به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش، مجید رعنایی عصر سه شنبه در نشست علمی تخصصی «سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، از برنامه قصد شده تا برنامه اجرا شده» امروز در ساختمان شهید رجایی وزارت آموزش و پرورش اظهار کرد: پس از تصویب سند تحول بنیادین، مدت ها در شورای عالی آموزش و پرورش درباره نقشه سندتحول بنیادین بحث می شد.
وی افزود: نقشه راه سند تحول بنیادین در چهار لایه تهیه شد، لایه نظری، لایه برنامه‌ای، لایه نهادی و لایه اجرایی و چشم انداز سند تحول بنیادین آموزش و پرورش برای افق چشم انداز ۱۴۰۴ تهیه شده است.
معاون دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش درباره لایه نهادی سند تحول بنیادی توضیح داد: لایه نهادی در واقع به همکاری و مشارکت سایر دستگاه‌ها باید با آموزش و پرورش در تحقق اهداف سند تحول بنیادین می پردازد. آموزش و پرورش به تنهایی نمی تواند از عهده عملیاتی کردن سند تحول برآید، از این رو باید یک تقسیم کار ملی صورت گیرد.
رعنایی همچنین درباره لایه برنامه ای اجرای سند تحول خاطرنشان کرد: در لایه برنامه‌ای، سند تحول ۱۳۱ راهکار وجود دارد که به نظر طراحان ، می‌تواند راه حل مسائل آموزش و پرورش باشد. این ۱۳۱ راهکار را به شش زیرنظام تقسیم شده است.
به گفته وی، روابطی میان شش زیرنظام سند تحول وجود دارد و برخی پیش نیاز و زیرساخت یکدیگر هستند و از سوی دیگر برخی زیرنظام‌ها نیز تعاملی و مشترک محسوب می شوند. از این رو باید روابط بین برنامه‌ها مشخص شود و اولویت بندی صورت گیرد که البته همکاران این کار را انجام داده و ابلاغ کرده‌اند.
معاون دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش با اشاره به اینکه شناسنامه برنامه‌ها تهیه و به استان‌ها ابلاغ شده است، گفت: معاونت‌ها برش‌هایی به برنامه‌ها زده‌اند، بطور مثال مشخص شده که چند درصد مدارس ابتدایی در هر سال نظام دوری را باید اجرا کنند، همچنین برش استانی نیز زده شده ، یعنی مشخص شده که در هر سال چند استان باید آن را اجرا کنند که البته کامل انجام نشده است.
رعنایی افزود: این لایه درحالی شش سال طول کشید که باید در یک سال تمام می شد، برنامه زیرنظام‌ها دیر تدوین شد که ما را با چالش‌هایی روبرو کرد.
ماون دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش در ادامه با بیان اینکه تحول در آموزش و پرورش راه میانبر ندارد و زمانبر است، گفت: اولویت‌بندی در اجرای برنامه‌ها وجود نداشته بطور مثال امسال آغاز عملیاتی کردن ۳۰۰ برنامه در دستور کار قرار گرفت اما تحقق این کار ممکن نیست.
وی گفت: سندتحول بنیادین مهم است چراکه ردیف اختصاصی برای آن در بودجه نمی‌بینند. عدم ثبات مدیریت در سیستم نیز یک علت اجرا نشدن سند است. همچنین برای عملیاتی شدن سند تحول بنیادیننیازمند متخصصان استقرار برنامه است.
عملیاتی شدن سند تحول بنیادین نیازمند یک الگوی ترکیبی است
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی دیگر سخنران این نشست نیز در سخنانی گفت: عملیاتی شدن سند تحول بنیادین نیازمند یک الگوی ترکیبی است که تمامی افراد و نهادها باید نقش خود را به درستی ایفا کنند.
حسن ملکی اظهار داشت: سند تحول بنیادی زمانی که تصویب شد، یک رویداد عظیم و مهم در تاریخ تعلیم و تربیت بود.
وی افزود: پیش از سند تحول بنیادین سازمان آموزش و پرورش بدون شناسنامه عمل می‌کرد، در واقع این سند هویت فرهنگی سازمان است که متاثر از الگوهای فرانسوی و غربی نیست.
به گفته این عضو هیات علمی، زمان تصویب سند تحول بنیادین را باید به عنوان نقطه عطف به حساب آورد، وقتی از عملیاتی کردن سند تحول حرف می زنیم، از سند تربیتی و شناسنامه ای سخن گفته می شود اما مرحله عملیاتی کردن سند موفق نبوده است.
ملکی ادامه داد: فعالیت های بسیاری برای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش انجام شده اما کاری که بشود نام آن را عملیاتی شدن اسناد بالادستی دانست، صورت نگرفته و در واقع نمی توان گفت سند تحول عملیاتی شده است.
وی با اشاره به اینکه فعالیت های بسیاری می توانست در ۷ ساله گذشته برای عملیاتی کردن سند تحول انجام شود، عنوان کرد: چند حالت را می توان برای عملیاتی نشدن سند تحول بنیادین در نظر گرفت، در حالت اول کارشناسان توانایی عملیاتی کردن را ندارند.
این استاد دانشگاه علامه طباطبایی خاطرنشان کرد: در واقع الگوهای ربط ، الگوهای برقراری ارتباط و نسبت برقرار کردن هدف و وسیله در سند تحول عملیاتی نشده است، عملیاتی کردن سند تحول نیازمند مدل است.
ملکی با بیان اینکه عده ای نمی‌خواهند سند تحول بنیادین عملیاتی شود، گفت: باید رمزگشایی و راز یابی کرد تا بتوان با افرادی که نمی خواهند این سند اجرایی شود، هم با تعامل و بحث به نتیجه رسید.
وی معتقد است که عده ای هم سند را مشکل دار می دانند و هسته سند را زیر سوال می برند که در این مورد باید بیشتر بررسی شود که دلیل عملیاتی نشدن این سند چه بوده است.
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اینکه نبود الگوی ربط دلیل اصلی ناتوانی در عملیاتی شدن سند است، یادآورشد: کار تحول نباید بدون الگوی تحول دنبال شود، اگر الگوی عملیاتی کردن سند را نداشته باشیم، هر چند سال بگذرد این سند عملیاتی نمی شود.
ملکی در ادامه افزود: باید اقشار گوناگون جامعه اعم از دانش آموز، والدین و مدیران نسبت به سند تحول بنیادین فرهنگ پذیر شوند، ارزش های درون سند نهادینه شود و گفتمان سازی صورت گیرد.
وی با بیان اینکه مفاهیم سند تحول بنیادین باید تعریف و تحدید شود، گفت: تبیین سند و تحدید سند نیاز است، اقناع اجتماعی باید بدست آید و در خصوص مفاهیم سند ابهام زدایی صورت گیرد.