پیشگیری از مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در مواقعی که فرد در یک فضای بسته میخوابد ، از اهمیت بالایی برخوردار است. بدون پیشگیری از مسمومیت با گاز مونوکسید کربن ممکن است افراد هرگز از خواب بیدار نشوند.
سیستم گرمایشی محیط های سربسته باید توسط کارشناس مورد بررسی قرار بگیرد. هر گونه وسیله گرمایشی و پخت و پز که با استفاده از سوخت فسیلی کار می کند خطر مسمویت با گاز مونوکسید کربن را در پی دارد و باید مورد بررسی قرار بگیرد.
استان فارس و صدمات ناشی از گاز گرفتگی
استان فارس از جمله مناطق آسیب پذیر در گاز گرفتگی است ، هر سال دهها نفر دراین استان به دلیل عدم رعایت آموزه های هشدار دهنده جان خود را بر اثر گاز گرفتگی و مسمومیت با مونوکسید کربن از دست می دهند و شمار بیشتری که جان سالم به در می برند مصدوم می شوند و عوارض این مسمومیت را همیشه به همراه دارند.
رییس مرکز مدیریت اورژانس و فوریت‌های پزشکی فارس با بیان اینکه ۲۶۲مورد مسمومیت با گاز مونوکسید کربن امسال در استان فارس به ثبت رسیده گفت: این افراد از آغاز سال تا پایان آبان بر اثر استنشاق گاز منوکسید کربن در استان فارس دچار مسمومیت شدند.
محمد جواد مرادیان افزود: ۱۱۸ مورد از این مسمومیت‌ها پس از اقدامات درمانی در محل درمان و ۱۳۵ نفر هم به مراکز درمانی استان منتقل شدند.
وی اعلام کرد: این آمار به ترتیب نسبت به مدت مشابه پارسال ۳۶ و ۱۲۲ درصد افزایش داشته است.
سایه مرگ بر سر ۹ شهروند فارس
رییس مرکز مدیریت اورژانس و فوریت‌های پزشکی فارس گفت: در این مدت ۹ نفر بر اثر استنشاق گاز منوکسید کربن جان خود را از دست دادند.
مرادیان با اشاره به سرد شدن هوا در اکثر مناطق استان فارس، گفت: علائم مسمومیت با گاز مونوکسید کربن شامل سردرد، تهوع، سرگیجه، سرفه، عدم تعادل و کاهش سطح هوشیاری است.
رییس مرکز مدیریت اورژانس و فوریت‌های پزشکی فارس از مردم خواست که از نصب آبگرمکن و بخاری گازی در اتاقی که در آن هوا جریان ندارد، خودداری و قبل از نصب آبگرمکن و بخاری حتما مسیر دودکش را بررسی کرده و از ایجاد پیچ و خم‌های زیاد در نصب دودکش، پرهیز کنند.
مرادیان، با بیان اینکه سرد بودن لوله بخاری علامت کار کرد ناصحیح بخاری است، تاکید کرد: در صورتی که شعله آبگرمکن و بخاری، آبی رنگ نباشد، باید آن را جدی گرفت. برای فرد دچار گازگرفتگی، ابتدا باید پنجره‌ها را باز کرد و پس از شناسایی و قطع منبع نشت گاز، با اورژانس ۱۱۵ تماس گرفت.
مسمومیت و مرگ ۲ دانشجو در شیراز
به آمارهای ارائه شده ناشی از مرگ با مونوکسید کربن باید مرگ دو دانشجوی دانشگاه شیراز هم اضافه کرد ، این دو نفر آذر ماه امسال بر اثر حادثه گاز گرفتگی در یک منزل مسکونی در خیابان نادر شیراز جان خود را از دست دادند .
این دانشجویان در منزل مسکونی در حال استراحت بودند که بنا به نظر کارشناسان بر اثر استنشاق گاز مونوکسیدکربن فوت کردند.
پویش پیشگیری از مسمومیت با مونوکسید کربن با بسیج همه امکانات
عبدالرسول همتی معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز، نیز از اجرای پویش پیشگیری از مسمومیت و مرگ ناشی از مونوکسیدکربن از یکم تا سی ام دی، با بسیج تمامی امکانات موجود، خبر داد و بیان داشت : در فصل پاییز سال جاری و همزمان با شروع فصل سرما در برخی از مناطق کشور از جمله استان فارس، شاهد رشد بالای آمار مرگ خاموش به علت مسمومیت با گاز مونوکسید کربن هستیم و این رشد، زنگ خطر را برای ماه های سرد و پُر حادثه باقیمانده سال به صدا درآورده است.
او با اشاره به این موضوع که گازگرفتگی محدود به مشترکان گاز طبیعی و واحدهای مسکونی نیست، گفت: مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن در اثر ناقص سوزی، بدسوزی یا احتراق ناقص هر نوع سوخت فسیلی نظیر گاز طبیعی یا شهری، گاز مایع، نفت، گازوئیل، بنزین، ذغال و چوب و در مکان های مختلف رخ می دهد.
این مقام مسوول در دانشگاه تاکید کرد: توجه به آمار فوت حدود ۸۰۰ نفر به صورت میانگین سالانه در کشور و در ۱۰ سال گذشته گمراه کننده است، زیرا آمار فوت، مانند بخش بسیار کوچک کوه یخ است که دیده می شود.
دکتر همتی افزود: آمار مسمومیت صد برابر آمار فوت یعنی حدود هشتاد هزار نفر مسموم در سال است و آسیب های اجتماعی حوادث نیز گاهی دیده نمی شود.
او آموزش عمومی مستمر در طول فصل سرما را بسیار مهم خواند و گفت: بیشتر حوادث در اثر اشتباهات یا نواقص ساده، مشابه و قابل پیشگیری رخ می دهد.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز ، آموزش و هشدارهای مستمر و پُر تکرار در رسانه ها را در کاهش حوادث موثر دانست و افزود: اثر مستقیم و سریع آموزش های گسترده بر کاهش حوادث و بر عکس، اثر کاهش یا قطع برنامه های آموزش ایمنی در ماه های سرد سال بر رشد سریع حوادث و مرگ خاموش، در سال های مختلف ثابت شده است.
همتی بیان کرد: توسعه برنامه های متنوع آموزش ایمنی، استفاده بهینه و ایمن در مصرف گاز و آموزش و ترویج روش های ایمن در گرم کردن خانه یا هر فضای دیگر در ماه های سرد سال، ضرورتی انکارناپذیر است، بنابراین برگزاری پویش های آموزش و اطلاع رسانی در کاهش مسمومیت و مرگ ناشی از مونوکسید کربن می تواند تاثیرگذار باشد.
دودکش‌هایی که مرگ می‌آفرینند
مدیر گروه بیماری های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز گفت: بالاترین سهم عامل مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در پنج سال گذشته، دودکش ناایمن با سهم ۷۲ تا ۷۷ درصد و پس از آن، نبود تهویه مناسب با میانگین حدود ۱۰ درصد است.
فریبا مرادی ادامه داد: توسعه برنامه های متنوع آموزش ایمنی شامل آموزش و ترویج روش های ایمن در گرم کردن خانه و فضاهای دیگر مانند محیط کار، چادر، مکان آموزشی، خوابگاه، مسجد، مهمانسرا یا هتل، اتاق خودروی سواری یا کامیون، اتاقک یا مکان استراحت کارگران در کارگاه ها و فروشگاه ها، اتاقک ها یا کیوسک های نگهبانی و پارکینگ در ماه های سرد سال، ضروری است.
او افزود: با هدف کاهش حوادث و مرگ خاموش ناشی از مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن یکم تا سی ام دی پویش آموزش و اطلاع رسانی به صورت گسترده برگزار می شود.
مرادی در مورد اهداف این پویش توضیح داد: توسعه هرچه بیشتر و گسترده برنامه های آموزشی عمومی با موضوع خطرات گاز مونوکسیدکربن ، بیان هشدارها و توصیه های ایمنی پیشگیری از حوادث با استفاده از تمامی ظرفیت ها و رسانه ها مانند رادیو و تلویزیون، خبرگزاری ها، شبکه های مجازی و تبلیغات شهری، اختصاص فرصت های تبلیغات درون شهری از سوی شهرداری به پیام های هشداردهنده پیشگیری از حوادث گازگرفتگی، توسعه برنامه های آموزشی ویژه دانش آموزان و پدر و مادرها در مدارس کشور با دعوت از کارشناسان آتش نشانی و اورژانس و توسعه برنامه های بازدید ایمنی از وضعیت دودکش ها و استفاده از وسایل گرمایشی در محله های پُر حادثه سال های گذشته در مناطق دارای آمار حوادث بالا در این زمینه مورد توجه قرار گرفته است.
مدیر گروه بیماری های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت: توسعه برنامه های آموزشی عمومی پیشگیری از حوادث گازگرفتگی در مساجد با دعوت از کارشناسان آتش نشانی، شرکت گاز و اورژانس با تاکید بر بازدید ایمنی تجهیزات گرمایشی مساجد و رفع موارد خطرساز، توسعه سمینارها و برنامه های آموزشی عمومی و تخصصی با همکاری و مشارکت دانشگاه، آموزش و پرورش، سازمان آتش نشانی، شرکت گاز و دیگر ارگان های مرتبط نیز از دیگر اهداف اجرای این پویش به شمار می رود.