شروع فصل سرما و نزول باران رحمت الهی همواره برای مردم خوشحال کننده است به ویژه در مناطق گرم و خشکی چون سیستان و بلوچستان که سالیان متمادی با خشکسالی رو به رو بوده و زندگی غالب ساکنان آن وابسته به زمین‌های کشاورزی و آب است.
مردمان صبور و قدرشناس و قانع سیستان و بلوچستان که همواره با نزول هر رحمتی از جانب پروردگار سجده شکر بر آستانش نهاده و قدر این نعمت و رحمت را بخوبی می‌دانند و حتی بسیاری از آنان راضی به جاری شدن سیل و تخریب خانه و کاشانه‌شان هستند تا زمین‌های کشاورزی دیارشان از خشکسالی نجات یابد.
خشکسالی های ۲ دهه گذشته در سیستان و بلوچستان و مشکلاتی که این بحران در بخش های مختلف برای ساکنان این سرزمین اساطیری ببار آورده موجب شده است تا مردم این سرزمین بیش از پیش قدر این نعمت ارزشمند الهی را دانسته و برای مصرف بهینه آن نهایت سعی و تلاش خود را بکار گیرند.
هر چند نزول باران الهی همواره پیام‌آور شادیست و کشاورزان و باغداران و دامداران و روستاییان و عشایر را بیش از دیگران شادمان می‌کند اما در این میان وقوع مخاطراتی چون سیل تلخ کامی را برای برخی خانواده‌ها محتمل می‌سازد که باید با پیش بینی‌ها و آمادگی‌های لازم از بروز خسارت جلوگیری و شادی را به تمام خانه ها و خانواده‌ها هدیه کرد.
سال گذشته بسیاری از استان‌های کشور درگیر وقوع این مخاطره ویرانگر بود، باران‌های لحظه‌ای و شدید که به دنبال خود سیلی از آب و ویرانی را همراه داشت، خرابی‌هایی ببار آورد که با گذشت یک سال هنوز آثارشان در مناطق مختلف پا برجاست.
سیستان و بلوچستان از جمله استان‌های درگیر با سیل بود که حوزه شمال آن«سیستان» به نوعی و حوزه جنوب «بلوچستان» به نوعی دیگر با این مشکل دست و پنجه نرم کردند.
هرچند که در حوزه بلوچستان به سبب موقعیت خاص و وجود کوهستان و رودخانه های فصلی از قدیم تا کنون شاهد اینگونه اتفاقات بوده و هست بطوریکه بسته شدن راهها، قطع آب و برق، ارتباطات مخابراتی و امثال آن بسیاری از مردم این مناطق را با مشکلاتی رو به رو کرده اما آبگیری سدها و بندها و هوتک‌ها امیدواری را برای آنان به ارمغان آورده است.
هفته گذشته سیل ۲۰ روستای شهرستان‌های سراوان، کنارک، سرباز، نیکشهر، فنوج و ایرانشهر در جنوب سیستان و بلوچستان را دچار مشکل و خسارت کرد اما حضور به موقع و آمادگی دستگاههای امدادی برای امدادرسانی سریع مرحم خوبی بر این مشکل بود.
معاون امداد و نجات جمعیت هلال احمر سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: ۱۶۷ نفر از مردم شهرستان‌های یادشده در جنوب استان از ۱۷ تا ۲۲ آذر توسط نیروهای هلال احمر اسکان اضطراری داده شدند.
حسین مصفا توزیع ۴۱ دستگاه چادر، ۱۵۹ تخته پتو، ۵۶ تخته موکت و تعدای قوطی کنسرو را از جمله اقلام توزیع شده بین‌سیل زدگان جنوب سیستان و بلوچستان در سیل گذشته عنوان کرد.
وی با بیان اینکه در سیلاب جنوب استان ۱۷ تیم عملیاتی متشکل از ۸۲ امدادگر و نجاتگر حضور داشتند، افزود: با توجه به تداوم بارندگی، نیروهای هلال احمر در آماده باش کامل هستند تا در کمترین زمان ممکن خدمات امدادی مورد نیاز را به هموطنان ارائه دهند.
این سیل تنها یکی از صدها سیل ویرانگر در جنوب سیستان و بلوچستان است که نبود زیرساخت‌های مناسب همواره مشکلاتی را برای مردمان این سرزمین ببار می آورد، مشکلاتی اساسی که ضروریست حتما مورد توجه قرار گیرد و برای این معضل همیشگی چاره‌اندیشی لازم انجام شود.
اختصاص ۴۸ میلیارد ریال برای جبران خسارت سیل به سیستان و بلوچستان
مدیرکل دفتر مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: ۴۸ میلیارد ریال اعتبار ملی به منظور جبران زیرساخت‌های بخش کشاورزی این منطقه ناشی از سیل تخصیص یافت.
عبدالرحمن شهنوازی ادامه داد: این اعتبار مصوب یک ماه اخیر هیات وزیران برای جبران زیر ساخت‌های بخش کشاورزی سیستان و بلوچستان ناشی از سیلاب ابتدای سالجاری بود که هم‌اینک تخصیص یافته است.
وی بیان کرد: این اعتبار بعد از تصویب در شورای برنامه ریزی سیستان و بلوچستان توسط سازمان جهادکشاورزی صرف جبران زیرساخت‌های کشاورزی نظیر قنوات، راه دسترسی به مزارع و کانال آبیاری عمومی خواهد شد.
مدیرکل دفتر مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان گفت: ۱۳۰ حادثه طبیعی شامل زلزله، توفان، سیل و آبگرفتگی از ابتدای امسال تاکنون در این استان به وقوع پیوست که بیشترین آمار با ۶۶ مورد به سیلاب و آبگرفتگی اختصاص دارد.
وی خاطر نشان کرد: سیستان و بلوچستان به عنوان پهناورترین استان کشور با وضعیت جغرافیایی خاص خود گاه چندین مخاطره طبیعی را به یکباره با هم تجربه می‌کند.
۶۷ درصد از حجم کل سدهای سیستان و بلوچستان آبگیری شده است
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای سیستان و بلوچستان با اشاره به افزایش ۲۰۰ درصدی حجم فعلی سدهای سیستان و بلوچستان نسبت به سال آبی گذشته اظهار داشت: هم اینک ۶۷ درصد از حجم کل سدهای استان آبگیری و ذخیره سازی شده است.
اتابک جعفری بیان کرد: جمع کل تغییرات ذخایر سدهای سیستان و بلوچستان نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۸۷۹.۶۹ میلیون مترمکعب بوده و نسبت حجم فعلی سدها به حجم کل مخازن ۶۷ درصد است.
وی با اشاره به ظرفیت ۶۷ میلیون متر مکعبی سد ماشکید، حجم آب موجود در مخزن این سد را ۳۱.۶۴ میلیون متر مکعب ذکرکرد و افزود: این سد مخزنی در جنوب استان نیز ۱۵۲ درصد نسبت به مدت زمان مشابه در سال گذشته افزایش داشته و نسبت حجم فعلی سد به حجم کل مخزن آن اکنون ۴۷.۲۲ درصد است.
بارش‌های سنگین در راه سیستان و بلوچستان است
مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان روز سه‌شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: براساس پیش بینی‌ها با ورود و فعالیت سامانه بارشی جدید باران‌های سنگینی در نقاط مختلف این استان رخ می‌دهد و در ارتفاعات بالای ۲۵۰۰ متر استان نظیر تفتان و بزمان احتمال بارش برف وجود دارد.
محسن حیدری گفت: سامانه بارشی جدید وارد سیستان و بلوچستان شده و از بعدازظهر امروز فعالیتش را آغاز می کند، البته عصر دیروز در نتیجه تشکیل ابرهای همرفتی در نقاط محدودی از سواحل شاهد رگبار باران بودیم.
وی با بیان اینکه بر اساس خروجی نقشه های پیش یابی و مدل های جوی پیش بینی می شود بارش ها از بعداز ظهر امروز آغاز شود، افزود: انتظار می رود تمرکز بارش ها در مناطق شمال و مرکز، ارتفاعات غربی استان و مناطق غربی دریای عمان باشد.
مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان ادامه داد: علاوه بر ریزش شدید باران، پدیده های رگبار و رعد و برق، وزش تندباد لحظه ای، تگرگ، بارش برف در ارتفاعات بالای ۲۵۰۰ متر، مه آلودگی، کاهش دید و سرمای هوا نیز روی خواهد داد.
حیدری گفت: توصیه می شود با توجه به شرایط پیش رو در ترددهای جاده‌ای احتیاط و از توقف در اطراف مسیل ها و رودخانه ها و رفتن به ارتفاعات خودداری شود.
ستاد بحران سیستان و بلوچستان در آماده‌باش کامل قرار دارد
مدیرکل دفتر مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: با صدور اخطاریه جوی اداره‌کل هواشناسی مبنی بر ورود سامانه بارشی قوی به این استان تمامی دستگاه‌ها بویژه نیروهای امدادی، دهیاری‌ها، شهرداری‌ها و مراکز مربوطه از ۲ روز پیش در آماده‌باش کامل قرار گرفته‌اند.
عبدالرحمن شهنوازی گفت: اخطاریه جوی اداره‌کل هواشناسی استان مبنی بر ورود سامانه بارشی قوی وقوع بارندگی در برخی مناطق منجر به سیلابی شدن معابر و مسیل‌ها و طغیان رودخانه‌ها پیش بینی می‌شود بر همین اساس تمامی دستگاههای عضو این ستاد در آماده باش کامل قرار دارند.
وی ادامه داد: در این راستا از ۲ روز پیش هماهنگی‌های لازم با اعضای ستاد بحران شهرستان‌های مختلف استان انجام شده و نهادهای امدادی در حالت آماده‌باش هستند.
مدیرکل دفتر مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان بیان کرد: با توجه به هماهنگی انجام شده آمادگی لازم جهت خدمت‌رسانی احتمالی ناشی از سیلاب در تمام مراکز امدادی و درمانی و غیره پیش بینی شده است.
وی افزود: استاندار نیز در مطلبی خروج اعضای ستادهای مدیریت بحران سیستان و بلوچستان از استان را ممنوع اعلام کرده است.
هلال احمر سیستان و بلوچستان آماده خدمت رسانی به سیلزدگان است
مدیرعامل جمعیت هلال احمر سیستان و بلوچستان گفت: تمامی نیروها، دستگاههای خودرویی و امداد و نجات جمعیت هلال احمر این استان براساس اعلام ستاد مدیریت بحران و هشدار هواشناسی مبنی بر ورود سامانه بارشی قوی آماده خدمت رسانی به سیلزگان احتمالی منطقه هستند.
رسول راشکی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: جمعیت هلال احمر سیستان و بلوچستان آمادگی لازم برای حضور و خدمات رسانی به آسیب دیدگان احتمالی حوادث ناشی از باران و سیلاب در این استان را دارد.
وی ادامه داد: هلال احمر استان در بخش‌های مختلف با بهره‌گیری از تجهیزات کامل سبک، نیمه سنگین و سنگین امداد و نجات، بالگرد و خودروهای سبک و سنگین آماده خدمات رسانی به آسیب‌دیدگان احتمالی است.
مدیرعامل جمعیت هلال احمر سیستان و بلوچستان ادامه داد: با توجه به بارش و حوادث ناشی از سیلاب هفته گذشته در جنوب و مرکز استان، ۶ شهرستان و ۳۰ روستا درگیر سیلاب بودند.
وی بیان کرد: ۵۰ خانوار شامل ۳۳۱ نفر در مناطق گرفتار سیلاب دچار آسیب شده بودند که در این زمینه ۵۰ چادر امدادی، ۶۶ تخته موکت، ۱۹۴ تخته پتو و ۶۹ کیلوگرم نایلون سنگری در بین آسیب‌دیدگان توزیع شد.
راشکی در خصوص امدادرسانی تیم‌های عملیاتی هلال احمر سیستان و بلوچستان گفت: ۲۲ تیم عملیاتی به آسیب‌دیدگان ناشی از سیلاب امدادرسانی کردند.
هشدار هواشناسی و اطلاعیه سازمان های مختلف نشان از بارانی قوی در سطح سیستان و بلوچستان دارد که باید شاکر خداوند از بابت نزول این رحمت الهی بود، اما چند نکته مهم که همواره مورد نظر و گلایه مردم بوده مورد توجه ویژه قرار گیرد.
پیش بینی، سرعت عمل و اقدام مناسب قبل از وقوع؛ محمد سارانی یکی از شهروندان زاهدانی در اینباره اظهار داشت: شهر زاهدان با ریزش باران همواره دچار مشکلاتی چون بسته شدن جوی های آب، نبود شیب مناسب در یرخی خیابان ها، وجود حفاری های به جا مانده از برخی اقدامات و وارد آمدن صدمه به خودروها و برخیمشکلات دیگر می شود که نیاز است قبل از وقوع بارندگی برطرف شود.
وی ادامه داد: همه ساله با اندک بارشی مشکل آبگرفتگی معابر دامنگیر شهروندان زاهدانی می شود که ضروریست مدیریت امور شهری قبل از وقوع باران نسبت به لایروبی جوی‌ها و زیر سازی و آسفالت حفاری های ناشی از گازرسانی، آب و فاضلاب و مخابرات اقدام شود.
صادق مهربان یکی دیگر از شهروندان زاهدانی به مدیریت ذخیره سازی آب باران اشاره کرد و گفت: سیستان و بلوچستان استانی با بهره کم آبی در کشور است در حالی که همه ساله مقادیر زیادی آب باران هدر می رود.
وی افزود: در چنین مناطقی باید از کمترین میزان بارندگی بیشترن استفاده و ذخریه سازی را انجام داد و از هدر رفت این نعمت الهی جلوگیری کرد.
وی ایجاد مخازن ذخیره آب در سطح شهرها به ویژه زاهدان و هدایت و ذخیره آب باران به این مخازن را مهم دانست و افزود: اجرای طرح‌های آبخیزداری و آبخوان داری می تواند کمک بزرگ و مهمی برای ذخیره سازی آب و تامین نیاز سفره های زیرزمینی باشد.
یکی از بانوان زاهدانی نیز از تعطیلی دیرهنگام مدارس در زمان وقوع باران و بروز برخی مشکلات برای مردم ابراز گلایه کرد و گفت: همواره دفتر مدیریت بحران و آموزش و پرورش در اطلاع رسانی برای تعطیلی مدارس براثر بارندگی و طوفان و سایر حوادث طبیعی تعلل می کنند درحالی که باید چند ساعت قبل از آن یا شب قبل این تعطیلی اعلام شود نه اینکه تعطیلی مدارس را زمانی اعلام می کنند که بیشتر دانش آموزان به مدرسه رفته و یا در مسیر رفتن به مدرسه هستند و همین مساله مشکلات زیادی را برای والدین ایجاد می‌کند.
سارا میری تعامل هر چه بیشتر با رسانه و سرعت عمل در اطلاع رسانی را مهم دانست و افزود: با توجه به مشکلاتی که در زمان بارندگی در سطح شهر زاهدان اتفاق می افتد بهتر است به این امر توجه و سرعت اطلاع رسانی بیشتر باشد.
در پایان فصل پاییز و شروع فصل زمستان هستیم فصلی که به شکرانه رحمت الهی نشان از سال آبی خوب و پررونق دارد، فصلی دلنشین که شیرین کامی را به مردم هدیه می کند اما باید بیش از پیش توجه داشت که مبادا این شیرینی به تلخی تبدیل شود، همکاری و تعامل دستگاههای دولتی و بخش خصوصی و عامه مردم در زمان وقوع حادثه می تواند زمستانی جذاب، پرآب، کم حادثه و دلنشین را برای همه به ارمغان آورد.