انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نوجوان به منظور بررسی مشکلات و دغدغه های کتاب کودک طی ۱۰ نشست با عنوان «بحران و برون رفت چالش های امروز کتاب کودک و نوجوان» به بحث و تبادل این مطلب می پردازد که دومین نشست آن امروز برگزار شد.
مسئول پخش انتشارات ققنوس در این نشست گفت اعتقادی به بحران فروش کتاب کودک ندارم و ادامه داد: ناشر باید مخاطب سنجی داشته باشد و با شناخت از مخاطب کودک و نوجوان به انتشار کتاب بپردازد.
هادی حسین زادگان افزود: کیفیت نشر کتاب های کودکان و نوجوانان و قیمت های معقول و مناسب نیز نکته مهمی است که نباید از نظر ناشر پنهان بماند.
وی تخصصی شدن کار توزیع کتاب کودک را نیز الزامی برشمرد و گفت: طرح ها و ایده هایی مثل مراسم و جشن امضای کتاب نیز در بخش کودک برد زیادی دارد.
این مسیول پخش کتاب آموزش فروشنده آگاه به کتاب کودک را نیز مساله لازم مورد توجه عنوان کرد.
مدیر انتشارات خانه ادبیات نیز به بیان برخی دیگر از مسایل نشر کتاب کودک پرداخت و گفت: یکی از مشکلات ناشران این است که همیشه باید به فروش کتاب فکر کنند در حالیکه نباید این دغدغه وجود داشته باشد.
حسن ستارزاده افزود: دغدغه اصلی ناشر باید تولید محتوا باشد،ویترین کتابفروشی ها باید افزایش پیدا کند و این باید در سطح کشور وسعت پیدا کند.
این مدیر انتشارات گفت: ضرورتی ندارد که از ابتدا ناشر به پخش فکر کند بلکه می تواند سرمایه گذار بخش خصوصی وارد این حوزه شود.
بحران در کتاب کودک بیشتر از کتاب بزرگسالان است
دبیر انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نوجوان در حاشیه این همایش به خبرنگار ایرنا گفت: یکی از مباحثی که الان در جامعه در حوزه نشر وجود دارد ، این است که کتاب با بحران روبرو شده است، طبیعتاً این بحران در حوزه کتاب کودک و نوجوان بیشتر است به لحاظ اینکه مخاطبانش هم کودکان هستند هم نوجوانان، کودکان و نوجوانانی که خودشان نمی توانند انتخاب کننده کتاب باشند بلکه خانواده‌ها هستند که برایشان انتخاب می کنند.
فتح الله فروغی دهکردی افزود: در حوزه‌های کتاب کودک و نوجوان اینگونه نیست و حلقه ای از افراد اعم از پدر و مادر و مربی و فرزند دخالت دارند و برای کودک کتاب انتخاب می‌کنند.
وی گفت: مشکل دیگر انتخاب کتاب کودک این است که محل ویترین دارد، عرضه کتاب کودک باید به گونه‌ای باشد که کودک و نوجوان خودشان کتاب را ببینند ورق بزنند انتخاب کنند تا از طریق خانواده خریداری شود.
فروغی افزود: بحران در کتاب کودک و نوجوان نسبت به حوزه های دیگر کمی بیشتر و بالاتر است، انجمن فرهنگی ناشران کودک و نوجوان به این مسئله وقوف پیدا کرد و فکر کرد می‌تواند نشست‌هایی برگزار کند که در این نشست‌ها به بحران و برون رفت از چالش های کتاب کودک و نوجوان بپردازد.
دبیر انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نوجوان گفت: در نگاه ما کتاب کودک و نوجوان تنها متولی اش ناشر نیست، نویسنده کودک و نوجوان، تصویر گر، موزع، پدیداورندگان هرکدام نقش پررنگی دارند.
وی افزود: هر چند در حوزه کتاب کودک و نوجوان کار پژوهشی و تحقیقات انجام نشده اما این نشست ها که قرار است جمع بندی اش در کتابی گرداوری شود، می تواند گامی موثر در جهت باشد.
فروغی ادامه داد: هدف اصلی این همایش رسیدن به مجموعه‌ای از پیشنهادهای کاربردی است که کاربست آن، هرچند کم به بهبود وضعیت نشر کتاب کودک و نوجوان کمک کند.
به گفته وی برخی از پیشنهادهای مطرح شده در اولین نشست این همایش نیز از این قرار بودند:
ـ با درج راه تماس نویسنده، مترجم و تصویرگر در کتاب (مثلاً آدرس ایمیل) راه ارتباط خوانندگان با پدیدآورندگان تسهیل شود.
ـ نسبت ترجمه و تالیف شکل خطرناکی یافته است. سیاست‌گذاران، ناشران و نویسندگان باید به دنبال راههای عملی برای حمایت از تالیف باشند.
ـ پیوستن به کپی رایت هم از نظر اخلاقی و هم حرفه‌ای اقدامی ضروری است. باید به دنبال راههای عملی و کم‌آسیب این مسیر بود.
ـ مشارکت ناشر و مترجم در پرداختن هزینه خرید رایت می‌تواند این کار را برای ناشران ممکن کند و به اصلاح نسبت ترجمه و تالیف و تصحیح تفاوت فاحش فعلی میان درآمد نویسندگان و مترجمان بینجامد.
ـ نهادهای دولتی از انتشار مجلات تخصصی نقد و پژوهش ادبیات کودک حمایت کنند.
ـ همه ناشران در هر اندازه‌ای که هستند می‌توانند با استفاده از نشر الکترونیک کار خود را توسعه دهد.
ـ راه‌هایی برای ثبت مشخصات همه خریداران کتاب‌های برای بررسی‌های بعدی جستجو شود.
ـ توجه به تحولات نشر کتاب کودک در جهان و گونه‌های جدید کتاب کودک به عبور از بحران فعلی کمک می‌کند.
ـ خودناشری یکی از راه‌هایی است که جامعه جهانی نشر برای نویسندگان جوان و گمنام طراحی کرده است.
ـ فهرست کتاب‌های مناسب به تنهایی کمکی به خریداران نمی‌کند. باید فهرست‌ها و معرفی کتاب‌ها به نیازهای مختلف خانواده‌ها اشاره کند و هشتگ‌های کاربردی داشته باشد.
ـ کلیت صنعت نشر کتاب کودک و نوجوان را انواع مختلفی از ناشران شکل می‌دهند: ناشران بزرگ و حرفه‌ای، ناشران متوسط و کوچک کودک و نوجوان و ناشران موردی که کتاب کودک کار اصلی آنها نیست. در برنامه‌ریزی برای نشر کتاب کودک باید به هر سه نوع ناشران توجه داشت.
ـ سهم زنان در میان نویسندگان و مترجمان کتاب کودک بسیار بیشتر از سایر کتابهاست در برنامه‌ریزی‌های کتاب کودک باید به این نکته توجه کرد.
ـ بخش مهمی از نشر کتاب کودک، دولتی است. در آسیب‌شناسی و برنامه‌ریزی نباید از این نکته غافل شد.
ـ تلقی حرفه‌ای از همه اجزای تولید و فروش کتاب کودک ضروری است. کتاب کودک نمی‌تواند توسط ویراستاری که متخصص کودک نیست ویرایش شود و یا توسط ویزیتوری که متخصص کتاب کودک نیست، بازاریابی گردد.
ـ حذف موزعان از چرخه فروش در نهایت به ضرر ناشران است. در یک چرخه حرفه‌ای حتماً موزعان عمده و خرد هم حضور دارند.
ـ ناشران کتاب‌های خود را از کتابفروشی‌ها سراغ بگیرند و موزعان را در توزیع هدفمند کتاب کمک کنند.