بسیاری از پروازهای استان خوزستان لغو و برخی با تاخیر برگزار شد و تصاویری از آبگرفتگی شدید فرودگاه اهواز در فضای مجازی منتشر شده است. تعدادی از شهروندان اهوازی نیز بر روی پل طبیعت این شهر گرفتار شدند. جمعیت هلال احمر خوزستان اعلام کرد که در ساعت‌های ابتدایی بارش باران ۲۵۰ عملیات امدادی انجام داده، بیش از ۲۰۰ خودرو را رهاسازی و دو اردوگاه اسکان اضطراری برپا شده است، اما مشکل کجاست؟ چه عوامل منجر به شکل گیری این بحران شده است؟ آیا تاکنون اقدامات موثری برای رفع این معضل انجام شده است؟
رسانه های اصلاح طلب
روزنامه ایران در بخشی از گزارشی در مورد وضعیت زندگی مردم اهواز و آبادان پس از بارش‌های اخیر نوشته است: باران شدید و رگباری دوشنبه شب مردم اهواز و آبادان را غافلگیر کرد. بارانی که وارد شبکه فاضلاب شد تا فاضلاب را به خانه‌های مسکونی برگرداند و زندگی بسیاری از مردم بوی گند بگیرد. اهوازی‌ها و آبادانی‌ها به گفته برخی شهروندان سه‌شنبه آفتابی را تجربه کردند اما برخی مناطق اهواز مثل «کمپلو»، «کوت عبدالله»، «حصیرآباد» و... همچنان غرق در آب هستند. آبگرفتگی تنها در کوت عبدالله زندگی ۵۰ هزار نفر را خیس کرد. این بارندگی کف فرودگاه آبادان را هم پر آب کرد. برخی شهروندان اهوازی هم شب را در محل کارشان به صبح رساندند. آنها از چند برابر شدن کرایه‌های تاکسی در زمان بارش و آبگرفتگی معابر می‌گویند.
«حمیدرضا خدابخشی» دستیار ویژه مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان در گفت‌وگو با ایران می‌گوید: خدابخشی باران تند دوشنبه خوزستان را «سیل» نمی‌داند. او از آن به «آبگرفتگی» یاد می‌کند و می‌گوید: «بارندگی‌ها پایین‌دست سد و در دشت اتفاق افتاده است.» او پای تغییر اقلیم را پیش می‌کشد و اعتقاد دارد که دوباره هم این تجربه در شهرهای خوزستان اتفاق می‌افتد. این کارشناس باران باریده شده را بیش از میزان مورد انتظار و طراحی شهر اهواز برای دفع آبهای سطحی می‌داند و می‌گوید: «حد ظرفیت پذیرش اهواز از بارش‌ها، ۲۰ میلیمتر است که به‌طور خودکار جذب می‌شود اما بیشتر از آن باعث «آبگرفتگی» می‌شود.» او سیل را به معنای رواناب می‌داند و می‌گوید: «در اهواز و آبادان گزارش سیل نداشتیم.» خدابخشی متوسط بارش در خوزستان را بین ۴۰ تا ۵۰ میلیمترمکعب آب می‌داند اما می‌گوید: «آمارهای لحظه‌ای و نقطه‌ای به دست آمده، متوسط بارش باران روز دوشنبه آبادان را ۱۱۳ میلیمتر و اهواز را ۷۰ میلیمتر می‌داند.
«مجتبی گهستونی» یکی از روزنامه‌نگاران اهوازی درباره باران روز دوشنبه می‌گوید: «در خیابان‌ها موج دریا جاری بود. بخشی از ماشین‌ها در آب گیر افتاده بودند. آب وارد خانه‌ها شده و پارکینگ‌های زیرزمینی را با ماشین‌های پارک شده دربر گرفت. زیر پل‌ها، زیرگذرها و جاده‌های ساحلی آب جاری بود. آب از پنجره‌ها وارد برخی از خانه‌ها شد.»
«فرامرز تطهیرمقدم» پایه‌گذار نظام مهندسی خوزستان و نویسنده پیش‌نویس نظام مهندسی کل کشور در گفت‌وگو با «ایران» وضعیت امروز اهواز و آبادان را در پشت کردن به قوانین طبیعت در شهرسازی‌ها می‌داند. او حاصلخیزی خوزستان را ناشی از سیلاب‌هایش در هزاره‌های گذشته می‌داند و می‌گوید: «سیل زمانی تبدیل به «بلا» شد و زندگی ما را به محاصره درآورد که نتوانستیم مثل هزاران سال گذشته با «طبیعت» مدارا کنیم.» او به ساخت شهرک توسط انگلیسی‌ها در زمان کشف نفت در آبادان اشاره می‌کند و می‌گوید: «آنها کف شهرک را دو ونیم تا سه متر از سطح شهر بالاتر آوردند و بعد در آن ساختمان‌سازی کردند.» او ساختمان‌های این شهرک را به لحاظ معماری، اقلیمی و شهرسازی نمونه می‌داند و می‌گوید: «ما متأسفانه از این الگو استفاده نمی‌کنیم.» او به ساخت‌وسازهای باستانی در خوزستان اشاره می‌کند و می‌گوید: «اجداد ما ساخت‌وسازها را روی تپه‌ها ایجاد کردند. حتی تدفین‌ها را هم روی بلندی انجام دادند، اما فکر می‌کنیم با سدسازی می‌توانیم جلوی آبگرفتگی‌ها را بگیریم.»
او ساخت مترو در اهواز را یک اشتباه می‌خواند و هشدار می‌دهد با افتتاح متروی اهواز شاهد خسارت جانی به شهروندان آن در بارندگی‌های شدید خواهیم بود
او به ساخت سازه‌های آبی و بند و پل‌بندهای شوشتر اشاره می‌کند و می‌گوید: «نیاکان ما طبیعت سیل خیز خوزستان را شناختند و برای رام کردن کارون این بندها و پل‌ها را ساختند.» تطهیرمقدم به کاشت برنج در خوزستان که قدمتش هزار سال بیشتر از کشت گندم در مصب رودخانه نیل مصر است اشاره می‌کند و می‌گوید: «دشت خوزستان بدون سیل بی‌معنا نیست اما این نکته در طراحی‌های شهری فراموش شده است.»
«محسن خطیبی» یکی از اعضای جمعیت امام علی(ع) هم در گفت‌وگو با «ایران» از تخلیه برخی منازل در حصیرآباد و کوت عبدالله خبر می‌دهد و می‌گوید: «در بسیاری از مناطق اهواز آب فروکش کرده است اما همچنان مشکل فاضلاب پا برجاست.» البته آب در مناطق حصیرآباد و کوت عبدالله، کوی مندلی و کوی سلیم آباد اهواز همچنان سماجت می‌کند و خانه‌های مردم را به سمت ریزش می‌برد. تردد برای مردم این مناطق سخت است. برخی روزنامه‌نگاران محلی از حبس شدن بیماران و پیران در خانه‌هایشان در این مناطق خبر می‌دهند. خطیبی هم می‌گوید: «در برخی مناطق چکمه و پلاستیک به مردم دادیم.» اعضای جمعیت امام علی(ع) با پمپ کف‌کش سعی می‌کنند آب وارد شده به منازل را خارج کنند اما خطیبی می‌گوید: «در برخی مناطق از پمپ کف‌کش‌های کوچک کاری برنمی‌آید و پمپ بزرگ نیاز است.»
روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی با عنوان «وضعیت بارانی و بحرانی خوزستان» آورده است: روزگذشته حسن روحانی رئیس‌جمهور پیش از عزیمت به مالزی در تماس تلفنی با غلامرضا شریعتی، استاندار خوزستان در جریان مسائل و مشکلات این استان در پی بارش‌های شدید، قرار گرفت و دستورات لازم را برای تسریع در روند امدادرسانی صادر کرد. روحانی همچنین تماسی تلفنی با احمد علی موهبتی، استاندار سیستان‌وبلوچستان داشت و از روند آمادگی این استان برای بارش‌های احتمالی مطلع شد و دستورات لازم را صادر کرد.
روز دوشنبه رئیس گروه پیش‌بینی و هشدار هواشناسی سیستان‌وبلوچستان نسبت به ورود یک سامانه بارشی جدید و احتمال سیلابی شدن معابر و مسیل‌ها هشدار داده بود. از سوی دیگر اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور در تماس‌های تلفنی جداگانه با استانداران خوزستان و سیستان‌وبلوچستان، بر لزوم پیگیری مجدانه برای رفع آبگرفتگی معابر و جلوگیری از ورود آب به منازل مردم و ضرورت حل مساله کمبود کپسول گاز و توزیع مناسب آن به خانوارهای استان سیستان و بلوچستان تاکید کرد. همچنین در پی بارندگی شدید، آبگرفتگی و بالا آمدن فاضلاب در اهواز، کیانوش جهانپور رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت از دستور وزیر بهداشت به معاون کل این وزارتخانه و اعزام وی به اهواز برای بررسی ابعاد بهداشتی و ارائه گزارش از وضعیت بیمارستان‌های این شهر خبر داد.
روزنامه آرمان ملی در قسمتی از گزارشی با عنوان «آبروی مدیریت اهواز را آب برد!» آورده است: باوجود هشدارهای سازمان هواشناسی اما وضعیت فعلی شهر [اهواز] گویای آن است که زیرساخت‌ها متناسب با حجم بارش‌های احتمالی آماده نشده است تا پس از گردوغبار، بار دیگر بارش‌های باران کام مردم را تلخ کند. این امر را می‌توان در عذرخواهی شهردار اهواز به وضوح دید. موسی شاعری، شهردار اهواز مانند همیشه ظرفیت کم شبکه فاضلاب را عامل آبگرفتگیهای سطح شهر دانست و افزود: شبکه دفع فاضلاب اهواز مرکب است و باید آبفا نسبت به لایروبی آنها اقدام کند. شاعری پیش از این نیز گفته بود: امسال ۴۴ میلیارد ریال اعتبار از سوی شهرداری اهواز برای دفع آبهای سطحی و فاضلاب هزینه شده است.
ساخت شبکه دفع آبهای سطحی در اهواز حدود ۱۰ هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد که مقرون به صرفه نیست، زیرا در صورت اصلاح شبکه فاضلاب این مشکل نیز حل می‌شود؛ اگر چنین اعتباری در اهواز باشد باید صرف توسعه شهر شود. از سویی دیگر مسئولان شرکت آبفا نیز مدعی هستند دفع هرگونه آب سطحی با شهرداری است و شبکه فاضلاب اهواز ظرفیت آب باران بیش از ۱۰ میلیمتر را ندارد. به گفته مدیر عامل آبفای اهواز، در اهواز دوهزار و ۳۰۰ کیلومتر شبکه فاضلاب وجود دارد که حدود ۵۰ درصد آن به دلیل جنس بتنی لوله‌ها فرسوده است. در سیل اخیر ۲۲۰ نقطه فاضلاب در اهواز دچار ریزش شده است.
حمیدرضا خدابخشی، کارشناس خوزستانی حوزه آب و محیط‌زیست در گفت‌وگو با روزنامه اعتماد گفت: تغییرات اقلیمی قطعی است، یا این تغییرات در برنامه‌ها و سیاست‌های دولتمردان جایی پیدا می‌کند یا اینکه پس از این، شاهد سیل مصیبت‌بار چنین حوادثی خواهیم بود. خدابخشی با اینکه معتقد است این دانش فعلا در گفتمان مسوولان ما وارد نشده است، اما می‌گوید: شناخت مساله ۹۰ درصد حل مساله است. اگر مسوولان ما به این باور برسند که تغییرات اقلیمی قطعی است، بسیاری از مسائل در آینده پیش از بحران حل خواهند شد.
تعداد پدیده‌های اینچنینی که به ندرت روی می‌دهند، افزایش یافته است. سال گذشته بارش‌های شدیدی را در کوتاه‌مدت تجربه کردیم و آخرین آنها همان سیلی بود که در استان لرستان و خوزستان خسارات بسیاری را به بار آورد. به این پدیده‌ها، پدیده‌های حدی می‌گویند؛ به این معنا که این پدیده‌ها از مرز تحمل و تاب‌آوری یک نقطه عبور می‌کنند، مانند بارش‌های روز دوشنبه که حجم آن از حد تاب‌آوری اهواز و آبادان خارج شد. پیش‌بینی این است که با تغییر اقلیم، تعداد وقوع این پدیده‌ها افزایش خواهد یافت.
وی در پاسخ به این پرسش که «چرا فاضلاب در سطح شهر بالا آمده است؟» گفت: سیلاب که می‌آید، سطح آبهای زیرزمینی بالا می‌رود، این اتفاق فشار منفی ایجاد می‌کند و اتفاقی که رخ می‌دهد را می‌توان با یک اصطلاح عامیانه توضیح داد: آب می‌زند زیر لوله‌ها، لوله‌ها شناور می‌مانند و بعد که سطح آب فروکش می‌کند، شکستگی‌هایی در این شبکه کهنه روی می‌دهد. شکستگی که رخ می‌دهد فاضلاب از آن بیرون می‌زند و به روی سطح می‌آید و چون دیگر دفع نمی‌شود، یک بستر نفوذناپذیری شکل می‌دهد. آب و فاضلاب از این محل‌های شکستگی با فشار بیرون می‌زند و پس‌زدگی فاضلاب و شکستگی موجود در شبکه فاضلاب هم بیشتر به دلیل نداشتن اعتبارات لازم برای تعمیر یا بهسازی آن است.
روزنامه اعتماد در گزیده ای از گزارشی با عنوان «آب به اهواز زد» نوشته است: فروردین ماه همین امسال بود که نه تنها شهرها و روستاهای مختلف خوزستان که ساکنان شهر اهواز هم مزه سیل را چشیدند. آب کارون داشت تبدیل می‌شد به تهدیدی برای شهر و محله‌های مجاورش. حالا هشت ماه گذشته است و آن خطر دوباره در گوش ساکنان شهر زنگ می‌زند اما یکی از فعالان محیط زیست ساکن اهواز می‌گوید در تمام این مدت اقدامی جدی از سوی مسوولان برای تکرار اتفاق بهار امسال دیده نشده: «اگر بخواهیم راجع به اینکه آمادگی خاصی در سطح شهر دیده‌ایم صحبت کنیم باید بگویم خیر، با اینکه مدام تذکر دادیم هم در فضای مجازی و هم به خود مسوولان، حتی در مورد ترمیم سیل‌بندها هم اقدامی ندیدیم. مشخصا یکی از موارد اعتراض ما بحث لایروبی کارون بود و ساخت‌وسازهایی که در بستر رودخانه اتفاق افتاده است.» شبنم قنواتی، مدیرعامل انجمن دیدبان جلگه سبز خوزستان به «اعتماد» می‌گوید: سیل فروردین نتیجه لایروبی نکردن کارون بوده است و همین ساخت‌وسازها با بالا رفتن فشار خون در رگ‌ها مقایسه می‌شود؛ اتفاقی که در بدن انسان منجر به سکته می‌شود، حالا دارد قلب کارون را می‌فشرد.
یکی از فعالان مدنی این شهر به «اعتماد» گفته بود که پس از بالا زدن فاضلاب در کوت عبدالله استانداز خوزستان وعده داده است که مشکل ظرف ۴۰ روز حل شود، حالا قنواتی می‌گوید این قول را سه سال قبل هم شنیده بوده‌اند: «هیچ اقدام جدی برای رفع مشکل فاضلاب‌ها انجام نشده است. سه سال پیش آقای شریعتی، استاندار در جمع فعالان محیط زیست اعلام کردند که داریم کارهای شبکه فاضلاب را انجام می‌دهیم و ظرف شش ماه انشاءالله مشکلاتش برطرف خواهد شد و گفتند اعتباراتی هم برایش گرفته‌اند اما با گذشت سه سال هنوز اقدامی انجام نشده است.»
آفتاب یزد در بخشی از گزارشی با عنوان «اهواز در محاصره فاضلاب شهری» نوشته است: واقعیت این است که اهواز به علت فقدان شبکه آبهای سطحی و فرسودگی شبکه فاضلاب همواره با بارش نخستین قطرات باران، با مشکلات جدی مواجه می‌شود. به گفته مسئولان استانی، کمتر از ۵ درصد بودجه ۶۳۰ میلیارد تومانی مصوب دولت در فروردین ۹۶ برای شبکه فاضلاب اهواز وصول شده است و از مجموع ۲۴۰۰ کیلومتر شبکه جمع آوری و خطوط اصلی انتقال فاضلاب، حدود ۹۰۰ کیلومتر آن از جنس بتنی و فرسوده بوده و کارکرد مناسب ندارد. سیلاب فروردین ماه سال جاری موجب برگشت آب رودخانه از مبادی ورود فاضلاب به کارون و همچنین پس زدگی و بالازدگی فاضلاب شد که اثرات مخرب به همراه داشت. این وضعیت بحرانی سبب ریزش ۶۵ کیلومتر از شبکه فاضلاب و انسداد حدود ۹۰۰ کیلومتر از خطوط مذکور و معیوب شدن تجهیزات برقی و مکانیکی در ۲۵ باب از ایستگاه‌های پمپاژ شد.
بدین ترتیب علاوه بر معایب و مشکلات شبکه جمع آوری و انتقال فاضلاب که قبل از سیلاب اخیر نیز به عنوان یک معضل اصلی برای اهواز مطرح بوده است، با وقوع سیلاب نیز خسارتهای قابل توجهی ناشی از انسداد، گرفتگی و ریزش خطوط و خرابی ایستگاه‌های پمپاژ فاضلاب به شبکه فاضلاب اهواز وارد شد که برآورد ریالی این خسارات معادل ۴۶۷ میلیارد تومان بوده است. نکته قابل توجه دیگر اینکه همچنان ۱۸۵۰۰۰ متر مکعب فاضلاب اهواز از ۲۴ نقطه وارد رودخانه کارون می‌شود. در خصوص شبکه دفع آبهای سطحی نیز، شهرداری اهواز خود را فاقد اعتبارات کافی برای ایجاد آن می‌داند و بنا بر اعلام شهردار، این موضوع نیازمند عزم ملی است چرا که در مجموع ۸ هزار و ۸۹۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.
روزنامه همدلی در بخشی از گزارش خود با تیتر «بُم‌بارونِ» باران در خوزستان» آورده است: خسارت باران از سخاوت آسمان پیشی گرفته و با یک بارش چند ساعته شهر مانند استخری پرآب شده و فاضلاب غلیظ و سنگینی، کف بسیاری از خانه‌ها نشسته است.
پروازها کنسل شده و فرودگاه غرق در آب است، بیمارستان شهرخود نیز بیمار است و امکان درمان بیمارانش را ندارد، دانشگاهها و مدارس تعطیل شدند و خودروها گرفتار در باران! آب باران و فاضلاب شهر را بلعیده و بحران شهر را فراگرفته است. سخن از خوزستان است و دردهای ناسور و همیشگی‌اش.
هنوز بحران شهر کوت عبدالله و جولان فاضلاب در کوچه، خیابان و حتی خانه‌های مردم این شهر حل نشده بود و هنوز بوی گند آب سیاه رنگ از همه جای شهر به مشام می‌رسید که بارش سیل آسای باران در شب دوشنبه بسیاری از شهرهای خوزستان را مانند کوت عبدالله فلج کرد. کوت عبدالله نامی آشنا برای بچه‌های جبهه و جنگ است، اکثر آنان این شهر را خوب می‌شناسند. بسیاری از آمادگاه‌ها و پادگان‌ها که نیروها را به خطوط مقدم جبهه اعزام می‌کردند در این منطقه قرار داشتند و رشادت و مهربانی مردم کوت عبدالله در خاطر خیلی‌ها مانده است. اما اکنون در این شهر به گفته فرماندار کارون حداقل ۱۲ هزار نفر درگیر آبگرفتگی یا همان نفوذ فاضلاب به منازلشان هستند و بیش از ۵۰ هزار نفر نیز در معرض خطر قرار دارند.
در این میان، زینب شریفی، استاد دانشگاه و فعال رسانه‌ای در این باره به رسانه‌ها گفته: در تمام سال‌هایی که من کار رسانه‌ای می‌کنم روزی نیست که در مورد شبکه فرسوده فاضلاب، گزارش‌هایی در رسانه‌های مختلف منتشر نشده باشد. قدمت کل شبکه آب‌وفاضلاب استان خوزستان و شهر اهواز بیش از ۷۰ سال است.
شریفی توضیح می‌دهد: هر چند بارها مسئولان در این زمینه تلاش‌هایی داشته‌اند، حالا چه به کمک بانک جهانی و چه به کمک فروش اوراق بهادار؛ اما هیچ‌کدام به نتیجه نرسیده است. اینکه به نتیجه هم نرسیده دلایل مختلفی دارد که ممکن است ضعف پیمانکارهای بی‌کفایت بوده باشد یا اساساً سهل‌انگاری خود مسئولان بوده است یا اعتباری که به آن اختصاص داده شده کفاف درست کردن و سروسامان بخشیدن به این وضعیت و این شبکه فاضلاب را نداده است. این است که با کمترین میزان بارش، همه مناطق درگیر این وضعیت می‌شوند.
محمدصالح صیبانی، شهروند کوی سیاحی اهواز در گفت‌وگو با ایلنا می‌گوید: صدای محرومیت ما مردم اهواز کی می‌خواهد به گوش مسئولان برسد خدا می‌داند. من یکی از اهالی ۳۰ هزار نفری کوی صیاحی هستم که متاسفانه از کوچکترین امکانات رفاهی و بهداشتی برخوردار نیست...کانال‌های آب در این منطقه متاسفانه همه رو باز هستند که متاسفانه فاضلاب منطقه نیز داخل آنها ریخته می‌شود. طبق اعلام انجمن خیرین منطقه که به خانواده‌های بی بضاعت کمک می‌کنند به دلیل همین مشکلات بهداشتی بیشتر اهالی منطقه به سرطان مبتلا شده اند.
نماینده خوزستان در شورای عالی استان تاکید دارد که جمع شدن فاضلاب و فرونشست‌های خیابان های کلانشهر اهواز به دلیل ترمیم نشدن آسفالت است. سید محسن موسوی زاده در گفت‌وگو با ایلنا با اشاره به فرونشست خیابان‌های سطح شهرستان اهواز با توجه به بارندگی‌های اخیر، اظهار داشت: متاسفانه حفاری‌هایی که توسط سازمان آب و فاضلاب در بسیاری از مناطق شهرستان اهواز انجام شده به دلیل مشکلات زیرساختی هنوز ترمیم نشده و با بارندگی‌های اخیر وضعیت بدتری پیدا کرده است.
موسوی افزود: بیش از ۲۰۰ نقطه شهرستان اهواز از جمله مناطق محروم و حاشیه‌ای تا مراکز شهری از جمله کیانپارس، چمران و پاداد برای تعمیر و تعویض لوله‌های فاضلاب حفاری شده‌اند و هنوز بسیاری از آنها بعد از اقدامات تعمیراتی آسفالت نشده‌اند.
وی ادامه داد: با توجه به دستور رهبری و تاکید استاندار خوزستان، آبفای خوزستان به سرعت پروژه‌های تعمیرات زیر ساختی فاضلاب را آغاز کرد و هنوز فرصت نکرده‌اند که سطح خیابان‌ها را بعد از حفاری آسفالت کنند. این حفاری‌ها در برخی از مناطق تا عمق ۵ الی ۶ متر نیز بوده است که بعد از پایان لوله‌گذاری‌ها روی آنها با خاک پوشیده شده ولی هنوز آسفالت نشده است و به محض بارندگی به دلیل عدم سیستم جمع آوری آب های سطحی، این آب‌ها در مجاری فاضلاب‌ها جمع می شود که باعث فرونشست زمین می‌شود.
سید یاسر مزرعی این شهروند اهوازی نیز به ایلنا گفت: ۴۰ سال از عمر فاضلاب شهرستان اهواز می گذرد و متاسفانه تمامی زیر ساخت های آن از بین رفته و به جای آنکه اساسی این مشکل را برطرف کنند می‌آیند و مناطقی که ریزش می‌کند را ترمیم می‌کنند. تازه کار زیرساخت‌های خیابان‌های اصلی را شروع کرده و فرعی‌ها هنوز مشکلاتشان پابرجاست ضمن اینکه هرجایی را حفاری کردند هنوز روکش آسفالت نداشته و باعث جمع شدن آب در سطح خیابان‌ها شده است. مدام می‌گویند بودجه نیست پس بودجه ای که دولت در نظر گرفته خرج کجا می شود؟
بهنام مریدی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب اهواز، در گفت و گو با ایسنا با اشاره به آخرین وضعیت دفع آب های سطحی پس از بارندگی در شهرستان اهواز و آبگرفتگی بسیاری از خیابان ها و معابر این شهرستان اظهار کرد: [سه شنبه] شب گذشته در مدت سه ساعت حدود ۹۰ میلیمتر بارندگی داشتیم و این حجم بارندگی در طول این مدت زمان وارد شبکه و کانال های دفع آب های سطحی شد. شبکه فاضلاب و همچنین کانال های دفع آب های سطحی شهر اهواز توانایی ورود این حجم از آب را برای ورود ندارند و این مساله باعث شد تا شاهد پس زدگی فاضلاب و همچنین ورود آب به معابر شهر اهواز باشیم. زمانی که کانال دفع آب های سطحی در شهر اهواز وجود نداشته باشد، آب باید وارد شبکه فاضلاب شود و فاضلاب اهواز نیز عملا توان و کشش دفع آب های سطحی را ندارند و این مساله باعث می شود تا شاهد ورود آب به معابر و آبگرفتگی خیابان ها باشیم.
مریدی با بیان اینکه اگر در طول روز بارندگی بیشتر از ۱۰ میلیمتر باشد، شبکه فاضلاب آب را پس می زند و نمی تواند آن را دفع کند، گفت: این مساله باعث می شود تا در دفع فاضلاب و همچنین دفع آب باران در شهر اهواز دچار مشکل شویم. با توجه به اینکه ۹۰ میلیمتر باران در سه ساعت وارد شبکه شد، شاهد چنین وضعیت آبگرفتگی در اهواز هستیم.
رسانه های اصولگرا
روزنامه خراسان باعنوان «اهواز غرق در آب و فاضلاب» در بخشی از این گزارش آورده است: یک شهروند اهوازی درباره وضعیت این شهر گفت : خیابان ها مملو از آب باران و پس زدگی‌های فاضلاب شده اند و امکان تردد به صورت پیاده تقریبا در بسیاری از خیابان ها و معابر وجود ندارد. وجود گل ولای و زباله‌های رها شده در آب نیز علاوه بر ایجاد مشکلات بهداشتی، تصویری مشمئزکننده از شهر به نمایش گذاشته است. دریچه های منهول‌های فاضلاب به صورت کامل باز هستند و هر لحظه امکان سقوط یک عابر یا خودرو در آن ها وجود دارد. شهر اهواز سیستم دفع آب های سطحی ندارد به همین دلیل آب باران باید به صورت دستی به سمت شبکه های دفع فاضلاب هدایت شود اما تعداد کم تیم های پاک سازی شهرداری جواب گوی میزان زیاد بارندگی نیست.
روزنامه خراسان با عنوان «خوزستان غرق درمشکلات» در قسمی از گزارش نوشته است: کارشناسان طراحی شهری بارها تذکر داده‌اند این شهر امکانات خوبی برای دفع آبهای سطحی ناشی از بارندگی ندارد. در بعضی مناطق حتی مشکلات فاضلاب وجود دارد و بالازدگی فاضلاب، زندگی مردم را دچار مشکل کرده اما ظاهرا بارندگی کم این منطقه، بهانه‌ای برای مسئولان شهری است تا زیرساخت لازم برای دفع آبهای سطحی را در این شهر ایجاد نکنند. این سیلاب همچنین باعث نوسانات برقی در بعضی مناطق و در یک مورد باعث مرگ چهار بیمار در اهواز شد. در همین شرایط بغرنج دیروز استاندار خوزستان به عنوان استاندار برگزیده پژوهش و فناوری کشور انتخاب شد! کاربران با انتشار عکس‌ها و فیلم‌های این سیلاب به این موضوع واکنش نشان دادند. کاربری نوشت: «بد نبود این همه پژوهش و فناوری جناب استاندار کمی هم به کمک مردم مظلوم اهواز می اومد تا این جوری زندگی‌شون زیر آب نمی رفت!» کاربر دیگری نوشت: «چرا مسئولان فکری به حال مردم خوزستان نمی کنند وقتی باد می آید ریز گردها نفسشان را می گیرد وقتی باران می آید این گونه همه چیز را با خود غرق می کند.»
در گزیده ای از گزارش روزنامه سیاست روز با عنوان «خانه مردم میزبان مخلوط فاضلاب و باران» آمده است: سامانه بارشی قوی که از روز دوشنبه وارد استان خوزستان شد، همان‌گونه که پیش‌بینی می‌شد، باعث بارندگی فراوانی شد و شهرهای مختلف استان خوزستان را به استخر تبدیل کرد. شهرهای مختلف خوزستان به خصوص شهرهای آبادان و خرمشهر و اهواز که بیشترین حجم بارندگی را تجربه کرده بودند، شاهد آبگرفتگیهای گسترده‌ای بودند که باعث شد عبور و مرور در این شهرها با مشکل مواجه شود چرا که اغلب خودروها در آب گرفتار شده بودند.
همچنین در اغلب مناطق فقیرنشین این شهرها، آب وارد خانه‌های مردم هم شد و باعث از بین رفتن برخی از وسایل زندگی آنها شد. شدت این امر در منطقه کوت عبدالله که مدتی قبل هم فاضلاب و آب ناشی از باران برای چند روز در خیابان‌های مردم باقی‌مانده بود، بیشتر بود و گزارش‌ها حاکی از آن است که آب همچنان در خانه‌های مردم باقی مانده است.
شدت بارش باران آنقدر زیاد بود که بخش‌های زیادی از فرودگاه بین‌المللی آیت‌الله جمی از جمله پایانه مسافری غرق در آب شد. بر همین اساس و به منظور کمک به رفع آبگرفتگی معابر، کارگران شهرداری و آبفا با همراهی سایر ادارات عضو ستاد بحران شهرستان آبادان در مناطق مختلف شهری حضور یافته و در حال تلاش بر رفع این مشکل هستند. بر اساس اعلام هواشناسی خوزستان، بیشترین حجم بارش باران در آبادان گزارش شده است و در ۲۴ ساعت گذشته بارش بی‌سابقه ۱۱۲.۵ میلیمتر را تجربه کرده است.
در گزیده ای از گزارش خبرگزاری تسنیم آمده است: در ساعاتی که تقریباً ۸۰ درصد خیابان‌های اصلی شهر اهواز را آب فراگرفته بود اما خبرنگار تسنیم با حضور در شهرک نفت نشان داد که نه‌تنها خانه‌های این منطقه از شهر از آسیب آب باران و فاضلاب در امان بودند بلکه آب خیابان‌ها و مسیرهای دسترسی این شهرک نیز کاملاً از طریق شبکه دفع آبهای سطحی خالی‌شده است.
مسئولان آبفا اهواز و همچنین بسیاری از کارشناسان معتقدند اگر سیستم دفع آبهای سطحی در شهر اهواز اجرایی شود دیگر شهروندان با بارش باران‌های ۱۰۰ میلیمتر و کمتر دچار مشکل آبگرفتگی خیابان‌ها نخواهند شد.
همان‌طور که گفته شد متأسفانه برخی از شهرداری‌ها به سبب عملکرد نامناسبی که داشتند سبب بروز خسارت به مردم شده و ایجاد نارضایتی کردند. خانه‌هایی که صاحبان آنها اغلب از مناطق کم برخوردار شهر بوده و به‌زحمت توانسته بودند در این شرایط اقتصادی وسایل خانه خود را تأمین کنند. اکنون بی‌مسئولیتی برخی از مدیران سبب از بین رفتن حاصل دسترنج ماه‌ها و بعضاً سال‌ها تلاش آنها شده است.
به گزارش خبرگزاری فارس، سریال «پس از باران» با همان سناریوی تلخ معروفش سال‌ها است که در خیابان‌های اهواز و با بازی متفاوت آبفا بازپخش می‌شود؛ اداره‌ای که عمده فعالیت کارآمد آن، صدور بیانیه‌هایی در فضاهای بحرانی و با محوریت آماردهی از ۲ هزار و ۴۰۰ کیلومتر شبکه فاضلاب اهواز و فرسودگی یک هزار و ۱۰۰ کیلیومتر از آن است علاوه بر این، جمله معروف آبفا که «لوله‌های این شبکه متعلق به ۴۰ سال پیش است و جنس آنها از بتن و خورده شده اند» را نیز باید به این موارد اضافه کرد.
پست مدیرکلی آبفای اهواز در سال‌های اخیر شاهد مدیران متفاوتی بوده که شهروندان اهوازی هربار به امید بهبود کیفیت فاضلاب شهری به آنها چشم دوخته‌اند اما آخرین مدیرکل این شرکت در اوج بحران گفته است با توجه به بارندگی ۷۳.۹ میلی‌متری روز گذشته اهواز که با استناد به اعلام وی از ظرفیت ۱۰میلی‌متری شبکه فاضلاب اهواز فراتر رفته است.
وی علاوه بر آمارهای روتین کمبود بودجه، نبود امکانات و پاسکاری‌های مرسوم ضمن عذرخواهی از مردمی که آب باران و فاضلاب میهمان ناخوانده خانه‌هایشان شده بود، گفت: شرکتی را تحویل گرفته‌ام که در بخش جاری ۲۰۰ میلیارد تومان بدهی دارد و هر کجا احساس کنم که اثربخش نیستم استعفا خواهم داد.
خبرگزاری فارس با قید عناوین «تداوم آبگرفتگی در اهواز/ مردم خواستار امدادرسانی هستند» در بخشی از این گزارش آورده است: با گذشت بیش از ۲۷ ساعت از پایان بارندگی چندساعته، آبگرفتگی شدید در اهواز، آبادان و کوت عبدالله همچنان ادامه دارد و ساکنان گرفتار خواستار امدادرسانی هستند.
وسعت بحران به حدی است که به نظر می‌رسد، توان دستگاه‌های خدمات‌رسان استانی امکان امدادرسانی فوری را نداشته باشند. مردم در مناطق مختلف مانند شهرک دانشگاه طی تماس‌های تلفنی با ابراز نگرانی از احتمال فروریختن منازل، خواستار امدادرسانی دستگاه‌های خدمان رسان شدند. تاکنون هیچ برآوردی از خسارات وارده به ویژه در اهواز، کارون، آبادان، خرمشهر و شادگان اعلام نشده است.
حجت الاسلام مرادی رئیس کل دادگستری خوزستان در این رابطه اظهار کرد: اولین دغدغه مردم و خواسته ما این است که این آبهای جاری در سطح شهر و خانه های مردم فوری تخلیه شود. مرادی تاکید کرد: پیگیری خواهیم کرد تا خسارت‌هایی که به بر اثر آبگرفتگی به خانه ها و وسایل مردم وارد شده است با کمک استانداری خوزستان محاسبه و پرداخت شود. وی با بیان اینکه مثل بحث سیل باید دولت به مردم خسارت دیده برای بازسازی کمک کند گفت: تا احقاق حق کامل مردمی که دچار خسارت شدند کنار آنها خواهیم بود.
خبرگزاری مهر در بخشی از گزارشی با عناوین «کتاب های دانش آموزان خوزستانی را آب برد/آموزش و پرورش به فکر باشد» آورده است: ورود آب به خانه ها علاوه بر اینکه باعث از بین رفتن لوازم زندگی مردم و تخریب خانه ها شد، باعث از بین رفتن کتاب ها و دفترهای درسی دانش آموزان شده چرا که به صورت ناگهانی آب وارد خانه ها شده و مردم نتوانسته اند همه لوازم زندگی خود از جمله کتاب های درسی را به مکانی امن منتقل کنند.
متاسفانه اغلب مردمی که خانه هایشان میزبان مخلوطی از آب و فاضلاب بوده است، از مردم فقیر این شهرها هستند و اغلب مناطق فقیر نشین خوزستان دچار این نوع آبگرفتگی شده اند به همین دلیل برای این مردم تهیه کتاب، دفتر و نوشت افزار درسی سخت است و شاید برخی از آنها از تامین منابع مالی آن عاجر باشند.
از سوی دیگر تامین کتب درسی در این زمان از سال حتی در صورت داشتن توان مالی، برای خانواده ها سخت است و اغلب کتاب ها در بازار وجود ندارند به همین دلیل انتظار می رود اداره کل آموزش و پرورش استان خوزستان با شناسایی دانش آموزانی که کتاب های آنها در باران از بین رفته است، به سرعت نسبت به تامین کتاب های جدید برای آنها اقدام کند تا مباد علاوه بر مشکلاتی که مردم در آبگرفتگی برای آنها ایجاد شده است، فرزندان آنها نیز با مشکلات درسی مواجه شوند.