استاندار آذربایجان‌غربی روز پنج‌شنبه در جلسه شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان که برای بررسی نهایی و تصویب مطالعات آمایش سرزمینی برگزار شد، گفت: این مطالعات یکی از جامع‌ترین برنامه‌های تدوینی برای توسعه استان است که با هدف توجه به وضعیت امروز، نیازها، نقاط قوت و ضعف و همچنین پتانسیل‌های استان تهیه شده‌است.
محمدمهدی شهریاری با اشاره به استفاده مشاور این مطالعات از نظر همه نخبگان استانی برای تدوین بهترین برنامه در راستای توسعه آذربایجان‌غربی افزود: انجام جلسات مشاوره‌ای مختلف با حضور نخبگان داخل و خارج استان و همچنین صاحب‌نظران بخش‌های مختلف، مدیران دستگاه‌های اجرایی، کارشناسان و اساتید دانشگاهی از جمله اقدامات انجام شده در این خصوص بوده‌است.
وی اضافه کرد: البته مدیران دستگاه‌های اجرایی می‌توانند با مشورت کارشناسان، پس از خواندن نسخه پایانی این مطالعات، موارد لازم و نقصان‌های آن را در اختیار مشاور طرح یا سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی قرار دهند.
رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی آذربایجان‌غربی نیز در این جلسه با اشاره به انجام هفته‌ها مطالعه میدانی در خصوص وضعیت استان در حوزه‌های مختلف گفت: مطالعات آمایش این استان یکی از دقیق‌ترین و جامع‌ترین مطالعات در سطح کشور به شمار می‌رود که این امر مورد اذعان مدیران سازمان برنامه و بودجه نیز قرار دارد.
ناصر حضرتی افزود: این مطالعات طی ۲ سال گذشته تدوین و در این راستا بیش از چهارهزار صفحه سند نگاشته شده‌است.
مشاور طرح آمایش آذربایجان‌غربی نیز در این جلسه با ارائه گزارشی از این مطالعات گفت: با اجرای طرح آمایش، این استان در مقیاس فراملی به عنوان دروازه ارتباطات بینالمللی کشور و دارای نقش لجستیک، ترانزیت، بازرگانی و گردشگری و در مقیاس ملی نیز برخوردار از نقش کشاورزی نوین، معدن و فعالیت‌های دانش‌بنیان مطرح می‌شود.
محمود اولاد ادامه داد: رسیدن آذربایجان‌غربی به جایگاه استانی در مسیر توسعه، امن، متعامل با زیست‌بومی پایدار نیز از جمله دیگر اهداف اساسی اجرای طرح آمایش در استان است.
وی با اشاره به اینکه وجود مناطق ویژه متعدد در آذربایجان‌غربی نیاز نیست، اضافه کرد: این مناطق ویژه برای جذب سرمایه‌های خارجی در راستای رشد یک منطقه ایجاد می‌شود و راه‌اندازی مناطق ویژه متعدد، آنها را از اهداف در نظر گرفته شده، دور می‌کند.
وی بیان کرد: تجربه راه‌اندازی شهرک‌های صنعتی متعدد در آذربایجان‌غربی نشان می‌دهد که شهرهای نزدیک به مرکز یا با جمعیت بیشتر، اجازه پیشرفت به شهرک‌های صنعتی شهرهای کوچک را نمی‌دهند و همان عدم توازن تکرار می‌شود.
مشاور طرح آمایش آذربایجان‌غربی ادامه داد: یکی از مهمترین مشکلات این استان، چندپارچه بودن و استفاده از ظرفیت نزدیکی به آذربایجان‌شرقی در برخی شهرهای شمال استان است که عایدی خاصی برای استان ندارند و بیشتر تجارت آنها با استان آذربایجان‌شرقی است.
اولاد افزود: این امر باید چاره‌اندیشی شود تا همه آذربایجان‌غربی برای همه شهرهای استان تلاش کنند تا زمینه توسعه متوازن این منطقه از کشور فراهم شود.
وی اضافه کرد: آذربایجان‌غربی از سه کریدور نزدیک به خود بی‌بهره است و کریدورهای تهران - بازرگان، تهران - مهران و تهران - بندر ماهشهر سود خاصی برای این استان ندارند که باید کریدورهای جایگزین تعریف شده یا سهم استان از کریدورهای موجود افزایش یابد.
وی بیان کرد: تنها کریدوری که از خاک آذربایجان‌غربی می‌گذرد، کریدور تهران - بازرگان است که آن هم سهم کمی از این استان را پوشش داده و منفعت خاصی برای این استان ایجاد نمی‌کند که بازتعریف این روند نیاز است.
مشاور طرح آمایش آذربایجان‌غربی ادامه داد: بخش عظیمی از مرکز و جنوب استان فاقد کریدورهای مواصلاتی تجاری است که برای این بخش باید چاره‌اندیشی کرد تا زمینه تولید ثروت از این حوزه فراهم شود.
وی با اشاره به اینکه تله محرومیت، ایجاد تعادل سطح پایین و استمرار این وضعیت است، اظهار کرد: مهمترین مشکل استان، گرفتار شدن در این تله است که باید برنامه‌ریزی‌های لازم برای خروج از این وضعیت صورت گیرد.
وی افزود: یکی از مهمترین نتایج این روند، وجود بیکاری مزمن و تبعات اجتماعی اقتصادی آن است که می‌تواند بخش‌های مختلف اقتصادی را درگیر کند.
وی اضافه کرد: تنها راه رهایی از این وضعیت، تخریب تعادل موجود و تلاش برای رسیدن به تعادل سطح بالا با استفاده از ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری و توسعه بخش‌های مختلف اقتصادی است.
مشاور طرح آمایش آذربایجان‌غربی اظهار داشت: وجود اقتصاد غیررسمی، ضعف شبکه‌های ارتباطی برای توسعه، طولی بودن آذربایجان‌غربی و نسبت ۶ برابری طول به عرض آن، اقتصاد ناقص و تعامل بیشتر شهرستان‌های شمالی و جنوبی استان با دیگر استان‌ها نسبت به مرکز استان از جمله دیگر مشکلات اقتصادی آذربایجان‌غربی در برهه کنونی است.
«اولاد» در ادامه با اشاره به تدوین ۲۰ گزاره کلیدی در خصوص وضعیت آذربایجان‌غربی افزود: دسترسی‌های ناقص ریلی و جاده‌ای، اقتصاد معیشتی مبتنی بر بخش کشاورزی، وجود رقابت بین منطقه آزاد ماکو با منطقه آزاد ارس به نفع سرمایه گذاران خارجی، توجه ویژه به اقتصاد غیررسمی در استان از جمله موضوع کوله‌بری و عدم استفاده از کریدورهای توسعه‌ای از جمله این گزاره‌هاست.
وی اضافه کرد: مرز طولانی و نزدیک یک‌هزار کیلومتری، ضعف شاخص‌های توسعه انسانی، برخورداری از منابع متنوع طبیعی، بحران دریاچه ارومیه، تعادل نسبی نظام سکونت با توجه به نبود فاصله جمعیتی زیاد بین مرکز استان و شهرستان‌های پرجمعیت دیگر، غفلت از ظرفیت‌های لجستیکی و تضاد موجود بین نقش جمعیتی و عملکردی شهر ارومیه نسبت به دیگر شهرهای مشابه در کشور از جمله کرمانشاه و یزد از جمله دیگر گزاره‌های موجود در آذربایجان‌غربی است که برای بهبود نقاط قوت و کاهش نقاط ضعف این موارد باید برنامه‌ریزی و تلاش کرد.
وی از تدوین اهداف بنیادین برای استان در قالب طرح آمایش خبر داد و بیان کرد: انسجام‌بخشی و دستیابی به یکپارچگی عملکردی، ایفای نقش اساسی در مبادلات بینالمللی کشور، دستیابی به فرصت‌های برابر توسعه در استان، شکست تله محرومیت و دستیابی به سطح مطلوبی از اقتصاد ملی و گسترش توان خودپالایی اکولوژیکی سرزمینی و تعادل‌بخشی زیست‌محیطی در اکوسیستم‌های استان این هدف های بنیادین را شامل می‌شود.
به گزارش ایرنا، این مطالعات در مرحله بالاتر در سازمان برنامه و بودجه نیز باید به تصویب برسد.