یکی از صفات برجسته سیاست خارجی ایران نگاه به آسیا در ۲محدوده شرق و غرب آسیا بوده است بنابراین در طول سالهای گذشته و به دنبال تنشهایی که میان روابط ایران با غرب شکل گرفته، همواره نگاه به شرق بخشی از سیاست خارجی بوده است بنابراین حسن روحانی سیاست نگاه به شرق و روابط نزدیک تر با کشورهای مهم آسیایی به خصوص مالزی و ژاپن را مورد توجه قرار داده است.از طرف دیگر سطح روابط اقتصادی، تجاری و تکنولوژیکی میان ایران و ژاپن سابقه و قدمت طولانی دارد، به ویژه در ابعاد اقتصادی روابط تهران و توکیو در حوزه انرژی جایگاه قابل توجهای دارد و قطعاً این امر به نفع ژاپن نیز خواهد بود چراکه حفظ ارتباط خود با ایران را در دستور کار قرار خواهد داد. در این راستا شینزو آبه نخست وزیر ژاپن هفت ماه پیش به تهران آمد وی علاوه بر در نظر گرفتن منافع کشور خود حامل پیام رییس جمهور آمریکا برای دولت ایران بود تا بلکه بتواند راهی برای مذاکره مستقیم میان تهران و واشنگتن باز کند اما به نظر میرسد تا زمانی که آمریکا شرایط خاص جمهوری اسلامی ایران را نپذیردکه آنهم عبارت است از لغو تحریمها و برگشتن به میز مذاکرات با کشورهای ۱+۵ نمیتوان از راهحلی برای تفاهم سخن به میان آورد.
بررسی روزنامهها، تارنماها و خبرگزاریهای داخلی نشان میدهد که رسانههای داخلی به تحلیل و بررسی سفر حسن روحانی به ژاپن پرداخته اند.
رسانههای اصلاح طلب
ژاپن و کاهش تنش میان تهران و واشنگتن
خبرگزاری ایلنا در گفت و گو با دیاکو حسینی با عنوان ژاپن میداند تلاش برای ثبات در خلیج فارس بدون کاهش تنش میان تهران و واشنگتن ممکن نیست، آورد:علت این سفر الزاما به تلاش ژاپن برای تنشزدایی میان تهران و واشنگتن مرتبط نیست؛ ما روابط دوجانبه عادی با توکیو داریم؛ با توجه به اهمیت ژاپن در واردات نفت از ایران که پس از تحریمهای آمریکا به طور قابل توجهی آسیب دیده و همچنین علاقمندی این کشور به مسائل و ترتیبات امنیتی و اقتصادی خلیج فارس، آن میزان اهمیت را برای ایران ایجاد میکند که وارد دیپلماسی دوجانبه با ژاپن شود. وی ادامه داد: البته همزمان با این موضوع، حتما دولت ژاپن که پیشتر علاقمندی خود را برای میانجیگری بین ایران و ایالات متحده نشان داده، همچنان آن تلاش را ادامه خواهد داد و ممکن است پیشنهادهای تازهای را برای تقویت میانجیگری مطرح کند که اگر پیشنهاد تازهای در این چهارچوب با توجه به هماهنگی میان ژاپن و آمریکا در خصوص این سفر و اینکه ترامپ نیز با توجه به شرایط استیضاح و نزدیکی به انتخابات ریاست جمهوری در موقعیت تازهای قرار دارد، در کار باشد، ایران حتما استقبال خواهد کرد.وی افزود: باید ببینیم بنبستی که در سازمان ملل در راستای کاهش تنش میان تهران و واشنگتن به وجود آمد میتواند توسط ژاپن حل و فصل شود یا خیر که باید منتظر باشیم.
این کارشناس مسائل استراتژیک در خصوص اهمیت کاهش تنش میان ایران و آمریکا برای ژاپن گفت: وابستگی توکیو به طور روزافزونی نسبت به انرژی خلیج فارس در حال افزایش است و در این وابستگی یک رقابتی بین کشورهای قدرتمند آسیایی مثل هند، چین، کره جنوبی و ژاپن که واردکننده انرژی هستند هم در حال شکلگیری است؛ ضمن اینکه ژاپن جایگزینهای متعدد و متنوعی نیز برای نفت ما ندارد و همچنین نگران این است که این تنشهایی که در منطقه ما صورت میگیرد در نهایت منجر به یک برخورد عامدانه یا ناخواسته در خلیج فارس شود و کلیه خطوط تجاری نفت را از خلیج فارس به سمت اقیانوش هند و شرق آسیا مختل کند.وی ادامه داد: بنابراین امنیت خلیج فارس در حال حاضر به طور کلی برای ژاپنیها، هم از نظر تامین انرژی برای ادامه روند توسعه و هم در رقابتهای بینالمللی یک موضوع حیاتی است. در نتیجه آنها خیلی علاقمند هستند که بتوانند تنشها در منطقه خلیج فارس را کنترل کنند و به خوبی میدانند چنین اقدامی بدون کاهش تنش میان ایران و ایالات متحده و همینطور ایران و همسایگانش امکانپذیر نیست؛ همین امر نیز موجب میشود توکیو علیرغم دارا نبودن ابزارهای کافی به جز دیپلماسی و قدرت نرم، تلاش کند تا تنش را به نحوی خاتمه داده یا حداقل کاهش دهد. حسینی همچنین در خصوص فشارهای داخلی موجود بر رئیسجمهور در مسیر هرگونه تلاش برای کاهش تنش با ایالات متحده و تاثیر آن بر سفر وی به ژاپن نیز گفت: ما مدتهاست که گرفتار این تراژدی شدیم که سیاست داخلی ما یک غلبه ناپذیر بر سیاست خارجی ما دارد و این موضوع به طور جدی منابع کشور را تهدید میکند و فراتر از آن نشان میدهد که میتواند منافع و ثبات داخلی ما را تهدید کند؛ ولی ظاهرا این هشدارها کافی نبوده برای اینکه این افراد توجه کنند و بدانند نباید رقابتهای داخلی برای به دست آوردن چند کرسی در مجلس و یا حتی پست و مقامهایی مثل ریاست جمهوری باعث شود که تا این اندازه منافع بلندمدت یک ملت ۸۰ میلیونی در معرض خطر قرار بگیرد.
دنیای اقتصاد در یادداشتی به قلم نیلوفر منصوریان با عنوان چهار پالس واشنگتن به تهران آورد:در شرایطی که روحانی قرار است روز جمعه به ژاپن سفر کند، نشانههایی از نرمش واشنگتن از «فشار حداکثری» به چشم میخورد. «مبادله زندانیان و تغییر لحن مقامات واشنگتن درباره تهران»، «راهاندازی کانال بشردوستانه سوئیس»، «تغییر موضع کاخ سفید در مورد نقش ایران در یمن» و «زمزمه آزاد شدن بخشی از پولهای بلوکهشده ایران، ایجاد یک کانال مالی با ژاپن و احتمال معافیت توکیو از تحریمهای نفتی در جریان سفر روحانی به این کشور» از جمله پالسهایی هستند که واشنگتن به تهران ارسال کرده است. نزدیک به دوسال از اولین باری که آمریکا پس از خروج از برجام ۱۲ شرط را برای مذاکره و توافق جدید با ایران مطرح کرد میگذرد. شروطی که حکایت از تصمیم کاخ سفید برای فشار حداکثری بر تهران داشت. عملکرد مقامات این کشور نیز طی این سالها نشان میدهد آنها تمام تلاش خود را برای زمینگیر کردن ایران درتمامی عرصهها دراین مدت به کار گرفتهاند. با این حال طی چند ماه اخیر نشانههایی از عدول واشنگتن از فشار حداکثری بر ایران به چشم میخورد. نشانههایی که اگرچه با سخنان مقامات این کشور همخوانی چندانی ندارد، اما میتوان از آن بهعنوان سیگنالهای مثبت واشنگتن به تهران یادکرد. شاید اولین نشانه این عقبنشینی سخنان ۱۲خرداد ماه سالجاری مایک پمپئو وزیرخارجه آمریکا باشد که دریک نشست خبری در سوئیس آمادگی کشورش برای گفتوگوی بدون پیششرط با ایران را اعلام کرد. سخنی که بسیاری آن را نشانه عقبنشینی واشنگتن از شروط ۱۲گانه پیشین قلمداد کردند. البته پیش از آن هم دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا چندین نوبت از اردیبهشت تا تابستان سال جاری از آمادگیاش برای مذاکره با ایران سخن گفته و حتی گفته بود که «دوست دارم ایرانیها به من زنگ بزنند.» با این حال هیچ کدام از این نشانهها تا زمانی که امانوئل مکرون رئیسجمهوری فرانسه باب گفتوگوی تلفنی با حسن روحانی رئیسجمهوری را بازنکرد جدی تلقی نشد.
روزنامه آرمان ملی در یادداشتی به قلم علی بیگدلی با عنوان اکنون باترامپ بهتر میتوان کنار آمد تا جایگزین او، آورد:انگیزههایی که رئیسجمهوری را به سفر ژاپن ترغیب کردهاست ناشی از مشکلات اقتصادی و جریانات اجتماعی است. به نقطهای رسیدهایم که شرایط فعلی اقتصادی برای بلند مدت چندان قابل تصور نیست. از سوی دیگر ما در یک تنگنای بینالمللی قرار گرفتهایم کهاین حرکت را در دولتمردان کشورمان شدت داده است. ژاپن در عرصه بینالمللی به علت قدرت اقتصادی که دارد دارای جایگاه ویژهای است و روابطی حسنه با بسیاری از کشورهای جهان دارد و همچنین مورداعتماد آمریکاست. همچنین ژاپن یک رابطه قدیمی با ایران دارد و یکی از مشتریان اصلی نفت ایران است. با وجود تمام این تعاریف شاهد بودیم که دیدار چند وقت گذشته سران دو کشور به جایی نرسید و این سخت بودن این عرصه را نمایان میکند. رئیسجمهوری پیش از سفر به ژاپن عازم کشور مالزی میشود و شاهد بودیم ماهاتیر محمد هم گفتاری همسو با ایران در چند وقت گذشته بیان میکند. هر چند که در این میان گفت به علت فشار زیاد آمریکا مجبوریم مراودات خود با ایران را محدود کنیم. مالزی به علت اینکه به شدت وابسته به سرمایهگذاریهای آمریکا است بعید به نظر میرسد حاصلی در حد انتظار برای جمهوری اسلامی ایران داشته باشد. اگر چه دیپلماتهای ایرانی مذاکره با آمریکا را در جریان سفر ریاست جمهوری به ژاپن را رد میکنند اما اگر قرار باشد منفعتی حاصل شود در سفر به ژاپن است. سیاستمداران کشورمان اگر میخواهند این سفر پر ثمر باشد باید در خطوط صفر مذاکره خود اندکی تجدیدنظر کنند. اینکه در روابط بینالملل هیچ تغییری ایجاد نمیشود عملا ما را از هر نوع منفعت هم تا حدودی دور خواهد کرد و تمامی این مذاکرات و دیدارها بیفایده خواهد بود. عرصه بر هر دو طرف تنگ شده است. هم آمریکا از مواضع خود عقب نشینی نمیکند و هم ایران به علت جایگاهی که دارد امتیاز به طرف مقابل نخواهد داد. از سوی دیگر شاهد هستیم سیاستمداران ما مراودات محدودی با مقامات عربستانی دارند که شاید نمایانگر پیچیده شدن اوضاع است. اینکه بیان نمیشود به آمریکا اعتماد کرد، درست است. امااینکه از موقعیتها هم باید استفاده کنیم درست است. به احتمال زیاد دونالد ترامپ در دور بعد نیز رئیسجمهور آمریکا خواهد بود. بنابراین زمان حال بهترین موقعیت است البته اگر ترامپ دست از اقدامات گذشته بکشد و کلیه تحریمها را لغو کند. اعتقاد دارم بهعنوان یک تحلیلگر مسائل بین الملل مذاکره با ترامپ به مراتب راحتتر است تا مذاکره با جایگزین او. ترامپ شاید در آستانه ورود به دور دوم ریاست جمهوریاش نگاهی آرامتر و نرمتر داشته باشد تا در میان رای دهندگان از محبوبیت بیشتری برخوردار شود. از سوی دیگر چون ترامپ یک نگاه اقتصادی دارد و اهل معامله است بهتر منفعت اقتصادی میرساند. در سیاست شرطی مطلق وجود ندارد که نمیتوان به طرف مقابل اعتماد کرد. در مذاکره است که معامله صورت میگیرد هرچند باید شرایط برابر باشد تااعتماد به انجام مذاکره شکل گیرد. ژاپن یک کشور قدرتمند در سطح بینالمللی است اما تصمیم مذاکره با ایران شخصا از سوی شینزو آبه و دولت این کشور نبوده است. قطعا ژاپن نماینده آمریکا در این مذاکرات است و قطعا پیام آنها را انتقال خواهد داد. ایران به مراتب اهمیت بیشتری نسبت به کره شمالی برای آمریکا دارد و از این سو به نظر میرسد تمرکز خود را بیشتر معطوف به ایران کرده است و این ریشه در موقعیت ژئوپلیتیک ایران در منطقه و نزدیکی جغرافیایی به رژیم صهیونیستی دارد و گویا توافق با ایران برای ترامپ و کارنامه سیاست خارجیاش رنگ و لعابی خاصتر دارد. از این رو هر دو کشور ژاپن را واسطه قرار دادهاند زیرا مورد اعتماد طرفین است. شینزو آبه بدون اجازه آمریکا هیچ حرکتی در راستای کشور ما انجام نمیدهد.
امیر موسوی، دیپلمات سابق در گفت و گو با انتخاب می گوید: این امکان وجود دارد که آمریکاییها در جریان سفر رئیسجمهوری ایران به توکیو، حرکتی را در مسیر به ظاهر امتیاز دادن به ایران انجام دهند. حرکتی همانند آزادسازی قسمتی از اموال بلوکه شده ایران یکی از این نمونهها است. در این زمینه میبایست شورای عالی امنیت ملی تصمیم بگیرد و تا زمانی که آمریکا شرایط خاص جمهوری اسلامی ایران را نپذیردکه آنهم عبارت است لغو تحریمها و برگشتن به میز مذاکرات با کشورهای ۱+۵ نمیتوان از راهحلی برای تفاهم سخن به میان آورد. متاسفانه آمریکاییها مسائل انساندوستانه را با مسائل سیاسی در هم آمیختهاند. با گذشت بیش از دو سال از روی کار آمدن دونالد ترامپ او در پی مذاکره و توافق با ایران با فرمول و مطابق با خواستههای خود است که به طور حتم از نظر ایران این نوع نگاه مردود بوده و مقام معظم رهبری خط بلطان بر آن کشیده است. تز «نه مذاکره و نه جنگ» رهنمودی است که رهبری مطرح کرده و در مقطع کنونی بحث تبادل زندانیان که اتفاق افتاد، امری عادی بود اما پیرامون مذاکرات در دیگر سطوح باید آمریکاییها شرایط دیگری را فراهم کنند؛ نه اینکه از یک مساله انساندوستانه سوء بهرهبرداری شود.
به گزارش خبرآنلاین،رییس جمهوری اسلامی ایران را در این سفر که به دعوت «ماهاتیر محمد» نخست وزیر مالزی، صورت می گیرد یک هیأت بلند پایه سیاسی اقتصادی، همراهی میکند. رئیس جمهور پیش از عزیمت به مالزی برای شرکت در اجلاس بین المللی کوالالامپور ٢٠١٩ و ژاپن اظهار داشت: شرایط فشار ظالمانه و تحریم غیر قانونی آمریکا حرکت پایدار نخواهد بود و همه کشورها خواستار رابطه نزدیک و خوب با ایران هستند مخصوصا کشورهایی که از نظر سنتی روابط خوبی از گذشته داشتیم. روحانی سیاست نگاه به شرق و روابط نزدیک تر با کشورهای مهم آسیایی به خصوص مالزی و ژاپن همواره جز اهداف جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد و گفت : سفر به مالزی بنا به دعوت نخست وزیران دو کشور مالزی و ژاپن انجام می شود.
روحانی آخر هفته در جنوب شرق آسیا
روزنامه ایران با تیتر روحانی آخر هفته در جنوب شرق آسیا، نوشت:سفر روحانی به ژاپن، اولین دیدار یک رئیس جمهوری ایران از ژاپن پس از سفر اکتبر سال ۲۰۰۰ رئیس جمهوری وقت ایران به ژاپن است. این سفر در شرایطی از تحولات جاری سیاست خارجی کشور انجام میشود که امریکا به عنوان یکی از کشورهای دوست و همپیمان ژاپن، بعد از خروج یکجانبه از برجام و اعمال سیاست فشار و تحریم کوشیده ایران را در تنگنای اقتصادی قرار دهد. سیاستی که با درخواست مذاکره دوجانبه با تهران همراه بوده است. چه همین میل وافر واشنگتن به گفتوگوی مستقیم با ایران، شمار زیادی از کشورهای بینالملل را به تکاپوی میانجیگری میان دو کشور واداشته است. چنانکه وقتی نخستوزیر ژاپن در خردادماه گذشته برای نخستین بار از زمان انقلاب به ایران سفر کرد، مهمترین دستور کار خود را کاستن از اختلافات تهران و واشنگتن تعریف کرده بود. هرچند که سفر «آبه» در این زمینه با دستاوردی همراه نبود اما همزمان با حضور او طرحی مطرح شد که بر پایه آن توکیو بتواند با معاف شدن از تحریمهای نفتی ایران، نفت مورد نیاز خود را از جمهوری اسلامی خریداری کند. بیتردید اجرایی شدن این طرح ممکن نبود مگر آنکه با چراغ سبز واشنگتن همراه شود. چنانکه پیدا بود در ماههای اخیر ایران و امریکا به نقطه اتکایی برای گفتوگو دست نیافتند و حالا مقامهای توکیو امیدوارند در خلال سفر روحانی به توکیو برای حل تنش فزاینده ایران و امریکا بار دیگر چارهجویی کنند. چارهای که شاید با هموار شدن مبادله خرید و فروش نفت و موفقیت توکیو در کاستن از اختلافات ایران و امریکا همراه باشد. بویژه که مبادله اخیر یک شهروند امریکایی و ایرانی با وساطت دولت سوئیس بهعنوان حافظ منافع امریکا در ایران گمانهزنیها درباره احتمال توافق بزرگ را تقویت کرده است. از سوی دیگر شماری از مقامهای دولت امریکا که در روزهای اخیر در فروم دوحه حضور یافته بودند، با لحنی متفاوتتر درخواست مذاکره امریکا با ایران را تکرار کردهاند. در تازهترین موضعگیری، مورگان اورتگاس سخنگوی وزارت خارجه امریکا در حاشیه این نشست با بیان اینکه امیدواریم ایران به میز مذاکرات بازگردد، گفت: «این مسألهای است که ترامپ بر آن تأکید دارد. ما به دنبال جنگ نیستیم.
دنیای اقتصاد در گزارشی دیگر آورد:سخنگوی وزارت امورخارجه ایران گفت ایران و ژاپن دو کشور دوست دیرینه هستند؛ سفر «شینزو آبه» به تهران انجام شد و طبیعی بود سفر روحانی به ژاپن صورت بگیرد. پیشتر دو روزنامه ژاپنی به نقل از منابع دیپلماتیک خبر دادند که آمریکا به ژاپن برای میزبانی از رئیسجمهور ایران چراغ سبز نشان داده و همزمان خواسته توکیو نتیجه دیدار روحانی با آبه را به واشنگتن هم اطلاع دهد. به گفته رسانهها دیدار حسن روحانی از توکیو برای روز ۲۰ دسامبر (۲۹ آذر) برنامهریزی شده است. سیدعباس موسوی، روز دوشنبه درباره سفر رئیسجمهور به ژاپن عنوان کرد: سفر به ژاپن درحال برنامهریزی است و وقتی نهایی شد، همکاران در نهاد ریاستجمهوری اطلاعرسانی میکنند. سخنگوی وزارتخارجه در پاسخ به این سوال که درحالحاضر خرید نفت ایران توسط ژاپن صفر است، چه انتظاری از ژاپن دارید؟ گفت: ایران و ژاپن دو دوست دیرینه و سنتی هستند. ژاپن بهعنوان کشور مهم در شرق آسیا و ایران بهعنوان کشور مهم در غرب آسیا دارای روابط تاریخی، دیرینه و حسنه هستند و از مشتریان عمده کالاهای اساسی هستیم. او افزود: سفر «شینزو آبه» به تهران انجام شد و طبیعی بود سفر رئیسجمهور به ژاپن صورت بگیرد و این سفر درحال نهایی شدن است؛ اگر سفر نهایی شود، دوستان در نهاد ریاستجمهوری تاریخ آن را اعلام میکنند. علاوه بر مسائل دوجانبه و اهداف دوجانبهای که درباره گسترش روابط داریم، دو کشور دارای دیدگاههایی درباره مهمترین مسائل منطقهای و بینالمللی هستند که دو رئیس کشور در دیدارهایی که دارند مهمترین مسائل و تحولات منطقه و شرق آسیا و بحثهای برجامی و سایر مسائل مورد علاقه را مورد گفتوگو قرار میدهند.
رسانههای اصولگرا
مقابله با یکجانبه گرایی واشنگتن، فصلی جدید در مناسبات تهران_توکیو
افکار نیوز در یادداشتی به قلم عباس مقتدایی کارشناس مسائل بین الملل نوشت: یکی از صفات برجسته سیاست خارجی ایران نگاه به آسیا در دو محدوده شرق و غرب آسیاست. در طول سالهای گذشته و به دنبال تنشهایی که میان روابط ایران با غرب شکل گرفته، همواره نگاه به شرق بخشی از سیاست خارجی بوده است. - او افزود: نگاه به کشورهای شرقی در قاره آسیا در دولتهای نهم و دهم به صورت بارز تجلی یافت، علاوه براین چنین رویکردی در دولت دوازدهم نیز به دلیل تجربه ناموفق دولت قبل در ارتباط با کشورهای اروپایی، بار دیگر این توجه به کشورهای آسیایی در دستور کار سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است. مقتدایی اضافه کرد:گسترش روابط با کشورهایی نظیر روسیه، چین، هند، ژاپن و کشورهای مجاور آنها نشان میدهد که این حوزه استراتژیک بار دیگر برای دولت دوازدهم برجستگی بیشتری پیدا کرده است. تلاش ایالات متحده آمریکا برای سلطه بر بخشهای اقتصادی و سیاسی جهانی و گسترش ارتباطات ایران با چین و روسیه به عنوان دو قدرت دارای حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل متحد سبب شده تا بار دیگر نگاه به کشورهای قدرتمند منطقهای نظیر ژاپن مورد توجه کشور ما قرار گیرد. کارشناس مسائل بین الملل تصریح کرد: سطح روابط اقتصادی، تجاری و تکنولوژیکی بین ایران و ژاپن سابقه و قدمت طولانی دارد، بویژه در ابعاد اقتصادی روابط تهران و توکیو در حوزه انرژی جایگاه قابل توجهای دارد و قطعا این امر به نفع ژاپن نیز خواهد بود چراکه حفظ ارتباط خود با ایران را در دستور کار قرار خواهد داد.مقتدایی گفت: به خصوص بعد از ۱۱ سپتامبر و مخالفت چین با یک جانبه گرایی آمریکا همچنین به دلیل حضور نظامی واشنگتن در بخشی از آسیای مرکزی و خاورمیانه حمایت از ایران در راستای مخالفت با یکجانبه گرایی و سیطره آمریکا برمناطق نفتی به نفع ژاپن و کشورهایی نظیر چین است.کارشناس مسائل بین الملل گفت: به نظر میرسد جمهوری اسلامی ایران در خط مقدم مقابله با یک جانبه گرایی آمریکا بویژه در منطقه آسیا و خاورمیانه از چنان جایگاه برجستهای برخوردار است که کشورهای نیازمند نفت و تامین انرژی در شرق آسیا از جمله ژاپن با لحاظ کردن همین جایگاه از تهران به نفع شایسته حمایت کنند.او افزود: حجم قابل توجهای از روابط اقتصادی خارجی ایران در ژاپن تعریف میشود، همچنین توکیو نیز می تواند به تهران به عنوان یک بازار گستردهی قابل اطمینان نگاه کند، همچنین این تعاملات و نیازهای دوجانبه میان ایران و ژاپن میتواند فصل جدیدی از مقابله با یک جانبه گرایی آمریکا را رقم بزند.مقتدایی با بیان اینکه ژاپن در سالهای گذشته نشان داده است که در سطح تامین انرژی ایران را به عنوان یک کشور قدرتمند میشناسد، گفت: توکیو به هر حال تحت نفوذ ایالات متحده آمریکا و سیاستهای آن نیز قرار داشته اما با این حال همواره تلاش کرده تا روابط خود را با تهران حفظ کند.کارشناس مسائل بین الملل ادامه داد: گرایش سیاست خارجی ایران گسترش به شرق، نگاه به کشورهای همسایه و همکاری موثر در قالب همکاری با کشورهای آسیایی است.روابط ایران و ژاپن گذشته از سوابق تاریخی، با بستن یک قرارداد دوستی در سال ۱۳۰۸ (خورشیدی) به صورت رسمی برقرار شد و همواره از دید اقتصادی اهمیت ویژهای داشته است. از یک طرف ژاپن به نفت خام و بازار ایران نیاز دارد و از طرف دیگر کشور ما هم ژاپن را همواره بازار عمدهٔ برای فروش نفت و تأمین کالاهای صنعتی و فناوری قلمداد نمودهاست. پس از انقلاب اسلامی ایران، حجم مبادلات تجاری بین دو کشور، گسترش چشمگیری پیدا کرده است و در سال ۲۰۰۶ به مرز ۳٫۱۲ میلیارد دلار آمریکا رسید. منابع دیپلماتیک از موافقت ایالات متحده با طرح ژاپن برای میزبانی حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران و مذاکره درباره برنامه هستهای تهران خبر میدهند.
نگاهی به پروپاگاندای سفر روحانی به ژاپن
خبرگزاری تسنیم در گزارشی آورد:هفت ماه پیش بود که آبه شینزو نخست وزیر ژاپن که حامل پیام رییس جمهور آمریکا برای دولت ایران بود، وارد تهران شد تا بلکه بتواند راهی برای مذاکره مستقیم بین تهران و واشنگتن باز کند. سفر آبه در آن زمان سفر مردی اشتباه در زمانی اشتباه به مقصدی اشتباه بود! ایران و آمریکا که درگیر در رویاروییهای نظامی و تهدیدهای لفظی در خلیج فارس و تنگه هرمز بودند، نمیتوانستند در زمانی که تنشها روز به روز افزونی مییافت و تحریمهای ضد ایرانی وزارت خزانه داری در واشنگتن نیزهر روز ابعادی تازهتر به خود میگرفت از طریق واسطه گری ژاپن به مذاکره بنشینند. در واقع ترامپ مدتها پیش، یعنی از زمانی که اعلام کرده بود از توافق هستهای بیرون میآید، درهای مذاکره با تهران را بسته بود وحالا قصد نداشت بدون هیچ عذرخواهی یا عقبگرد و یا حداقل نشان دادن امتیازات تازه، به فکر مذاکره تازه باشد. هفت ماه بعد از این اتفاق و زمانی که آبه شینزو بدون هیچ دستاوردی به توکیو بازگشت، حالارییس جمهورکشورمان راهی این کشور شده است تا بلکه باز هم طبق معمول روال گذشته دولت، بتواند از تمام فرصتهای پیش رو برای به پیش بردن پروژه «مذاکره در هر شرایطی» استفاده کند. این بار نیز به نظر میرسد مانند دفعه قبل، سفری اشتباه، در زمانی اشتباه و به مقصدی اشتباه در حال انجام شدن است و این بار البته بعد اشتباه دیگری نیز در این زمینه وجود دارد و آن وجود داشتن امیدی اشتباه و واهی به نتایج این سفر است. نکته جالب در دورهای متفاوت گفت وگوی ایران با کاخ سفید چه در زمان اوباما و چه در زمان ترامپ این است که اولاً در هر دودوره، بیشتر از اینکه ایران به این گفت وگو ها نیاز داشته باشد، این رییس جمهور آمریکا است که برای پیشبرد اهداف خود و مهمتر از آن، اهداف تبلیغاتی داخلی خود، به رسیدن به توافق با ایران نیاز دارد. در دوره اوباما ناکامی او در رسیدن به صلح در سرزمینهای اشغالی و یا تعیین تکلیف سوریه و یمن، باب مذاکره با ایران و رسیدن به توافق برجام را گشود و در زمان ترامپ نیاز شدید او به داشتن دستاوردی حداقلی در سیاست خارجی برای پیشبرد کمپین انتخاباتیاش که ولع کاخ سفید برای مذاکره را بیشتر میکند.