندادیم و سازمانی نداریم که فراتر از وزارت بهداشت و بدون تعارض منافع شکل بگیرد تا نظام سلامت موظف شود پایه ها را به ترتیب طی کند. حتی مجلس و سازمان برنامه و بودجه هم وارد این جزییات برای درستی یا نادرستی اجرای برنامه ها نمی شوند. در نتیجه باید سازمان مستقلی برای بررسی اجرا و عدم اجرای برنامه ها وجود داشته باشد که بتواند عملکرد فنی را نیز متوجه شود.