بیمه، یکی از روش‌های مقابله با خطرپذیری است که طی آن بیمه‌گر در قبال دریافت حق بیمه از بیمه‌گذار، متعهد می‌شود در صورت وقوع یا بروز حادثه، خسارت وارده به بیمه‌گذار را جبران کند اما تمام بیمه‌ها برای حادثه نبوده و مواردی نیز برای حیات و سلامت بشر کاربرد دارد.
بیمه در حالت کلی و لفظ عامه به ۲ دسته بیمه‌های اجتماعی و بیمه‌های بازرگانی تقسیم می‌شود. بیمه‌های اجتماعی شامل بیمه‌های اجباری و ناشی از قانون است که کارفرما یا خود شخص به صورت اختیاری، حق بیمه را پرداخت کرده و در قبال آن از خدمات درمانی، اجتماعی و فوت بهره‌مند می‌شود.
حق بیمه در بیمه‌های اجتماعی بر حسب میزان دستمزد تعیین می‌شود در حالی که حق بیمه در بیمه‌های بازرگانی، متناسب با خطرپذیری تعیین شده و شامل بیمه‌های اموال و اشخاص است که هر کدام از اموال و اشخاص نیز دسته‌بندی مخصوص خود را دارند.
آنچه که مهم است باید توجه داشت که بیمه، یکی از ملزومات زندگی بشری است و نباید آن را به عنوان هزینه های اضافی دید اما بیمه تامین اجتماعی و شخص ثالث خودرو و در برخی موارد نیز بیمه بدنه خودرو، مورد توجه مردم بوده و از اقدام به سایر رشته‌های بیمه‌ای از جمله بیمه زندگی، بیمه آتش‌سوزی و حوادث انفرادی خودداری کرده و آن را هزینه قلمداد می‌کنند در حالی که اینطور نباید باشد و لازمه اشتیاق جامعه به بحث مهم بیمه، نیازمند فرهنگ‌سازی است.
بیمه منجر به توسعه اقتصادی و اجتماعی می‌شود
رییس سندیکای بیمه‌گران استان زنجان با اشاره به نقش بیمه در توسعه اقتصادی جامعه، گفت: در صنعت بیمه، قسمتی از حق بیمه با صدور بیمه‌نامه دریافت می‌شود و این به معنی آن است که بیمه، توانایی جبران خسارت را دارد اما وقتی خسارتی پرداخت نشود حق بیمه، وارد چرخه اقتصادی می‌شود.
احمد مظفرخرمی اظهار داشت: بیمه در کنار بانک و بورس از ضلع‌های مثلث بازار سرمایه است که می‌تواند نقدینگی را در جامعه ایجاد کند.
وی خاطرنشان کرد: تاثیر صنعت بیمه در کشورهای پیشرفته، ملموس بوده و حتی قوی‌تر از بانک‌ها حرکت می‌کند.
مظفرخرمی در خصوص نقش صنعت بیمه در توسعه اجتماعی، افزود: داشتن بیمه‌نامه یعنی آسایش و وقتی خسارتی در هنگام حادثه، جبران می‌شود آرامش را در جامعه ایجاد می‌کند.
رییس سندیکای بیمه‌گران استان زنجان گفت: سال گذشته ۵۷۰ هزار فقره پرونده خسارت در استان زنجان و نزدیک به ۳۹۰ میلیارد تومان خسارت پرداخت شد که در این شرایط و بازار اقتصادی، توانمندی برای بیمه است همچنین سال گذشته حدود ۵۰ فقره خسارت میلیاردی بابت یک بیمه‌نامه پرداخت شد که نهایت حق بیمه دریافتی از آن بیمه‌گذار، یک میلیون تومان بوده است.
وی با اشاره به ۳۰۸ فقره فوتی تصادف رانندگی و ۶ هزار و ۷۰۰ فقره مجروح در سال ۹۷ اظهار داشت: اگر سود چشمگیری در برنامه عملیاتی دیده نمی‌شود به دلیل ضریب بالای پرداخت خسارت در بیمه اتومبیل به‌ویژه بیمه ثالث است زیرا در بیمه‌های شخص ثالث به دلیل حجم بالای تصادفات (فرهنگ رانندگی، کیفیت جاده‌ها، کیفیت وسایل نقلیه و عمر بالای ماشین‌ها)، پرداخت خسارت بالا بوده و حتی اگر در تصادفات، بیمه نداشته و یا منقضی شده باشد باز هم پرداخت خسارت از طریق صندوق تامین خسارت‌های بدنی پیش‌بینی شده و زمانی که فرد به هر دلیلی بیمه نداشته باشد صندوق مذکور جبران می‌کند.
مظفرخرمی خاطرنشان کرد: ضریب نفوذ بیمه در کشور ۲.۳۸ و در زنجان ۲ درصد است که این ضریب بر اساس چشم‌انداز ۱۴۰۴ باید به هفت درصد برسد که نیازمند گسترش فعالیت‌های بیمه و فرهنگ‌سازی در جامعه است.
رییس سندیکای بیمه‌گران استان زنجان گفت: ۲۲ شرکت بیمه در این استان دارای شعبه بوده و ۵۱۷ نماینده عمومی بیمه، ۴۰۶ نماینده بیمه عمر، هشت کارگزاری و ۹ ارزیاب، فعال هستند و مجموع کارکنان بیمه در استان زنجان ۳۰۰ نفر است.
وی اظهار داشت: چشم‌انداز اشتغال صنعت بیمه در استان زنجان تا ۱۸۰۰ نفر است که برای ایجاد اشتغال در این زمینه، فرهنگ‌سازی و تلاش می‌شود.
مظفر خرمی تصریح کرد: مهمترین چالش صنعت بیمه در کشور و استان، نهادینه نشدن فرهنگ داشتن بیمه به‌ویژه در بیمه‌های زندگی (عمر) است.
افزایش ضریب نفوذ بیمه، نیازمند فرهنگ‌سازی است
رییس قبلی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان زنجان نیز با بیان اینکه ضریب نفوذ بیمه، یکی از مهمترین مسائل برای کنترل آسیب‌های اجتماعی است، گفت: افزایش ضریب نفوذ بیمه در کشور و استان، نیازمند فرهنگ‌سازی، استانداردسازی و داشتن اصول و اخلاق حرفه‌ای در بیمه‌گران است.
شهرام طهماسبی با بیان اینکه صنعت بیمه کشور در چند حوزه، مشکل دارد که باید بر روی آن‌ها تمرکز شود، اظهار داشت: ریسک‌های جدی در صنعت بیمه وجود دارد که می‌توان به ریسک در حوزه مرتبط با فروش محصولات بیمه‌ای و نحوه سرمایه‌گذاری‌ها، ریسک جریان مالی، حق بیمه دریافتی و متناسب‌سازی با خسارت‌های پرداختی، ریسک شبکه فروش و مخاطرات آن و ریسک در ارتباط با کیفیت ارائه خدمات و نگهداشت مشتری در بازار اشاره کرد.
وی خاطرنشان کرد: جایگاه صنعت بیمه در اقتصاد جهان به عنوان یکی از پیشروترین عوامل در بازار سرمایه و به‌خصوص در تامین منابع بوده و توسعه جوامع با ضریب نفوذ و مداخلاتی که بیمه در حوزه اقتصاد جامعه دارد سنجیده می‌شود.
طهماسبی با بیان اینکه صنعت بیمه کشور می‌تواند نقش برجسته‌ای در برنامه‌های اقتصاد مقاومتی داشته باشد، افزود: امروز در کشورهایی که با فقر، مواجه هستند بیمه، ابزاری برای فقرزدایی است و اگر ضریب نفوذ بیمه در کشور به‌ویژه بیمه زندگی را توسعه دهیم اقشار کم‌درآمد می‌توانند در سطح قابل قبولی به اقتصاد کشور کمک کنند.
رییس قبلی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان زنجان با اشاره به چشم‌انداز ۱۴۰۴ برای ضریب نفوذ بیمه، گفت: اگر بخواهیم ۲.۳۸ درصد را به هفت درصد برسانیم باید بتوانیم کیک اقتصادی بیمه (نرخ رشد اقتصادی) را ۲.۵ تا سه برابر افزایش داده و اگر می‌خواهیم یارانه‌ای پرداخت کنیم از طریق بیمه‌ها پرداخت شود که در اقتصاد مقاومتی نیز موثر است.
وی با اشاره به نقش و جایگاه بیمه در حوادث، اظهار داشت: بیمه‌ها، نهادهای همیشه غایب در حوادثی مانند زلزله، سیل، تصادفات و لغزندگی جاده‌ها هستند.
طهماسبی با تاکید بر وجود واحد تحقیق و توسعه در بیمه‌ها، گفت: صنعت بیمه باید واحد تحقیقات و توسعه (R۷D) داشته و اگر بیمه‌ها فروش خوب می‌خواهند باید بدانند قشر متوسط، بزرگترین گروه‌های هدف در ایجاد پرتفو در شرکت‌های بیمه هستند.
وی با بیان اینکه حتی شرکت‌های تولید کلوچه و بیسکویت نیز واحد تحقیق و توسعه دارند، تصریح کرد: واحد تحقیق و توسعه، سکوی پرتاب و ابزار لازم برای شرکت بیمه است که شرکت‌ها باید این مهم را به صورت حرفه‌ای در دستور کار خود قرار دهند.
به دلیل نبود فرهنگ بیمه‌ای، نتوانسته‌ایم جایگاه خود در سطح بین‌الملل را پیش ببریم
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان زنجان نیز گفت: جایگاه کشورها در سطح بین‌الملل با توسعه اقتصادی، سیاسی و اجتماعی آن کشور، تعریف می‌شود و همه سعی می‌کنند با توسعه در این زمینه‌ها جایگاه خود را ارتقا دهند که ایران نیز سعی کرده از این غافله عقب نماند اما به دلیل نبود فرهنگ بیمه‌ای، آنطور که باید نتوانسته‌ایم جایگاه خود را پیش برده و به عنوان عامل توسعه اقتصادی و اجتماعی استفاده کنیم.
محمدتقی فتحی اظهار داشت: در تفکر عمومی، بیمه را هزینه توصیف می‌کنیم در حالی که بیمه، هزینه عدم اطمینان است زیرا به خیلی از موارد در زندگی، اعتماد نداریم و بیمه هزینه عدم اطمینان و قطعیت در زندگی است.
وی با اشاره به نقش صنت بیمه در توسعه انسانی جامعه، خاطرنشان کرد: تغییراتی در پنج سال گذشته در فرآیند بیمه هم در شرکت‌ها، میزان پوشش و جامعیت بیمه و هم در صندوق تامین خسارت‌های بدنی داشتیم که در این مدت فقط صندوق تامین خسارت‌های بدنی از زندانی شدن ۳۴ هزار نفر پیشگیری کرده است.
فتحی افزود: بیشتر تصادفات رانندگی را افراد ۲۰ تا ۴۵ ساله مرتکب می‌شوند که افراد مولد و موثر در بدنه اقتصادی و اجتماعی جامعه هستند و از طرفی نیز هر زندانی ماهانه ۱۵ میلیون ریال برای حاکمیت هزینه دارد که در برخی موارد، پرداخت خسارت از سوی حاکمیت، ارزان‌تر از زندانی کردن شخص است.
وی ادامه داد: اگر صندوق تامین خسارت‌های بدنی وجود نداشت، ۳۴ هزار نفر زندانی و به همین میزان نیز خانواده‌ها بی‌سرپرست می‌شدند زیرا به طور معمول مقصران حوادث، متاهل و سرپرست خانوار هستند اما خوشبختانه اکنون هیچ زندانی برای جرایم غیرعمد مانند تصادف و حوادث حین کار نداشته و هیچ بن‌بستی نیز برای پرداخت خسارت‌دیدگان تصادف و حوادث وجود ندارد که این پیشرفت قابل توجه و خوبی است.
فتحی گفت: در شرایطی که آسیب‌های اجتماعی وارد منازل و در واقع زیر پتوی فرزندان وارد شده است، اگر ۳۴ هزار خانواده بدون سرپرست بماند مشخص نیست که چه بلایی بر سر آن خانواده می‌آید و چه تبعاتی خواهد داشت.
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کل استان زنجان گف: ای کاش در سایر رشته‌های بیمه‌ای هم این فرهنگ را جا بیندازیم که مردم به عنوان هزینه پِرت به آن نگاه نکنند.
وی اظهار داشت: یک اصل در بیمه داریم که حُسن اعتماد بین بیمه‌گر و بیمه‌گذار است.
فتحی خاطرنشان کرد: برای مثال؛ عدم پرداخت خسارت به کشاورزان یا پرداخت خسارت با شرایط سخت و پیچیده، اعتماد را سلب می‌کند لذا قراردادها باید دقیق باشد که هر ۲ طرف بیمه‌نامه، تعریف و تعبیر یکسان داشته و جای اختلاف نباشد که این اعتمادساز است.
وی تصریح کرد: توسعه اقتصادی و اجتماعی در سایه امنیت و آرامش روانی است که اگر نباشند، هیچ‌گاه توسعه اتفاق نمی‌افتد.
فقر اقتصادی، حاصل فقر ذهنی است
استاد دانشگاه و فعال حوزه اقتصاد نیز با بیان اینکه فقر اقتصادی به دلیل این است که ذهن افراد جامعه، فقیر و محدود است، گفت: بیمه‌گرها در خلق و شناسایی ارزش‌ها کوتاهی داشته‌اند و باید با زبان ساده با مردم، مخاطبان و سیاستگذاران صحبت کرده و به یک فهم مشترک از موضوع برسند.
محمد دالمن‌پور اظهار داشت: به دلیل اینکه قدرت خرید و ذهن، محدود است در هنگام انتخاب، ابتدا قیمت به ذهن افراد می‌رسد که این عامل درونی است.
وی تصریح کرد: باید بتوانیم صنعت بیمه را بیشتر معرفی کرده و ارزش‌های آن که تبدیل نگاه اقتصاد فقیر به اقتصاد ثروتمند و فکر کردن به آینده است را در جامعه جاری کنیم.
دالمن‌پور گفت: اگر چرخه اقتصاد کلان هر کشور را به کالبد یک انسان شبیه کنیم، ۲ هدف حفظ و بقای کالبد و رشد سالم و مطلوب و ارتقا در درون کالبد را دنبال می‌کنیم.
وی اظهار داشت: برای دنبال کردن این هدف‌ها باید مواد غذایی در جریان بوده و قلب، خون را پمپاژ کند که بازارها و نهادهای مالی شبیه این قلب را در اقتصاد کلان بر عهده دارند.
این استاد دانشگاه و فعال اقتصادی خاطرنشان کرد: بازارها و نهادهای مالی به سه دسته بازار پول، بازار سرمایه و بازار تامین اطمینان تقسیم می‌شوند که بانک‌ها، بازار پول بوده و بورس، بازار سرمایه و بیمه‌ها نیز بازار تامین سرمایه هستند.
وی گفت: اگر ارتباط بین بازارها و کالبد اقتصادی را دسته‌بندی کنیم، سه فاز مختلف را می‌توانیم معرفی کنیم که فاز اول؛ هر چه بازارها توسعه یابند به کالبد اقتصادی کشور کمک می‌کنند.
دالمن‌پور اظهار داشت: فاز دوم؛ کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه مانند ایران بوده که بازارمحور هستند به طوری که اقتصاد، بازار پول و بازار سرمایه پابه‌پای هم شکل گرفته و بهتر می‌توانند تامین مالی کنند.
وی خاطرنشان کرد: فاز سوم؛ کاملا بازارمحور بوده که هر سه بازار در ارتباط با هم فعالیت دارند و چالش گسترده آن‌ها در اقتصاد کلان، نحوه دخالت و دخالت بیش از حد دولت‌ها (نگاه حاکمیت) در موضوعات اقتصادی است.
دالمن‌پور افزود: صنعت بیمه به طور معمول بعد از شکل‌گیری بنگاه‌های اقتصادی، ورود کرده و امنیت برای بنگاه‌ها ایجاد می‌کند.