اتصال ریلی شرق و غرب قاره پهناور آسیا وابسته به عبور ناوگان ریلی کشورهای آسیایی از ایران و کشورهای شمال دریای خزر است و در این راستا ایجاد مسیرهای متعدد در برنامه های تجاری کشورهایی مانند چین که به دنبال احداث کمربندهای تجاری مطمئن برای انجام صادرات خود به کشورهای دیگر هستند از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
مدیرعامل شرکت راه‌آهن جمهموری اسلامی ایران هفته گذشته در تشریح وضعیت کلی راه آهن کشور گفت: امسال وضعیت ریلی کشور خوب است و با کمک شرکتهای حمل و نقل و بخشهای اقتصادی دولت ۴۳۲ واگن باری، مسافری و خودکشش صددرصد تولید داخل به شبکه ریلی کشور افزوده شده است.
انتقال ریلی کانتینرهای چینی به اروپا از طریق ایران
سعید رسولی به ارتقا ظرفیت تولید ریل ملی در کشور اشاره کرد و افزود: عضویت در کریدورهای ریلی جدید به خصوص در جنوب دریای خزر که در مسیر راه ابریشم واقع است به تصویب رسیده که از موفقیتهای مهم راه آهن جمهوری اسلامی ایران است؛ ایران ماه گذشته عضویت در این کریدور شامل کشورهای قزاقستان، ازبکستان، ترکمنستان و ترکیه را امضا کرده است.
وی گفت: در قالب این مسیر ریلی اقدامات اجرایی برای انتقال کانتیتر از چین به اروپا از مسیر یاد شده در دست اقدام است و در این راستا ملاقاتی با رییس راه آهن ترکیه نیز انجام شده است.
رسولی اضافه کرد: این کریدور با توجه به تصویب نرخ تعرفه بسیار خوب بین کشورهای عضو می تواند با کریدور شمال دریای خزر رقابت کند، این مسیر کاملا ریلی است و پول میهنمان در این مسیر پذیرفته می شود و قطارهای چینی از طریق ترکیه کالاهای تجاری را به اروپا منتقل می کنند.
وی همچنین گفت: امسال راه آهن جمهوری اسلامی ایران عضو وابسته شورای راه آهن کشورهای حوزه سی آی اس یا "پیمان امنیت دسته جمعی" شامل هفت کشور استقلال یافته از شوروی سابق به علاوه افغانستان شد و الان همکاران ما و شرکتهای فعال در حوزه حمل ونقل ریلی با جدیت مشغول انجام امور فنی برای ثبت و ریجستر شدن در شورای یاد شده هستند، ازسوی دیگر ما نیز در حال یکپارچه سازی شبکه اتوماسیون خود با شورای مزبور هستیم.
مدیرعامل شرکت راه‌آهن جمهموری اسلامی ایران افزود: با انجام این کار قطارهای ایرانی می توانند در کشورهای سی آی است تردد کنند و واردات، صادرات و ترازیت ریلی کشور به شکل چشمگیری ارتقا خواهد یافت.
عبور ۸۵ درصد از ترانزیت ریلی کشور از سرخس
مدیر کل راه آهن خراسان در تشریح ظرفیت کنونی خراسان رضوی در تجارت ریلی غرب آسیا به خبرنگار ایرنا گفت: پارسال ۱.۶ میلیون تن بار ترانزیت در مسیر ایران و آسیای مرکزی در مرز ریلی سرخس جا به جا شده است که از زمان افتتاح این پایانه ریلی در مرز کشور ترکمنستان در سال ۱۳۷۵ خورشیدی بی سابقه بوده است.
مصطفی نصیری ورگ افزود: بواسطه تامین زیرساختها و تعرفه گذاری مناسب جهت انتقال بار ترانزیت، در حال حاضر ۸۵ درصد از ترانزیت ریلی کشور از مرز سرخس و ارتباط تجاری با پنج کشور آسیای مرکزی شامل ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان، قرقیزستان و قزاقستان انجام می شود.
وی گفت: کریدور ریلی سرخس- بندرعباس که بیشتر به جابجایی بار ترانزیت از کشورهای آسیای مرکزی به مقاصد خارجی و صادرات ایران به این کشورها اختصاص دارد فعال ترین کریدور ریلی کشور است.
نصیری مجموع مبادلات کالا شامل صادرات، واردات و ترانزیت از طریق مرز ریلی سرخس با کشورهای آسیای مرکزی در سال گذشته را بیش از دو میلیون تن کالا اعلام و بیان کرد: علاوه بر کریدور سرخس – بندرعباس دو کریدور دیگر شامل سرخس – میرجاوه در مرز پاکستان و سرخس- رازی در مرز ترکیه نیز قابلیت انتقال بار و بهره برداری تجاری خوبی برای تبادل کالا با آسیای مرکزی را دارند.
وی گفت: در حال حاضر صادرات و ترانزیت برخی اقلام مانند گوگرد و پنبه البته به مقدار اندک از کشورهای آسیای مرکزی به پاکستان و ترکیه انجام می شود اما تاکنون شرکتهای بازرگانی از ظرفیت های مناسبی همچون صادرات برنج پاکستان به کشورهای آسیای مرکزی بهره برداری نکرده اند.
راه آهن شرق تکمیل کننده ترانزیت آسیای مرکزی
مدیر روابط عمومی راه آهن شرق نیز طول خطوط ریلی در این منطقه را ۹۵۰ کیلومتر عنوان کرد و گفت: اهمیت راه آهن شرق در کاهش ۸۰۰ کیلومتری مسیر ترانزیت ریلی از آسیای مرکزی تا بندرعباس است.
بهزاد وکیلی افزود: با توجه به اینکه بزرگترین معادن سنگ آهن کشور در منطقه سنگان خواف و معادن زغال سنگ نیز در منطقه طبس قرار دارند این خطوط ریلی در خصوص جابجایی این اقلام جایگاه ویژه ای دارند چنانکه پارسال ۶.۲ میلیون تن بار توسط ناوگان ریلی راه آهن شرق بارگیری شد.
وی شمار ایستگاه های راه آهن این منطقه را ۳۹ باب اعلام کرد و افزود: جابجایی مسافر از استانهای جنوبی به مشهد و جابجایی مسافران از تربت حیدریه و طبس به تهران از طریق این خطوط ریلی انجام می شود.
مدیر کل راه آهن شرق نیز گفت: در حال حاضر ساخت ۲ قطعه از چهار قطعه مسیر ریلی خواف تا هرات افغانستان توسط پیمانکاران ایرانی در حال انجام است که بر اساس برنامه ریزی ها تا پایان امسال این دو قطعه تکمیل خواهد شد.
رضا شرقی افزود: با تکمیل این خط ریلی و احداث مرز ریلی شمتیغ با افغانستان زمینه تجارت ریلی اقلامی همچون سیمان و میلگرد از ایران به هرات فراهم خواهد شد و از سوی دیگر کشور افغانستان نیز می تواند سنگ آهن خود را با هدف صادرات به بندرعباس حمل کند.
وی گفت: علاوه بر تحول در حمل بار از افغانستان به ایران می توان از این ظرفیت در جهت جابجایی مسافر از هرات به کشورمان و بالعکس استفاده کرد.