به گزارش روز شنبه روابط عمومی معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، محمدرضا جوادی‌یگانه اظهارداشت: تهران، امروز به مثابه بزرگترین کلانشهر ایران با مسائلی قدیمی و تازه‌ای مواجه است که اگر بخواهیم به صورت کلی برای آن نسخه بپیچیم، قطعا تغییر رفتار شهروندی یکی از راه‌حل‌های اساسی آن است.
وی گفت: برای حل گام به گام مسائل، کمک‌گرفتن از گروههای هدف، به تناسب موضوع تفکیک شده، با استفاده از برنامه‌ریزی صحیح و گفت و گو برای همراه‌کردن آنها انتخاب‌های متنوعی که پیش رویشان قرار دارد اصلی اساسی است که می‌تواند منجر به تغییر رفتار اجتماعی پایداری شود، چرا که فرد خود را کنشگری موثر یافته که عمل امروز او نه حاصل دستوری از مراجع بالادست بلکه نتیجه گفت و گو و مشارکت بین او و مسئولین امر است.
معاون شهردار تهران، شاه‌کلید بهره‌گیری از همراهی برای ایجاد تغییر اجتماعی در سطح میانی و کلان را ایفای نقش شهروندان به عنوان صاحبان اصلی شهر در نقش کنشگر در فرآیند تصمیم‌سازی و تجربه حس تعلق دانست و افزود: صاحب‌نظران بر این اعتقادند که خودآگاهی فرد نسبت به هویت فردی و اجتماعی خود و نیز شناخت و پیروی از انتظارات و قواعد پذیرفته شده اجتماعی، سلامت زندگی اجتماعی افراد جامعه را تقویت کرده و از میزان ارتکاب جرائم و انحرافات اجتماعی و بروز آسیبهای اجتماعی میکاهد.
جوادی‌یگانه خاطرنشان کرد: هویت اجتماعی به شیوههایی اشاره دارد که به واسطه آنها، افراد و گروهها در روابط اجتمــاعی خود از افراد و گروههای دیگر متمایز می‌شوند.
وی بیان کرد: هویت دارای ابعاد و جنبههای متفاوتی است، مهمترین بعد هویت، بعد اجتماعی آن است که بر سایر ابعاد هویت تأثیر بیشتری دارد، هویت به هر شکلی که تجلی کند، آن جلوه، مستقیم یا غیرمستقیم، اجتماعی خواهد بود و به تعبیر بوردیو، «همه چیز اجتماعی است».
معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهردار تهران تاکید کرد: زمانی که گروهی با هویتی نامعلوم، خدشه‌دار شده و با برچسبهایی منفی روبه رو می‌شوند، آغاز بروز رفتارهایی نابهنجار نیز فرا می‌رسد، این در حالی است که تعریف مثبت، سازنده و قوام یافته می‌تواند مجموعه رفتارهای نابهنجار را نیز کنترل کرده و فرد کنشگر را در موقعیتی قرار دهد که به خود امکان بروز رفتارهای غیر را ندهد.
جوادی‌یگانه با اشاره به اینکه یکی از طبقهبندیهای رایج در محیط شهری، هویت رانندگان وسایل حمل و نقل اعم از رانندگان اتومبیل، موتورسیکلت، اتوبوس و... است، تصریح کرد: موتورسیکلت‌سواران یکی از آسیب‌پذیرترین و پرترددترین قشرهای عبور و مرور در فضای شهری هستند که گاه حجم گسترده تخلفات آنان در سطح جامعه دارای پیچیدگی‌ها و زوایای آشکار و پنهان متعددی است.
وی گفت: به این دلیل، پرداختن به مبحث شناخت خصوصیات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی این گروه، آسیب‌شناسی دلایل ناهنجاری‌های ترافیکی بین موتورسواران، تبیین شیوه‌های ساماندهی وضعیت آنان و به طور کلی بهبود وضعیت این قشر چه برای خود آنان و چه برای دیگر شهروندان مستلزم رویکردی چندجانبه و گفت و گو با گروههای متعدد است که خود متاثر از عوامل گوناگونی مانند مسائل و کاستی‌های موجود در وضعیت کنونی حمل و نقل، وضعیت قوانین و اجرای آن و آموزش و فرهنگسازی، نبود وجود شیوه‌های نظارتی موثر، جای خالی شناخت خصوصیات اقتصادی و اجتماعی این گروه و همچنین سیاستهای تشویقی و توسعه‌دهنده است.
به گفته معاون شهردار تهران، در یک جمع بندی کلی میتوان گفت که مسئله اصلی شاید تعداد زیاد موتورسیکلتها نیست بلکه رفتارهای آسیب‌زا و پرخطری است که از سوی موتورسیکلت‌سواران در مرحله نخست برای خودشان و خانواده‌شان و در مرحله دوم برای سایر شهروندان سر می‌زند.
پویش موتورسوار خوب، مبتنی بر بررسی تجارب جهانی
جوادی‌یگانه افزود: با توجه به رشد روزافزون موتورسیکلتها و عبور و مرور بسیاری از آنها در شهر تهران، موضوع ساماندهی وضعیت موتورسواران و موتورسواری از جمله دغدغه‌های همیشه مدیریت شهری بوده که عموما بر نظارتهای انتظامی تاکید داشته است، در حالی که ساماندهی شیوه رفتار ترافیکی موتورسواران بیش از هر چیز نیازمند رویکرد اجتماعی و با تاکید بر هویت‌بخشی به موتورسواران دارد.
معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهردار تهران بیان کرد: پویش موتورسوار خوب، مبتنی بر بررسی تجارب جهانی در این حوزه و نتیجه گفت و گو با کسب و کارهای موتوری همچون اسنپ، تپسی و...، گفت و گو با نمایندگان نهادهای مسئول همچون راهنمایی و رانندگی، مسئولین حوزه حمل و نقل و ترافیک شهری، اهالی رسانه در عرصه شهری و نمایندگان مختلفی از جامعه موتورسواران است.
نقش فعال خانواده موتورسواران به‌عنوان ابزار تشویقی
وی با اشاره به نبود یک هویت مشخص مثبت و موثر برای موتورسواران گفت: همواره شیوه رفتار ترافیکی این قشر بدون در نظرگرفتن دغدغه‌های معیشتی و اقتصادیشان مورد نقد قرار داشته، از سویی به خوبی می‌دانیم که محیط پیرامونی یکی از موثرترین عوامل تغییر رفتار در هر عاملی است، از اینرو درگیرکردن خانواده جامعه موتورسواران در فرآیند زیست شهری آنان و انتقال نکات و مسائل با اهمیت از سوی آنان می‌تواند هم ابزار تشویقی بوده و هم نقش بازدارندگی و کنترل کنندگی از شیوه‌های پرخطر رانندگی را برای آنان در پی داشته باشد.
جوادی‌یگانه افزود: پویش موتورسوار خوب با تاکید بر همین رویکرد طراحی شده و قصد دارد با اقدام ۳۶۰ درجه‌ای تغییر رفتار حمل و نقلی موتورسواران را با هدف هویت‌بخشی، آگاهی‌بخشی و پایداری رفتار به پیش ببرد.
معاون شهردار تهران تاکید کرد: این پویش با توجه به الگوی مشارکتی رویکردی ایجابی را در پیش گرفته و در نظر دارد موتورسوران را به عنوان یک قشر از جامعه حمل و نقل، وارد مناسبات و گفت و گو با شهروندان کرده و از رفتارهای پرخطر آنان که اثرات منفی برای خود و دیگر شهروندان دارد جلوگیری کند.
وی با اشاره به اینکه در این پویش خود موتورسوارها به صورت فعال دیده شده‌اند، گفت: نقش شهرداری تهران، پلیس راهور و دیگر نهادهای مسئول صرفاً نقش حمایتی، ترویجی و تشویقی است، وقتی یک موتورسوار احساس کند که در جامعه‌ای حضور دارد که دیگران با او شریک هستند و او نیز دیده می‌شود و به رسمیت شناخته می‌شود، یک نوع کنش خواهد داشت و وقتی احساس کند که بخشی از یک جمعیت پراکنده است که همه می‌خواهند در رقابت، یکدیگر را از دور خارج کنند، رفتاری متفاوت دارد.
جوادی‌یگانه افزود: به عنوان مثال عموما پویش‌های کاهش سوءمصرف مواد مخدر زمانی موفق عمل می‌کنند که توسط افرادی تشکیل و اداره می‌شوند که نسبت به آن تعلق خاطر و هویت دارند و سابقا معتاد بوده‌اند. پیرو این موضوع برای اینکه شاهد تغییر رفتار موتورسواران باشیم، در درجه اول این پویش تلاش می‌کند که یک هویت صنفی به این گروه داده تا با ایجاد هویت از بروز تخلف کاسته و رفتار مثبت را پررنگ کند.
موتورسوار خوب؛ پویشی عملیاتی و بلندمدت
به گفته معاون شهردار تهران، ایجاد حس ناامنی برای شهروندان به دلیل تردد موتورسواران در پیاده‌روها، آمار بالای مرگ و میر و جراحت موتوسواران در تصادفات شهری، نارضایتی عمومی شهروندان از رفتارهای پرخطر موتورسواران، سهم بالای عدم خودمراقبتی مانند استفاده از کلاه ایمنی در سوانح مربوط به موتورسواران موجب شد تا برای نخستین بار رویکرد اجتماعی پیشران رویکردهای انتظامی شده و موتورسواربودن را به مثابه بخشی از هویت واحد ترافیکی در شهر مد نظر قرار دهیم.
جوادی‌یگانه اظهارداشت: این پویش با رویکردی اجتماعی به موضوع موتورسواران، برخلاف بسیاری از پویش‌ها که به صورت نمایشی و مقطعی عمل می‌کنند، عملیاتی و در بلندمدت با محوریت خود جامعه هدف یعنی موتورسواران، آن هم با تکیه بر رفتارهای مثبت و هویت‌بخشی به این قشر و درگیرکردن خانواده و محیط پیرامونی آنان به دنبال تغییر رفتار محسوس و پایداری آن است.