زراعت دیم قوت لایموت کردستانی‌ها است بهره‌برداران این استان امسال همانند سال‌های گذشته حدود ۶۱۸ هزار و ۲۳۲ هزار هکتار اراضی خود را به کشت انواع محصولات دیم گندم، جو، کلزا و ماشک علوفه ای اختصاص داده و امید به برداشت محصول مناسب در فصل تابستان دارند تا دسترنج یکساله خود را برداشت کنند.
هر بهره برداری با ۲ امید زمین و آسمان بذر را در دل خاک مدفون می‌کند تا باران از آسمان برسد و با جوانه زدن دانه کشاورز امیدوارتر به آخر سال باشد چرا که باران نویدبخش زندگی دوباره برای زمینی که در پی، بی‌آبی مُرده است به عبارتی زمین با بارش باران می‌شکفد و حیات و حرکت دوباره به آن باز می‌گردد و پرتحرک می‌شود.
اما امسال پاییز کردستان چنان دست خشک بود که بارندگی‌های بهاره طبق آمار هواشناسی حدود ۴۸ درصد و طبق آمار شرکت آب منطقه‌ای کردستان حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد کاهش داشت با وجود کاهش بارندگی‌ها بسیاری از کشاورزان ناامید برای تابستانی پربهره بودند که زمین سخاوتمند این استان با گشاده دستی نیروی خود را که با اندکی بارش گرفته بود به دل بذرها زد.
بخشش زمین تا حدی است که کارشناسان جهاد کشاورزی کردستان معتقدند با وجود اینکه شاهد کاهش حدود نیمی از بارش‌ها در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته هستیم اما میزان جوانه زنی مزارع کشت شده به نسبت سال‌های گذشته از وضعیت مطلوبی برخوردار بوده و این کاهش ها تاثیری در مزارع استان به جز شهرستان سقز نداشته است.
بارندگی‌ها در کردستان ۴۸ درصد کاهش یافت
مدیرکل هواشناسی کردستان در این ارتباط به خبرنگار ایرنا گفت: تازه‌ترین بررسی‌ها نشان می‌دهد حجم بارش‌های استان از ابتدای سال آبی جاری تاکنون حدود ۱۰۵ میلیمتر بوده که نسبت به آمار ۲۰۰ میلیمتر سال قبل کاهش چشمگیری دارد همچنین این آمار نسبت به میانگین دوره‌های مشابه دراز مدت که ۱۲۶ میلیمتر بود نیز از ۱۷ درصد کاهش برخوردار است.
رحیم صدیقی با بیان اینکه امسال ۹ شهرستان تابعه این استان شاهد کاهش بارندگی بودند، افزود: بیشترین کاهش مربوط به مریوان با ۱۴۰ میلیمتر بارندگی و ۶۵ درصد کاهش و کمترین کاهش نیز مربوط به زرینه دیواندره با ۱۵۸ میلیمتر شامل ۳۰ درصد افت است.
وی یادآور شد: بیجار تنها شهرستانی است که در سال آبی جاری شاهد افزایش بارندگی بود به طوریکه این شهرستان در این مدت شاهد ۱۴۲ میلیمتر بارش بود که نسبت به ۱۱۳ میلیمتر مدت مشابه سال قبل ۲۵ درصد افزایش داشته است.
مدیرکل هواشناسی کردستان با اشاره به اینکه طبق پایش نقشه‌ها و داده‌های هواشناسی در پیش‌بینی فصلی، احتمال کاهش بارندگی‌های زمستانه در این استان وجود دارد، اضافه کرد: نتایج پیش‌بینی‌های فصل زمستان از ۱۰ آذر تا ۹ اسفند سال جاری است و پیش‌بینی بارش ماه دسامبر (۱۰ آذر تا ۱۰ دی) در حد نرمال با تمایل به افزایش نسبت به نرمال در بخش های غربی و جنوبی استان است.
صدیقی با بیان اینکه این پیش‌بینی‌ها برای بارش بازه زمانی ۱۱ دی تا ۱۱ بهمن، ماه ژانویه میلادی کمتر از نرمال پیش بینی شده است، گفت: بارش برای بازه زمانی ۱۲ بهمن تا ۹ اسفند (ماه فوریه) نرمال با تمایل به کاهش نسبت به نرمال در نوار غربی این استان پیش بینی می‌شود.
صدیقی با اشاره به اینکه نتایج پیش‌بینی‌های فصل زمستان از ۱۰ آذر تا ۹ اسفند سال جاری است، اظهار داشت: پیش‌بینی بارش ماه دسامبر (۱۰ آذر تا ۱۰ دی) در حد نرمال با تمایل به افزایش نسبت به نرمال در بخش های غربی و جنوبی استان است.
وی با بیان اینکه این پیش‌بینی‌ها برای بارش بازه زمانی ۱۱ دی تا ۱۱ بهمن، ماه ژانویه میلادی کمتر از نرمال پیش بینی شده است، یادآور شد: بارش برای بازه زمانی ۱۲ بهمن تا ۹ اسفند (ماه فوریه) نرمال با تمایل به کاهش نسبت به نرمال در نوار غربی استان پیش بینی می‌شود.
مدیرکل هواشناسی کردستان در خصوص دمای استان در فصل زمستان نیز اضافه کرد: پیش بینی های هواشناسی در این مدت نیز نشان‌گر آن است که این استان در سه ماهه زمستان سال جاری شاهد افزایش دما نسبت به حد نرمال است.
صدیقی افزود: پیش بینی در تمام بازه زمانی شامل ۱۰ آذر تا ۱۰ دی، ۱۱ دی تا ۱۱ بهمن و ۱۲ بهمن تا ۹ اسفند، افزایش دما نسبت به نرمال است ضمن اینکه میزان بارندگی در کردستان از ابتدای مهر تا ۲۹ آبان امسال نسبت به مدت مشابه سال آبی قبل با ۴۱ درصد کاهش از ۱۰۱ میلیمتر به ۶۱ میلیمتر رسید.
حدود نیمی از ذخایر سدهای کردستان پر شده است
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کردستان با بیان اینکه میزان حجم مخازن استان حدود ۲ میلیارد و ۲۵۳ میلیون متر مکعب است گفت: در حال حاضر ۱.۴ میلیون مترمکعب آب در پشت سدهای کردستان ذخیره سازی شده است.
کامران خرم اظهار داشت: امسال نسبت به میزان بارندگی پیش بینی شده بلند مدت بارندگی بیشتری داشته ایم اما این میزان نسبت به بارندگی‌های سال گذشته حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد کاهش داشته است.
وی با بیان اینکه به دلیل جلوگیری از سیلاب های احتمالی میزان ذخیره سازی آب پشت سدهای کردستان کنترل می شوند، یادآور شد: ظرفیت آب ذخیره شده پشت سدها در وضعیت مطلوبی قرار دارد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کردستان با اشاره به اینکه اگر منابع آب این استان را از میزان بارندگی به صورت حجمی سالانه ۴۵۵ میلی‌میتر در نظر بگریم حجم آن چیزی حدود ۱۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون متر مکعب است افزود: همه ساله بخش عمده این میزان منابع آبی تبخیر می‌شود که در نهایت حدود هفت میلیارد متر مکعب آن به صورت رواناب باقی می‌ماند.
کامران خرم گفت: همه ساله از میزان کل بارندگی ها حدود یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعب در زمین نفوذ می‌کند و آنچیزی که به عنوان جریان آب سطحی در رودخانه های استان جریان دارد در حدود پنج میلیارد متر مکعب که از این میزان نیز حدود پنج میلیارد متر مکعب قابل مدیریت و حدود یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعب قابل برنامه‌ریزی است.
بارش‌ها کم اما به موقع بود
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی کردستان نیز در این ارتباط اظهار داشت: در چند سال اخیر برنامه‌ریزی لازم جهت کشت به موقع محصولات زراعی و بویژه کشت محصولات پاییزه شامل گندم، جو و کلزا صورت می‌گیرد و در سال زراعی جاری حدود ۹۵ درصد کشت قبل از بارندگی‌های موثر پائیزه صورت گرفت و با توجه به آنکه میزان بارندگی و زمان وقوع بارندگی بموقع بود وضعیت سبز نسبت به سنوات قبل مناسب‌تر است.
محمدفرید سپری اضافه کرد: از طریق تهیه دستورالعمل کشت محصولات زراعی پاییزه و ابلاغ به موقع آن و بسیج تمام امکانات و نیروهای فنی، تدارک نهاده های مورد نیاز (بذر، سم و کود) اطلاع رسانی از طریق رسانه‌ها، ارسال پیام کوتاه، توزیع تراکت و اطلاعیه، استفاده از پتانسیل کارشناسان پهنه و کارگاه‌های آموزشی برگزار شده و ویدیو کنفرانس با حضور مدیران، اداره تولیدات گیاهی شهرستان ها و نیروهای فنی به بهترین نحو انجام گرفت.
وی یادآور شد: در سال زراعی جاری در بعضی از نقاط شهرستان سقز اولین بارندگی موثر نبود و با توجه به آنکه بارندگی بعدی چند روز فاصله داشت بذور کشت شده جوانه زده و درصدی از بذور جوانه زده استقرار پیدا نکرده و باعث بروز برخی تلفات در این نقاط شده است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی کردستان با اشاره به پیش‌بینی‌های هواشناسی مبنی بر احتمال کاهش بارندگی‌های زمستانه در این استان گفت: در صورتی که پوشش برف کامل در زمستان وجود نداشت و برودت هوا نیز شدید باشد کشت‌های پاییزه در مناطق سرد و مرتفع استان با خطر سرما زدگی و یخ زدگی مواجه می‌شود.
سپری در خصوص راهکارهای جلوگیری از بروز خسارت به مزارع در شرایط پیش بینی شده، افزود: شاید تغذیه متعادل و مصرف بهینه انواع کودهای شیمیایی و همچنین بعضی از مواد شیمیایی جاذب الرطوبه و جلوگیری کننده از سرما و یخ زدگی در سطوح کوچک شاید موثر باشند اما در سطح وسیع کارآیی چندانی ندارد.
وی تاکید کرد: اما بعد از فصل زمستان و همزمان با رشد مجدد زراعت می توان با اقداماتی از جمله تغذیه و کنترل علف های هرز تا حدی آثار خسارات‌های وارد شده در فصل زمستان را می‌توان جبران کرد.
سپری گفت: در سال زراعی جاری ۶۱۸ هزار و ۲۳۲ هکتار از مزارع کردستان زیر کشت پاییزه رفته که شامل یک هزار و ۱۱۲ هکتار کلزا، ۳۲ هزار و ۴۵۰ گندم آبی، ۵۵۸ هزار هکتارگندم دیم، پنج هزار و ۱۱۲ هکتار جوی آبی و ۲۶ هزار هکتار جو دیم و ۶۷۰ هکتار علوفه دیم شامل ماشک و خلر است.
کردستان با داشتن بیش از یک میلیون و ۲۲۰ هزار هکتار زمین قابل کشت مرغوب و مستعد دیم و آبی، یکی از قطب های تولید محصولات کشاورزی بوده که کردستان دارای ۴۳ هزار هکتار باغ است که سالانه ۳۳۰ هزار تُن انواع محصول در آن تولید و برداشت می‌شود.
میزان کل تولیدات استان کردستان دارای سه میلیون تُن انواع محصول است که وزارت کشاورزی در نظر دارد با توسعه فعالیت‌های مختلف این میزان را در سنوات آینده و با افزایش اراضی آبی به حدود پنج میلیون تُن برساند.