پیشنهاد حذف معافیت مالیاتی فعالیت‌های فرهنگی، هنری در متن لوایح تنطیمی دولت، نظیر پیش‌نویس لایحه اصلاح مقررات مالیاتی و لایحه بودجه کل کشور در سال ۱۳۹۹، بخشی از سیاستهای پیشنهادی برای رهایی بودجه از درآمدهای نفتی در شرایط تحمیل تحریمهای ظالمانه است. طرح این لوایح پیشنهادی با تقدیم لایحه بودجه سال ۹۹ از سوی دولت به مجلس شورای اسلامی، موجب نگرانی فعالان فرهنگی و هنری را فراهم آورد به گونه‌ای که طی نامهنگاریها و نشستهایی، خواستار بازنگری یا لغو کامل مقررات پیشنهادی دولت، پیرامون حذف این معافیت‌های مالیاتی شدند.
معاون توسعه مدیریت و منابع وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این باره به خبرنگار فرهنگی ایرنا، گفت: بی تردید هیچ کالایی چون کالاهای فرهنگی و هنری، زندگی مادی و هستی انسان را در هاله ای از تقدس پدیدار نمی کند، زیرا آفرینش فرهنگی به واقع، عرضه اندیشه، خرد و دانش ضمنی مردم یک سرزمین در بازار متنوع ذائقه های جهانی است.
لادن حیدری ادامه داد: اقبال دولتها به حوزه فرهنگ و هنر به مثابه اقبالشان به ترویج دهندگان اصیل ترین ارزشهای یک جامعه است. با این استدلال در بسیاری از کشورها، وضعیت معافیت مالیاتی برای هنرمندان، به عنوان یکی از مشوق های اصلی زندگی، کار و تولید هنرمندان در داخل کشور محسوب می شود.
به گفته وی این که چرا بیشترِ هنرمندان یا تولیدکنندگان فرهنگی به درآمد مناسب و کافی برای گذران زندگی از راه تولید فرهنگی و هنری نمی رسند؛ بحث و تفاسیری مفصل دارد.
معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، گفت: همانطور که می دانیم بسیاری هنرمندان ناچارند افزون بر فعالیت هنری، حرفهای دیگر برای ارتزاق برگزینند. این البته خود به میزان زیادی ناشی از قداست کار هنری در فرهنگ ماست که از برابری اثر هنری با معادل اقتصادی یا به عبارت صریح تر، از مبادله اثر هنری با پول رویگردانیم.
حیدری، گفت: با این همه اما اقتصاد فرهنگ و هنر، خود، منظوم های اقتصادی است به این معنا که خودتقویت کننده و خودسامانده است. به هر میزان که اقتصاد فرهنگ و هنر مورد حمایت قرار گیرد، رشد کند و سهم بیشتری از تولید ناخالص داخلی داشته باشد، اجزای آن هم رشد می یابند و این رشد نوعی هم افزایی چندباره را رقم خواهد زد. این موضوع از آنجا اهمیتی دوچندان دارد که با آگاهی کامل می توان اعلام کرد رشد اقتصاد فرهنگ طی دو دهه اخیر از چشمگیرترین روندهای جهانی بوده و به همین سبب اقتصاد فرهنگ به عنوان دارایی نوین دولتها مطرح و حمایت از این بخش برای توسعه مبتنی بر ارتباط اقتصاد و فرهنگ، امری ضروری است.
دغدغه های فرهنگی دولت دوازدهم و اهتمام برای حمایت از اهالی فرهنگ و هنر، امری پوشیده نیست.
به گفته حیدری، طرح نگرانی های فعالان این بخش درباره حذف معافیت های مالیاتی هم ناشی از میزان تأثیرگذاری و تعامل جامعه فرهنگی و هنری با دولت است. به یقین بدون تحلیل و ارزیابی های مبتنی بر روشهای اقتصادسنجی و نیز تعیین سطوح برخورداری و درآمدی فعالان فرهنگی و هنری، نمی توان از حذف معافیت مالیاتی بخش فرهنگ و هنر بطور عام سخن گفت. لازم است خاطر نشان کنم، بزرگترین یارانه فرهنگی از طرف دولت و یا از طریق بودجه عمومی محقق نمی شود، بلکه این فعالان فرهنگی و هنرمندان هستند که با آفرینش مستمر آثار و خلق محتوی، یارانه ای همگانی را به جامعه اعطا می کنند و بی تردید برای استمرار این آفرینش، نیازمند انگیزه و مشوق هم هستند.
به گفته وی، حذف معافیت‌های مالیاتی بخش فرهنگ و هنر از منظرهای گوناگون قابل بحث و نقد است و نقطه پایان گذاشتن بر این بخشودگی ها، بدون تدوین پیوست های اقتصاد فرهنگ نه تنها بر فعالان این بخش اثری نامطلوب دارد، بلکه فضای فرهنگی جامعه را نیز متأثر خواهد ساخت.
معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: در میانه این جریانها، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای حفظ فضای فرهنگی کشور و بهبود مستمر محیط کسب و کارهای فرهنگی و هنری، همراه و همگام صنوف و فعالان این عرصه، رایزنیهای لازم با سازمان برنامه و بودجه کشور و وزارت امور اقتصاد و دارایی را آغاز کرده است.
حیدری تاکید کرد: تبیین فراز و فرودهای اقتصاد فرهنگ و هنر و طرح آن با تدوین کنندگان لوایح پیشنهادی اصلاح مقررات مالیاتی، در این زمینه بسیار راهگشا خواهد بود. در کوتاه مدت ممکن است طرح حذف معافیت مالیاتی بخش فرهنگ و هنر، یک پیشنهاد جذاب برای دولت به نظر برسد؛ اما با توجه به میزان نامتعین سود حاصل از آن و نیز مشکلاتی که در طولانی مدت برای اقتصاد نوشکوفای فرهنگ ایجاد خواهد کرد؛ طرح مطلوبی نخواهد بود. با این که متکی نبودن هنرمندان و فعالان فرهنگی به یارانه های مستقیم دولتی، برای خودشان، وضعیتی مناسب و آرمانی است، طرح معافیت مالیاتی، روشی غیرمستقیم برای تشویق و تسهیل کسب و کار طبقه خلاق و نیز این بخش اقتصادی مبتنی بر خلاقیت است که فعالان آن را از کمک بلاعوضِ مستقیم بی نیاز می کند.
در مقابل، حذف طرح معافیت مالیاتی، میزان وابستگی بخش فرهنگ و هنر فرهنگ و هنر به یارانه عمومی مستقیم را افزایش میدهد؛ زیرا معافیت مالیاتی، همچون پس انداز، مستقیم به اقتصاد بازگردانده می شود.
معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: تا هنگامی که به عنوان کارگزار و مجری دولت در کنار فعالان فرهنگی و هنری، ضرورت ها را بشناسیم، امکانات را بسنجیم و برنامهریزی کنیم، می توان امیدوار بود فعالیت های اقتصادی بر بنیان های فرهنگی و هنری جامعه استوار شود و ثروت ملی از این رهگذر فزونی گیرد، حضور فعالان و سرمایهگذاران اقتصادی، چنان این بخش را پررونق سازد که بتوان درباره مالیات بر فعالیت‌های سودآور اقتصادی بدون ایجاد نگرانی و بحران سخن گفت و لوایح و مقرارت خاص و مؤثر در این بخش را تنظیم کرد.
آنچه امروز مهم است، اینکه هنرمندان و فعالان فرهنگی از سختی ها و کمبودهای کنونی دلسرد نشوند و مهمتر اینکه از کشف فضاهای جدید غفلت نورزند و ابعاد زندگی انسان ایرانی و جامعه را با تمام آرمانها و ارزش هایش به دنیا عرضه کنند و افزون بر سرشار کردن سبد خانوارهای کشور از زیبایی های فرهنگ ایرانی و اسلامی، دریچه تازه‌ای نیز در اقتصاد کشور با قطع وابستگی از دلارهای میرای نفتی بگشایند.
معافیت مالیاتی کلیه فعالیت‌های فرهنگی-هنری
با ارسال لایحه بودجه سال آینده به مجلس شورای اسلامی، جزییات این لایحه پیش برای زیر مجموعه ها، نهادها، سازمان و دستگاههای مختلف اجرایی کشور مشخص شد و از آنجا که در این سال‌ها بر افزایش سهم مالیات در بودجه تاکید شده، باید منتظر تغییراتی در این بخش باشیم.
بر این اساس موضوع «پیش‌نویس لایحه اصلاح برخی قوانین و مقررات مالیاتی» زبانزد خاص و عام به ویژه اهالی فرهنگ، هنر و رسانه شد تا جاییکه با تصویب لغو معافیت مالیاتی تمام فعالیت‌های فرهنگی-هنری در حوزه‌هایی مانند انتشارات، تئاتر، سینما و موسیقی که پیش از این در قانون وجود داشت را شامل می شود. در حالیکه از سال ۱۳۸۰ تاکنون فعالیت‌های انتشاراتی و مطبوعاتی، فرهنگی و هنری که به موجب مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام می‌شود، از پرداخت مالیات معاف است.
معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه از مخالفت دولت با طرح پیشنهاد حذف معافیت مالیاتی هنرمندان در پیش‌نویس لایحه اصلاح برخی قوانین و مقررات مالیاتی خبر داد. همچنین سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در پی قوت گرفتن حذف معافیت مالیاتی اهالی فرهنگ، رسانه و هنر، در نامه‌ای به معاون اول رئیس‌جمهوری، رئیس‌دفتر رئیس‌جمهوری و وزیر امور اقتصادی و دارایی، خواستار بازنگری در این تصمیم شده است.
وی در بخشی از این نامه تاکید کرد در شرایطی که خبر موافقت دولت محترم در تصویب تاسیس انجمن‌های صنفی سراسری فرهنگ، هنر و رسانه می‌رفت تا موجی از شادی و دلخوشی بین این بخش از جامعه ایجاد کند، متاسفانه انتشار اخباری در خصوص حذف معافیت مالیاتی مربوطه موجب نگرانی شد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داده که براساس بند (ل) ماده (۱۳۹) قانون مالیات‌های مستقیم، کلیه فعالیت‌های انتشاراتی، مطبوعاتی، قرآنی، فرهنگی و هنری دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معاف از مالیات (مشمول مالیات با نرخ صفر درصد) هستند. به نیکی واقفید فعالیت‌های فرهنگی و هنری اصولا درآمدزایی چندانی نداشته و انتفاعی محسوب نمی‌شود و برهمین اساس در ادوار مختلف به مجوزهای صادر شده به چشم اقتصادی نگاه نشده و همواره سعی در حمایت از آنها بوده است.
صالحی گفت باتوجه به اینکه خطر تهاجم فرهنگی و توطئه‌های نفوذ و استحاله فرهنگی دشمنان انقلاب به طور مداوم گوشزد می‌شود، لزوم حمایت همه‌جانبه از فعالیت‌های فرهنگی، هنری و رسانه‌ای ضروری بوده و باتوجه به تاثیرات منفی اقتصادی و اجتماعی ناشی از این اقدام بر نخبگان کشور، دستور فرمایید معافیت‌های مالیاتی موضوع بند (ل) یاد شده همچون گذشته برقرار بوده و از هرگونه اقدام در جهت حذف آن جلوگیری به عمل آید. خوشبختانه دولت در پاسخ این نامه با درخواست وزیر فرهنگ، هنر و ارشاد اسلامی مبنی بر معافیت مالیاتی موافقت کرد.