به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش، شاپور محمدزاده روز یکشنبه در نشست خبری چهلمین سالروز تاسیس سازمان نهضت سواد آموزی، اظهار داشت: این سازمان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به دستاوردهای خوبی در این خصوص دست پیدا کرده است.
وی افزود: یکی از دستاوردهای خوب نظام انقلاب اسلامی شکل گیری نهضت سواد آموزی بوده و اگر بخواهیم طبق آمار سر شماری سال ۵۵ را با سرشماری سال ۹۵ مقایسه کنیم به اختلاف آماری زیادی در حوزه سواد آموزی خواهیم رسید.
محمدزاده ادامه داد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا سال ۶۵ نزدیک به ۱۱ میلیون نفر به باسوادان کشور افزوده شد و نرخ باسوادی کشور از ۴۷.۵ درصد به حدود ۶۱.۸ رسید و به دلایل گوناگون از جمله رشد سریع جمعیت و فقدان امکانات آموزشی، قدر مطلق بی سوادی نه تنها کاهش نیافت بلکه حدود ۶۰۰ هزار نفر نیز افزایش داشت.
وی گفت: در سال ۷۵ نرخ باسوادی در ایران با افزایش ۱۸ درصدی به ۷۹.۵ درصد رسید که این افزایش در سرشماری سال ۱۳۸۵، ۱۳۹۰ و ۱۳۹۵ به ترتیب به ۸۴.۶ درصد ، ۸۴.۸ درصد و ۸۷.۶ درصد رسید.
۹۶ درصد گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال باسوادند
محمدزاده افزود: در گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال درصد باسوادی جمعیت حدود ۴۸.۸ درصد در سال ۵۵ بوده در حالی که طبق سرشماری سال ۹۵ این رقم ۹۴.۷ درصد است که حدود ۴۶ درصد رشد را نشان می دهد. این رقم در سال ۹۸ به بیشتر از ۹۶ درصد رسیده است.
رییس سازمان نهضت سواد آموزی گفت: در راستای ایجاد عدالت جنسیتی در سوادآموزی و ضمانت دسترسی کامل و عادلانه دختران به آموزش پایه با کیفیت مناسب، در سال های گذشته با اختصاص حدود ۸۰ درصد از فعالیت های سواد آموزی به دختران و زنان به خصوص در مناطق روستایی موجب شده شاخص سواد در قشر زنان با شتاب بیشتری افزایش پیدا کند.
وی تصریح کرد: این نتایج سر شماری انجام شده در بین سال های ۵۵ تا ۹۵ نشان می دهد تفاوت نرخ باسوادی در بین زنان و مردان از ۲۳.۴ درصد در سال ۵۵ به حدود ۶.۸ درصد در سال ۹۵ کاهش یافته و این رقم در برآورد سال ۹۸ به کمتر از ۶.۵ درصد رسیده است.
محمدزاده ادامه داد: به منظور تحقق عدالت آموزشی و کاهش اختلاف سواد بین مناطق شهری و روستایی کشور، با اختصاص حدود ۵۵ درصد از فعالیت های سواد آموزی به مناطق روستایی در ۴۰ سال گذشته، باعث شده شاخص سواد در مناطق محروم کشور بهبود پیدا کند به طوری که طبق سرشماری های انجام شده، بین سال های ۵۵ تا ۹۵ میزان باسوادی مناطق شهری از ۶۵.۴ درصد در سال ۵۵ به ۹۰.۸ درصد در سال ۹۵ افزایش یافته است.
وی افزود: در همین زمان نرخ باسوادی مناطق روستایی از ۳۰.۵ درصد به ۷۸.۵ درصد افزایش را نشان می دهد. به عبارت دیگر میزان افزایش باسوادی در مناطق روستایی با شتاب بیشتری صورت گرفته و تفاوت درصد باسوادی در بین مناطق شهری و روستایی از ۳۴.۹ درصد در سال ۵۵ به حدود ۱۲.۳ درصد در سال ۹۵ کاهش یافته و این رقم در برآورد سال ۹۸ به ۱۲ درصد رسیده است.
محمدزاده گفت: در سال ۶۹ همگام با اعلام سال مبارزه جهانی بی‌سوادی از طریق یونسکو، بسیج ملی سوادآموزی در جمهوری اسلامی ایران به اجرا گذاشته شد. با اجرای این طرح بالغ بر سه میلیون نفر از کودکان لازم التعلیم بازمانده از تحصیل و نوجوانان و جوانان محروم از سواد، تحت پوشش سوادآموزی قرار گرفتند.
وی در خصوص طرح لازم التعلیم در نهضت سوادآموزی گفت: این طرح از سال ۶۵ به مدت ۱۴ سال با مساعدت نظام آموزشی کشور اجرا شد. زیر پوشش قرار دادن کودکان و نوجوانان لازم التعلیم سنین ۱۷-۶ ساله مناطق روستایی و عشایری که هنوز تحت پوشش نظام آموزش همگانی قرار نگرفته بودند، جلوگیری از رشد بی سوادی و حل مشکل بی‌سوادی کشور با همکاری دولت و مردم از اهداف تشکیل این طرح بود.
رییس سازمان نهضت سوادآموزی افزود: همچنین نشر فرهنگ و معارف اسلامی و ایجاد محیط مساعد برای تحقق اهداف عالیه اسلامی با توجه به برنامه‌های آموزش همگانی کشور و ایجاد انعطاف در مقررات و فراهم کردن زمینه آموزش برای همه، در مناطق محروم و صعب العبور کشور از دیگر اهداف این طرح بود.
محمدزاده تصریح کرد: با اجرای این طرح، سوادآموزی موفق شد بیش از ۱.۵ میلیون نفر را در پایه‌های مختلف دوره ابتدایی تحت پوشش قرار دهد و تعداد بازماندگان از تحصیل در دوره ابتدایی به کمتر از۲ درصد کاهش پیدا کند. این طرح همچنین باعث ارتقای فرهنگ عمومی جامعه در خصوص ضرورت آموزش کودکان نیز شد.
وی در خصوص آموزش اولیای بی‌سواد دانش‌آموزان گفت: این طرح با هدف به صفر رساندن بی‌سوادی در بین اولیای دانش‌آموزان از طریق تقویت نقش و مسئولیت مدیر مدرسه، استفاده از ظرفیت و امکانات مدرسه و بهره‌گیری مطلوب از نقش دانش آموزان در شناسایی و جذب و آموزش اولیاء تدوین و اجرا شده است.
رییس سازمان نهضت سوادآموزی افزود: این طرح که از آغاز به کار خود در سال ۹۳ قریب به ۴۴۳ هزار نفر از والدین بی‌سواد را در سراسر کشور شناسایی و آموزش داده، به عنوان یک تجربه ملی موفق توسط یونسکو اعلام شد.
محمدزاده ادامه داد: طرح سوادآموزی گروه سنی ۱۹-۱۰ ساله با هدف ارائه آموزش سواد پایه به افراد غیر محصل این گروه سنی که در سرشماری سال ۹۰ یا پایگاه اطلاعات ثبتی سطح سواد، بی‌سواد شناخته شده یا فاقد سابقه آموزشی معادل و بالاتر از سوم ابتدایی بودند، به اجرا در آمده است. این طرح از ابتدای شروع به کار خود از سال ۹۴ تاکنون توانسته است تعداد ۶۷ هزار و ۲۲۳ فرد بی‌سواد و کم سواد ایرانی و خارجی را در این گروه سنی تحت پوشش قرار دهد.
وی در خصوص مراکز یادگیری محلی گفت: مراکزی هستند که علاوه بر آموزش پایه سواد، مهارت‌های زندگی، اجتماعی، حقوق شهروندی و شغلی و حرفه‌ای را به افراد سوادآموز ارائه می‌دهند. در سال‌های ۷۹ تا ۸۶ تعداد ۳ هزار و ۵۱۲ مرکز محلی راه‌اندازی شد و مجددا بر اساس مصوبه هیات دولت از سال ۹۴ با شیوه جدید و به شکل دولتی، غیر دولتی و مشارکتی راه‌اندازی شده و تاکنون ۴۴۸ مرکز در سراسر کشور دایر شده است.
حلقه های کتابخوانی
رییس سازمان نهضت سوادآموزی افزود: طرح حلقه‌های کتاب و کتابخوانی برای ترویج فرهنگ و عادت به مطالعه و یادگیری مادام العمر و مشارکتی، تثبیت و تحکیم سواد، غنی‌سازی محیط زندگی افراد کم‌سواد در جامعه از سال ۹۵ به اجرا درآمده است. این طرح تاکنون با تشکیل ۶ هزار و ۹۹۹ حلقه کتابخوانی بیش از ۷۱ هزار و ۹۷۹ نفر کم سواد مخاطب را تحت پوشش برده است.
محمدزاده از خواندن با خانواده گفت و ادامه داد: گام اول این طرح در سال‌های ۷۶ تا ۸۹، ۳ عنوان از ۱۵ عنوان کتاب طرح خواندن با خانواده را در بین حدود ۵ میلیون و ۳۷۵ هزار نفر از سوادآموزان دور مقدماتی، ۶ عنوان کتاب در بین حدود ۳ میلیون و ۸۳۴ هزار نفر از سوادآموزان دوره تکمیلی و ۶ عنوان کتاب در بین حدود یک میلیون و ۵۰۴ هزار نفر از سوادآموزان دوره پایانی آموزش دهد. گام دوم این طرح در سال ۹۵ با رویکرد جدید آغاز شد و در این مدت تعداد ۱۶۲ هزار و ۹۷۶ نفر را تحت آموزش قرار داد.
بیش از ۸۰۰ هزار اتباع خارجی تحت پوشش سوادآموزی قرار گرفتند
وی از سوادآموزی اتباع خارجی گفت و تصریح کرد: این طرح برای ارتقای شاخص باسوادی و آموزش سواد به مهاجران مقیم ایران برای تقویت و ترویج فرهنگ اسلامی و توانمندی مهاجرین خارجی با اولویت اتباع کشور افغانستان در جهت بهبود زندگی فردی و اجتماعی شکل گرفته است.
رییس سازمان نهضت سوادآموزی ادامه داد: این سازمان از سال ۶۳ تا ۸۹ تعداد ۶۸۱ هزار و ۱۵۳ نفر و از سال ۹۰ تاکنون بیش از ۱۰۲ هزار و ۸۳۵ نفر از اتباع بی‌سواد را از خدمات سوادآموزی بهره‌مند کرد. در مجموع از سال ۶۳ تاکنون ۸۱۱ هزار و ۹۸۹ نفر از اتباع تحت پوشش برنامه‌های مختلف سوادآموزی قرار گرفته‌اند.
سوادآموزی زندانیان بی سواد و کم سواد
محمدزاده در خصوص سوادآموزی زندان‌ها گفت: این طرح با هدف آموزش سواد پایه و مهارت‌های اساسی زندگی به زندانیان بی‌سواد و کم‌سواد گروه سنی ۶۰- ۱۰ ساله ارائه می‌شود که با مشارکت سازمان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی در سراسر کشور در حال اجرا است. این طرح از ابتدا تا سال ۸۹، تعداد ۷۶۹ هزار و ۶۷۵ نفر و از سال ۹۰ تاکنون نیز ۱۹ هزار و ۸۳۸ نفر مددجو را تحت پوشش برده و باسواد کرده است.
وی از سوادآموزی نیروهای مسلح گفت و افزود: این طرح با هدف شناسایی و آموزش سربازان بی سواد در مراکز نظامی و پادگان‌ها با مشارکت نیروهای مسلح کشور به اجرا درمی‌آید که با استفاده از ظرفیت نیروی انسانی نیروهای مسلح از آغاز به کار تا سال ۹۰ اقدام به شناسایی و آموزش سواد به ۵۴۱ هزار و ۵۷۴ نفر سرباز بی سواد و کم سواد کرده و از سال ۹۰ تاکنون، ۴ هزار و ۴۹۷ نفر را باسواد کند.
رییس سازمان نهضت سوادآموزی در خصوص طرح نماز کلید بهشت (آموزش عملی نماز) گفت: این طرح با هدف ترویج معارف نماز و فرهنگ درست خوانی نماز در بین آموزش دهندگان و سوادآموزان دوره‌های سوادآموزی با مشارکت ستاد اقامه نماز به اجرا درآمد. این طرح از سال ۹۶ تاکنون در بین حدود ۴۹ هزار نفر آموزش دهنده و تعداد ۴۶۶ هزار و ۶۶ نفر سواد آموزان دوره‌های سوادآموزی به اجرا درآمده است.
محمدزاده تصریح کرد: طرح سواد آموزی تبلتی خانواده سلامت در سال ۹۶ برای آشنایی سوادآموزان با فضای مجازی و استفاده از فناوری‌های نوین در آموزش سواد با همکاری دفتر منطقه‌ای یونسکو در بین سوادآموزان دوره انتقال در چرخه آموزش قرار گرفت.
پیش بینی کاهش ۳۷ درصدی بودجه سوادآموزی
رییس سازمان نهضت سوادآموزی درباره بودجه سال ۹۹ نهضت با اشاره به پیش بینی کاهش ۳۷ درصدی این بودجه نسبت به سال ۹۸ گفت: شرایط کشور شرایط خاصی است. احتمال اینکه درصد قابل توجهی از اعتبارات نهضت کم شود وجود دارد، پیش بینی‌ها حدود ۳۷ درصد کاهش بودجه است و کسری بودجه خواهیم داشت. البته هر سال حدود ۷۰ درصد بودجه مصوب ما تامین می شد و امید است تا پایان امسال هم این ۷۰ درصد محقق شود.
وی افزود: برای آینده اجرای طرح شتاب‌بخشی برای استان‌هایی که از میانگین کشوری پایین‌تر هستند، دنبال می شود. بالغ بر نیمی از استان‌ها بالاتر از نرخ میانگین هستند و متاسفانه استان سیستان و بلوچستان آخرین استان است و فاصله زیادی با دیگر استان ها دارد. نرخ باسوادی این استان حدود ۸۱ درصد است. البته با استاندار سیستان و بلوچستان به توافق رسیدیم تا در هشت منطقه این استان طرح شتاب بخشی را اجرا کنیم.
تغییر نام نهضت سوادآموزی
وی تصریح کرد: سیاست تشویقی برای باسوادی وجود دارد، اما هنوز برای اعمال سیاست‌های تنبیهی به نتیجه نرسیده‌ایم. همچنین نامه‌ای برای سازمان امور استخدامی ارسال کرده‌ایم تا عنوان سازمان به نهضت سوادآموزی و آموزش بزرگسالان تغییر کند.
وی درباره انتشار اخباری مبنی بر اختلاس رخ داده در نهضت سوادآموزی در استان سیستان و بلوچستان گفت: تشکیلات مستقلی به نام سازمان نهضت سوادآموزی در استان ها نداریم و آموزش دهندگان ما زیرنظر ادارات کل آموزش و پرورش کار می کنند. تعدادی آموزش دهنده تخلف کرده‌اند و نباید به پای نهضت سوادآموزی نوشته شود.
در پایان این نشست از سامانه پیشخوان محتوا و رسانه‌های آموزشی نیز رونمایی شد. از جمله کارکردهای این سامانه، آرشیو محتوای تولید شده از ابتدا تاکنون، تسهیل دسترسی آسانتر به محتوای تولید شده، سیستمی کردن فرآیند تولید محتوا، دسترسی هوشمند به متن، جلوگیری از تولید عناوین تکراری و....است.