استان مرکزی ۸۳ کتابخانه دارد که ۷۳ واحد از این فضاهای کتابخوانی، نهادی و ۱۰ کتابخانه مشارکتی است و ۶۲ هزار عضو نهاد کتابخانه‌های استان فضای جامع مطالعه را از مسوولان درخواست دارند که عملیات اجرایی آن در سال ۱۳۹۳ کلید خورده اما هنوز مراحل ساخت و ساز آن تکمیل نشده و با اما و اگرها و چالش‌هایی دست و پنجه‌‍نرم می‌کند.
کلانشهر اراک میزبان بیش از ۸۰ هزار دانشجو در مراکز عالی است و استانی که به‌عنوان قطب صنعت در کشور شهرت دارد هنوز مولفه‌های پایه در فرهنگ کتابخوانی خود را در حد نیازها کامل نکرده و تسریع در ساخت کتابخانه مرکزی اراک از مطالبه‌های مردم این خطه است.
عرصه فرهنگ و اندیشه در سایه مطالعه رشد و توسعه می‌یابد و مکان این مهم در کتابخانه مرکزی جوانه می زند و متجلی می‌شود اما با گذر سال‌های متمادی ساخت کتابخانه مرکزی اراک با چالش مواجه شده است.
با وجود اینکه مسوولان کشوری و استان از لزوم ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی سخن می‌رانند و اغلب کلان‌شهرهای کشور در بهره‌مندی از زیرساخت کتابخانه مرکزی کارنامه قبولی دارند اما، کتابخانه مرکزی هنوز در اراک سنگ بنای ناتمامی است که به رویایی برای اهالی فرهنگ تبدیل شده و اصحاب قلم و دانایی خواستار تحقق هرچه سریعتر این فضا هستند تا در کالبدی فرهنگی بتوانند نیازهای مطالعه و دانش خود را برآورده کنند و بستری برای فعالیت منطقی خود در عرصه فرهنگ داشته باشند.
کتاب منبع ارزشمندی از دانش است که شامل مزایای بی‌نهایت است، مطالعه به معنای سهیم شدن در تجارب جمعی است که اندیشه را تا دورترین زوایای فرهنگ‌های مختلف پرواز می‌دهد و ترویج کتابخوانی به عنوان مولفه اصلی در توسعه باید جدی گرفته شود و ساز و کارهای آن به درستی و با نگاه کارشناسانه فراهم شود.
اصحاب فرهنگ و هنر در سفر آذرماه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به استان مرکزی و در دیدار با وی تکمیل کتابخانه مرکزی اراک را یکی از مطالبات جدی خود از دولت مطرح کرده و راه‌اندازی این مکان را مامنی برای تولید و باروری اندیشه و تضارب آرا عنوان کردند.
شیوه ابتکاری دولت برای گره‌گشایی از چالش مالی طرح کتابخانه مرکزی اراک
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در جریان سفر به استان مرکزی گفت: دولت برای تکمیل و بهره‌برداری ۲ طرح فرهنگی استان مرکزی در اراک شامل تالار و کتابخانه مرکزی اهتمام جدی دارد و این طرح‌های مهم با تکمیل و راه‌اندازی ۳۰ هزار متر مربع به فضای فرهنگی شهر اراک اضافه می‌کنند.
سید«عباس صالحی» افزود: پیشرفت فیزیکی تالار مرکزی اراک ۹۳ درصد و کتابخانه مرکزی اراک ۴۵ درصد است و بهره‌برداری از این طرح‌ها فرصت مناسبی را برای اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه و مردم این استان فراهم می‌سازد تا در محیطی استاندارد فعالیت‌های خود را پی بگیرند.
صالحی اظهار داشت: در قالب تفاهم‌نامه‌ای که با استانداری مرکزی منعقد شده، کمک‌های لازم مالی برای افتتاح این ۲ طرح ملی دیده شده و پیش‌بینی می‌شود تا پایان دولت یازدهم این طرح‌ها تکمیل شوند.
وی در خصوص بحث نیم درصد اعتبارات شهرداری‌ها به کتابخانه‌ها نیز گفت: انتظار است شهرداری‌ها در این راستا به تکلیف خود عمل کنند.
شهریور سال آتی وعده‌ای برای راه‌اندازی کتابخانه مرکزی اراک
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نیز در خردادماه امسال سفری به اراک داشت و در جریان بازدید از طرح ملی کتابخانه مرکزی این شهر، گفت: این طرح از نمونه های بزرگ مقیاس عمرانی کتابخانه‌ای کشور است که امید می‌رود با همکاری استانداری مرکزی در شهریور سال آینده به بهره‌برداری برسد.
«علیرضا مختارپور» افزود: برنامه عملیاتی این طرح نیمه‌کاره در بخش‌های اداری، مالی، عمرانی و تاسیساتی مشخص و برای تحقق و کمک به تکمیل آن نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور پرداخت ۵۰ میلیارد ریال را از قالب اعتبارات ملی متعهد می‌شود.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور گفت: تشکیل کارگروهی برای تصمیم سازی و نظارت بر این طرح عمرانی ملی با هدف کمک به تسهیل روند ساخت کتابخانه مرکزی اراک و تسهیل در تکالیف دستگاه‌های متولی در دستور کار است.
آرزوی دیرین اهالی فرهنگ اراک با جدیت پیگیری می‌شود
استاندار مرکزی نیز معتقد است: کتابخانه مرکزی اراک نیاز بحق اهالی فرهنگ است که باید برای تکمیل و راه‌اندازی آن از توان و همکاری همه دستگاه‌های اجرایی بهره گرفته شود.
سید «علی آقازاده» افزود: استانداری مرکزی به‌منظور تداوم عملیات اجرایی و تکمیل این طرح ملی ۳۰۰ میلیارد ریال تخصیص می‌دهد و امید می‌رود که در مهلت تعیین شده این طرح مهم فرهنگی راه اندازی شود و مردم از مزایای آن بهره‌مند شوند.
وی اظهار داشت: تکمیل این طرح بزرگ فرهنگی به ۲۳۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد و می‌طلبد نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور تمهیدات لازم را برای تامین این منابع اعتباری در دستورکار داشته باشد.
استاندار مرکزی گفت: تسریع در پرداخت نیم درصد از درآمد شهرداری‌ها به کتابخانه‌های این استان با هدف ترویج فرهنگ مطالعه ضروری است و باید با تحقق هرچه سریعتر آن روند کار در طرح کتابخانه مرکزی شتاب بگیرد و آرزوی دیرین اهالی فرهنگ جامه عمل بپوشد.
آقازاده با تاکید بر اینکه پرداخت نیم درصد درآمد شهرداری تکلیف قانونی است تاکید کرد: این مهم باید اجرایی شود و شهرداری اراک در ۲ سال اخیر سهم خود را در قانون نیم درصد از درآمد پرداخت نکرده است درحالی که سایر شهرداری‌های استان نسبت به این مهم اهتمام داشته‌اند.
وی گفت: یکی از وظایف ذاتی مدیریت شهری کمک به بهبود وضعیت فرهنگی شهر است که یکی از این زمینه‌ها مطالعه کتاب و کتابخوانی است و استان مرکزی از نظر مطالعه در زمره استان‌های با جایگاه متوسط است اما باتوجه به سبقه فرهنگی و تاریخی درخشان استان باید سهم کتابخوانی در آن افزایش پیدا کند.
رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان مرکزی نیز گفت: منابع مالی استانی به تنهایی پاسخگوی هزینه‌های این طرح بزرگ و ملی نیست و برای تکمیل این طرح و تسریع در روند ساخت و ساز باید منابع جدیدی دیده شود.
«رقیه یادگاری» افزود: اعتبار تخصیص شده طرح‌های عمرانی این استان در سال جاری یک‌هزار و ۴۸۰ میلیارد ریال است که با این احتساب امکان تکمیل و کمک به بهره برداری کتابخانه مرکزی کم است و نهاد کتابخانه‌های کشور باید از محل منابع اعتباری ملی نگاه ویژه‌ای به این طرح فرهنگی مهم در اراک داشته باشد.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری مرکزی نیز گفت: کارگروه بررسی فرآیند تکمیل کتابخانه مرکزی اراک هر ۲ هفته یک بار در استان تشکیل می‌شود و موارد و نیازهای آن مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
«مهدی زندیه وکیلی» افزود: پروانه ساخت این کتابخانه با پرداخت هزینه مربوطه به شهرداری گرفته شده است و با تکمیل شدن آن عرضه کتاب به علاقه‌مندان در این مکان اولویت دارد و در مراحل بعدی واگذاری واحدهای تجاری در دستور کار قرار می‌گیرد.
تنگنای مالی عامل تاخیر در تکمیل کتابخانه مرکزی اراک
مدیرکل راه و شهرسازی استان مرکزی گفت: عملیات اجرایی کتابخانه مرکزی اراک در زمینی به وسعت ۱۱ هزار مترمربع در دست انجام است اما تنگناهای مالی اجازه نداده تا در زمان‌بندی تعیین شده این طرح به پیش برود.
«احمد مرزبان» افزود: ۱۱۰ میلیارد ریال تاکنون برای اجرای عملیات ساخت این طرح فرهنگی هزینه شده و پیشرفت فیزیکی آن به ۴۴ درصد رسیده است.
وی اظهار داشت: این کتابخانه در هفت طبقه شامل ساختمان اداری، سالن جلسات، سالن مطالعه، مخزن کتاب، بازارچه فرهنگی، نمایشگاه کتاب، پارکینگ و موتورخانه در نظر گرفته شده که در دورنمای کار زیرساختی کارشناسی است که بسیاری از نیازهای اهالی فرهنگ را پاسخگویی می‌کند و امید است که در سایه تدابیر خاص هرچه سریعتر به بهره برداری برسد.
تسریع در خاتمه ساخت کتابخانه مرکزی اراک تکلیف مسوولان است
نماینده مردم اراک، کمیجان و خنداب در مجلس شورای اسلامی گفت: تکلیف مسوولان استانی این است که برای جذب اعتبارت ملی طرح کتابخانه مرکزی اراک تلاش مضاعفی کنند تا این زیرساخت مهم فرهنگی به ثمر بنشیند.
«علی اکبر کریمی» افزود: این طرح فرهنگی حدود ۴۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و می‌طلبد که با تکمیل زودهنگام علاوه بر پاسخگویی به نیاز کتابخوانان این سرمایه زیرساختی نیز از بلاتکلیفی خارج شود.
وی، به روز بودن کتابخانه‌ها را یکی از عوامل مهم جذب مخاطب دانست و ادامه داد: در صورتی که کتاب‌های موجود در کتابخانه ها جوابگوی ذائقه و نیاز جوانان و افراد جامعه باشد می‌تواند به پایگاهی مناسب در زمان اوقات فراغت افراد تبدیل شود.
نماینده مردم اراک، کمیجان و خنداب در مجلس شورای اسلامی افزود: توجه ویژه به کتابخانه‌ها و تجهیز این نهاد نقش مهمی در جذب افراد جامعه به خصوص نسل جوان دارد.
کتابخوانی باید در متن زندگی مردم ریشه بگیرد
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی نیز گفت: تکمیل کتابخانه مرکزی به نوعی مهمترین اولویت در عرصه فرهنگ این استان است و همه توان برای تحقق آن به‌کار گرفته شده است.
حجت‌الاسلام«عباس دانشی» افزود: این مجموعه باید برای ارایه خدمات فرهنگی از جمله دسترسی آسان دوستداران کتاب به سرعت تکمیل شود.
وی، توجه به مباحث مختلف استان از جمله حوزه فرهنگی را از رویکردهای اولویت‌دار برشمرد و اظهار داشت: دولت در کنار شهرداری و دیگر متولیان در حمایت و کمک به تکمیل و ساخت کتابخانه مرکزی از هیچ کوششی دریغ نخواهد کرد.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی گفت: فرهنگ پایه و زیربنای توسعه کلان‌شهرها است و مدیریت شهری اراک نیز در این راستا بهبود زیرساخت‌های فرهنگی را در اولویت کاری خود قرار دهد.
حجت‌الاسلام«عباس دانشی» افزود: دانش‌اندوزی در دین مبین اسلام جایگاه رفیعی دارد و کتاب به‌عنوان حافظ احیا کننده تفکر و اندیشه‌های والا کام طالبان علم را سیراب می‌کند.
وی اظهار داشت: کتاب وسیله‌ای مطمئن در بهینه‌سازی فرهنگ جامعه و گواه آن کسانی هستند که با کتاب انس گرفته‌اند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی گفت: سرانه مطالعه کتاب یکی از مهمترین شاخصه‌های توسعه فرهنگی در جهان است و خانواده یکی از اساسی‌ترین نهادها در فرهنگ‌سازی مطالعه وظیفه خطیری دارد.
حجت الاسلام دانشی افزود: سرانه مطالعه در برخی کشورها ۹۰ تا ۱۲۰ دقیقه اعلام شده و در ایران این شاخص ۱۳ دقیقه و در برخی استان‌ها سه تا چهار دقیقه است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی گفت: بهبود سرانه مطالعه نیازمند برنامه ریزی دقیق، همیشگی و نافذ است و برای دستیابی به دانش و دانایی و تاریخچه پیشینیان چاره‌ای جز مطالعه نیست.
حجت‌الاسلام دانشی اظهار داشت: تعالی فرهنگ بشری کتاب است و آنچه ما را ماندگار و با مشاهیر پیوند می‌زند، کتاب است و نباید به آن به‌عنوان کالای لوکس در حاشیه زندگی نگریست بلکه این عنصر مهم فرهنگی باید در متن زندگی وجود داشته باشد.
تکمیل کتابخانه مرکزی در اراک سربلندی حوزه فرهنگی است
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان مرکزی نیز گفت: نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور ب صورت جدی، پیگیر تکمیل و تجهیز این مجموعه فرهنگی است و این موضوع از دغدغه‌های اصلی است.
«مهدی ثامنی» افزود: امید می‌رود که با حمایت مسوولان اقدامات مقتضی نسبت به تخصیص اعتبارات و اجرای عملیات عمرانی این طرح در کوتاهترین زمان انجام شود و این اداره کل به‌عنوان بهره‌بردار از هیچ تلاشی برای تسریع در امور دریغ نمی‌کند.
وی اظهار داشت: گشایش این طرح در آینده نزدیک، باعث افتخار و سربلندی استان و کشور در حوزه کتاب و کتابخوانی خواهد شد و زمینه ساز افزایش سرانه مطالعه و خدمت به ترویج علم و کتابخوانی در مکانی آرام و در دسترس برای شهروندان شریف استان مرکزی می‌شود.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان مرکزی گفت: انعکاس و تبلیغ فعالیت‌های حوزه کتاب و کتابخوانی و اطلاع‌رسانی در این زمینه در رسانه‌های استانی می‌تواند در ترغیب آحاد جامعه به مقوله کتابخوانی بسیار موثر واقع شود.
ثامنی افزود: اگر امروز مردم جامعه کتابخوان نیستند، این امر نیازمند تلاش و عزم بیشتری از سوی نهادهای ذیربط است و در این خصوص آنچه از کتابخانه‌های عمومی استان بر می آید، صادقانه و دلسوزانه انجام خواهد شد.
داستان کتابخانه مرکزی اراک هفت‌خوانی از مشکلات را دارد که نیمی از راه به گواه سخن مسوولان به پیش رفته و نیم دیگر با وعده هشت ماهه قرار است که به انجام برسد و اهالی فرهنگ استان همچنان چشم انتظارند تا چراغ این محفل را به زودی و در زمانی که وعده شده روشن ببینند.