"کازوتو سوزوکی" روز پنج شنبه در گفت‌وگوی اختصاصی با ایرنا درباره دیدار رسمی حجت الاسلام و المسلمین "حسن روحانی" رئیس جمهوری اسلامی ایران از توکیو افزود: این بازدید فرصتی برای اطمینان دادن به مردم ایران خواهد بود که ژاپن به هیچ عنوان به دنبال مشارکت در هیچ یک از برنامه‌های نظامی ایالات متحده نیست.
وی ادامه داد در جریان دیدار رسمی رئیس جمهوری ایران، نخست وزیر ژاپن به اطلاع وی خواهد رساند که ناوگان نظامی ژاپن در ائتلاف دریایی آمریکا در نزدیک قلمرو سرزمینی ایران در منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز حضور نخواهد یافت.
عضو پیشین دانشکده روابط عمومی و بین الملل وودرو ویلسون در دانشگاه پرینستون آمریکا با اشاره به اینکه تجارت ایران و ژاپن اسیر تحریم‌های یکجانبه آمریکا شده است، اضافه کرد برگ برنده ژاپن روابط خوب هم با آمریکا و هم با ایران است که به دیپلماسی میانجیگری ژاپن میان این دو کشور کمک می کند.
اهمیت سفر روحانی
سوزوکی دیدار رئیس جمهوری از توکیو را از چند منظر با اهمیت دانست و گفت: نخست از منظر رسمی، این دیداری است که در سالگرد ۹۰ ساله شدن روابط ژاپن و ایران انجام می شود و برای همین اهمیتی نمادین دارد. همچنین این دیدار در پاسخ به دیدار ماه ژوئن گذشته نخست وزیر آبه از تهران صورت می گیرد.
وی اظهار کرد: این دیدار از جهت زمان آن نیز با اهمیت است؛ چرا که سه روز پیش از جلسه دولت ژاپن برای تصمیم گیری درباره ارسال نیروی دریای به خاورمیانه صورت می گیرد. ایالات متحده فشار گسترده ای برای مشارکت ژاپن در ائتلاف چند ملیتی برای امنیت تنگه هرمز و خلیج فارس وارد کرده است که در واقع واکنشی به حمله به نفتکش‌ها و حمله به مراکز نفتی آرامکو عربستان بوده است.
معاون دانشگاه هوکایدو ژاپن تصریح کرد: تصمیم ژاپن بر این بوده است که در این ائتلاف چند جانبه شرکت نکند. در عوض، ژاپن بر آن شده است که در چارچوب ماموریت شناسایی و جمع آوری اطلاعات، کشتی‌ها نظامی خود را به منطقه گسیل کند.
سوزوکی خاطرنشان کرد در واقع ماموریت این ناوگان جنگی نخواهد بود، بلکه جنبه شناسایی خواهد داشت. روز ۲۳ دسامبر (سه روز پس از دیدار روحانی از توکیو)، ژاپن به طور رسمی تصمیم خواهد گرفت که دایره عملیات ناوگان آن در تنگه هرمز و خلیج فارس نباشد، بلکه نزدیک تنگه باب المندب، خلیج عمان و دریای عرب باشد. به این ترتیب، شعاع عملیاتی این ناوگان، دور از قلمرو سرزمینی ایران تعریف خواهد شد.
وی احتمال داد دولت ژاپن در سفر روحانی بگوید که ژاپن ناوگان خود را در نزدیک آبهای ایران مستقر نخواهد کرد و افزود: همچنین این پیام را به روحانی خواهد داد که ما به عنوان متحد ایالات متحده، در فرایند عملیات نظامی آن مشارکت نخواهیم کرد؛ بلکه مشارکت ما جنبه شناسایی و گردآوری اطلاعات در باب المندب و دریای عرب خواهد داشت.
استاد روابط بین الملل در دانشکده سیاست گذاری عمومی دانشگاه هوکایدو تاکید کرد: بازدید آقای روحانی از ژاپن فرصتی برای اطمینان دادن به مردم ایران خواهد بود که ژاپن به هیچ عنوان به دنبال مشارکت در هیچ یک از برنامه های نظامی ایالات متحده نیست.
ژاپن در انتظار برچیده شدن تحریم
ایرنا در ادامه نظر این استاد ژاپنی را درباره ابعاد اقتصادی دیدار روحانی از ژاپن جویا شد که گفت: با توجه به نگرانی‌های ژاپن از تحریم های ایالات متحده و ترس از تنبیه‌های احتمالی از سوی آمریکا، تاثیر این سفر روحانی بر همکاری اقتصادی دو کشور ناچیز خواهد بود.
سوزوکی که در گذشته کارشناس کمیته تحریم ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد بوده است، تصریح کرد: فکر نمی‌کنم فرصتی در این سفر برای سرمایه گذاری یا روابط تجاری به وجود بیاید. در خصوص نفت، قبل از تحریم های ترامپ در ۲۰۱۸، ژاپن ۵ درصد نفت خود را از ایران وارد می کرد.
وی افزود: ژاپن البته منتظر برچیده شدن این تحریم های یکجانبه در آینده خواهد ماند. در آن زمان، ژاپن قطعا به دنبال سرمایه گذاری و از سرگیری واردات نفت ایران خواهد بود اما با توجه به تحریم های یکجانبه دولت ترامپ، ژاپن نمی‌خواهد خطر کند.
برگ برنده دیپلماسی ژاپن
استاد دانشکده سیاست گذاری عمومی دانشگاه هوکایدو در پاسخ به پرسش دیگر ایرنا درباره معافیت دولت ترامپ برای خرید نفت ایران و احتمال مذاکره دولت آبه با مقام های آمریکایی برای برقرار مجدد این معافیت‌ها گفت: این موضوعی محتمل است.
سوزوکی ادامه داد: در واقع برگ برنده دیپلماسی ژاپن این است که هم با ایران و هم با ایالات متحده روابط خوبی دارد. ژاپن می خواهد که این دو کشور را به پای میز مذاکره بیاورد یا دست کم بتواند با دریافت معافیت ها از ایالات متحده، فشار تحریم ها بر ایران را کاهش دهد.
وی خاطرنشان کرد: تاکنون ایالات متحده هیچ معافیتی نداده است. پمپئو و برایان هوک به شدت سیاست ضد ایرانی تهاجمی دارند و نمی خواهند حتی برای نزدیک‌ترین متحدان آمریکا همچون ژاپن هم استثنا قائل شوند.
معاون دانشگاه هوکایدو ژاپن یادآور شد: از این رو، در این مرحله ما فکر نمی کنیم اینها نظر خود را تغییر بدهند اما اینکه جان بولتون از دولت خارج شده است و پمپئو به دلیل نامزدی سنا از دولت خارج خواهد شد، می تواند خبر خوبی باشد.
وی همچنین علاقه ترامپ برای دیدار با روحانی را یک علامت خوب دیگر دانست.
قرار است حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران روز جمعه در سفر به ژاپن با نخست وزیر و مقامات عالی این کشور دیدار و گفت و گو کند.