سیزدهمین جشنواره بین المللی مستند ایران، سینماحقیقت از ۱۸ تا ۲۵ آبان در پردیس سینمایی چارسو به عنوان کاخ اصلی جشنواره و موزه سینما به دبیری محمد حمیدی‌مقدم برپاست. فیلم مستند هفتادوپنج دقیقه‌ای رنج زیر پوست ساخته محسن جعفری‌راد و به تهیه‌کنندگی مهدی مطهر که در بخش مسابقه ملی این جشنواره به نمایش درآمد، جسورانه به ستم‌های یک پدر سالار برهمسر و فرزندانش پرداخته است، برای اولین بار در جشنواره سینماحقیقت به نمایش درآمد.
امان‌اله قرایی‌مقدم استاد دانشگاه شهید بهشتی و جامعه شناس در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا پیرامون این فیلم گفت: فیلم به لحاظ اتنولوژی و مردم شناسی فرهنگی فیلم خوبی بود که جنبه آموزشی، تربیتی و پرورشی آن می تواند برای خانواده ها و به ویژه نوجوانان مورد توجه قرار گیرد.
وی با تاکید بر تاثیرات واقع گرایانه فیلم، اضافه کرد: از آن جا که فیلم واقعی است، لاجرم بردل می نشیند و بخشی از جامعه پدرسالاری را که به ویژه در نسل گذشته ایران و بین سالمندان وجود داشته به تصویر می کشد.
این جامعه شناس با پرداختن به مشکلات چند همسری مردان تاکید کرد: با توجه به اینکه این روزها بحث چند همسری مردان مطرح است، یکی از نکات برجسته فیلم به نوعی واکاوی معضلاتی است که چندهمسری مردان به وجود می آورد و فیلم با نگاهی معترضانه به این مساله آن را زیرسوال برده است.
موضوعات اجتماعی مورد توجه ادیان الهی در مستند رنج زیر پوست
وی در ارزیابی تداخل مسائل اجتماعی و اخلاقی با مباحث دینی و اعتقادی در فیلم متذکر شد: از جمله آن ها بحث خودکشی است که در فیلم به آن پرداخته شده است و با توجه به حرام بودن خودکشی در دین اسلام و با توجه به روایاتی که گفته شده اگر کسی خودش را بکشد حق ندارند او را در قبرستان مسلمانان دفن کنند، از این رو آمار میزان خودکشی در کشورهای اسلامی به مراتب کمتر از سایر کشورهاست. احترام متقابل والدین و فرزندان به یکدیگر، مساله طلاق و قتل نفس، مهربانی و پرهیز از خشونت از نکات بارز این مستند است که همگی آن ها موضوعات اجتماعی مورد توجه در ادیان الهی از جمله دین اسلام هستند.
قرایی مقدم افزود: همین اخلاقیات، ترحم، تربیت دینی و باورهای اعتقادی است که موجب می شود فرزندان پرتعداد خانواده که هر یک به نوعی مورد آزار و اذیت پدر خانواده قرار گرفته اند در نهایت او را می بخشند و از او نگهداری می کنند.
وی با تاکید بر نقش تربیت در شکل گیری خلقیات و رفتارهای اجتماعی هرفردی ، توضیح داد: رنج زیر پوست با اشاره درست به گذشته پدر خانواده در بخشی از فیلم، یادآور می شود که او هم گذشته خوب و خانواده خوبی را تجربه نکرده و شاهد رفتارهای خشونت بار پدر و برادر بزرگترش در خانواده بوده است که همین رفتار های خانواده او در آینده برروی رفتارها و اخلاق نامناسب خودش تاثیر گذار بوده است و اینگونه نمود می یابد.
افزایش آگاهی در جامعه توسط اقدامات فرهنگی و آموزشی
این استاد دانشگاه به قابلیت های فیلم برای واکاوی های بیشتر پرداخت و عنوان کرد: با توجه به ساختار کلی و مسائل مختلفی که در فیلم وجود دارد باید از جهات مختلف بررسی شود؛ به عنوان مثال طی بررسی های به عمل آمده از فرار دختران از خانه، همین کتک زدن های پدر، ناسزا شنیدن ها و فشارهای مختلف روحی و جسمی از جانب معمولا پدران خانواده است. همین مساله در امتداد منجر به بروز مشکلاتی بیشتر برای خود دختران و در نهایت جامعه می شود.
وی در پاسخ به این سوال که چگونه می توان از بروز چنین رفتارهایی در خانواده ها جلوگیری کرد، خاطر نشان کرد: افزایش آگاهی در جامعه توسط برخی اقدامات فرهنگی و آموزشی یکی از آن هاست که مستند رنج زیر پوست توانسته به نوعی از عهده آن برآید. به عقیده من با پخش این فیلم در فضاهای مختلف و در تلویزیون می توان به نوعی به اعضای خانواده آموزش داد وتاثیرات منفی رفتارهای متکبرانه را گوشزد کرد.
سیزدهمین و جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت در بخش مسابقه ملی شامل ۶۲ فیلم است. از این تعداد ۲۷ فیلم به گونه مستند کوتاه، ۱۵ فیلم به گونه مستند نیمه‌بلند و ۲۰ فیلم به گونه مستند بلند اختصاص دارند که کامران شیردل، یونس شکرخواه، سیف‌الله صمدیان، پیروز کلانتری، حبیب احمدزاده، محمدحسین مهدویان و مونا زندی داوری برای انتخاب برترین مستندها را در این بخش به عهده دارند.
همچنین در بخش مسابقه بین‌الملل امسال که حدود شش هزار فیلم از بیش از ۱۰۰ کشور جهان متقاضی شرکت در آن بوده اند، ۵۴ فیلم در ۷ بخش مسابقه و غیررقابتی پذیرفته شده‌اند. زلاتینکا روسوا، کارول پیشاروک و مهرداد اسکویی داوران این بخش هستند. زلاتینا روسوا، کارول پیشاروک و مهرداد اسکویی داوران این بخش هستند. در بخش مسابقه بین‌الملل به تفکیک ۸ مستند کوتاه، ۸ مستند نیمه‌بلند و ۸ مستند بلند نمایش دارند. همچنین نمایش‌های ویژه ۸ فیلم و پرتره شامل ۸ فیلم می شود.
جایزه شهید آوینی ویژه نمایش و تقدیر از فیلم‌های مستند منتخب حوزه انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و مقاومت در منطقه نیز برای ششمین سال متوالی، به عنوان بخش ویژه جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت برگزار می‌شود و امسال ۲۹ فیلم در آن شرکت دارند و داوری این بخش به عهده محمدمهدی طباطبایی نژاد، مسعود فراستی و مهدی قربان‌پور است.