با وجود همه تلاش های دیپلماتیک صربستان برای بهبود مناسبات بلگراد با کشورهای همسایه و تقویت روابط خارجی که نتایج نسبتا خوبی را نیز به دنبال داشت، ادامه تنش های این کشور با کوزوو را نمی توان از نظر دور داشت.
به لحاظ توسعه اقتصادی، گام هایی که صربستان در این زمینه برداشته، قابل توجه است و به رغم محصور بودن این کشور در خشکی، به ویژه در سه ماهه سوم سال جاری از رشد اقتصادی خوبی برخوردار بوده است
رشد اقتصادی صربستان
صربستان با رشد اقتصادی۴.۷ درصدی در سه ماهه سوم سال ۲۰۱۹ پس از مجارستان بیشترین رشد اقتصادی را در اروپا دارد.
آلکساندر ووچیچ رئیس جمهوری صربستان گفته است که انتظار دارد در سه ماهه آخر سال ۲۰۱۹ رشد اقتصادی این کشور به ۵.۴ درصد افزایش پیدا کند که در این صورت بیشترین در اروپا خواهد بود.
همچنین از لحاظ اقتصادی و رفاهی وضعیت شهروندان صربستان نسبت به سال گذشته، بهبود نسبی یافته است.
اخیرا دولت صربستان در راستای بهبود وضعیت اقتصادی مردم و همچنین جهت جلوگیری خروج افراد از کشور حقوق کارکنان دولتی را ۵ تا ۱۵ درصد افزایش داده است.
رشد تولید ناخالص داخلی صربستان در سال ۲۰۱۹ از ۳.۵ درصد به ۳.۶ درصد افزایش داشته است.
صربستان با بانک جهانی همکاری بسیار نزدیکی دارد و این همکاری موجب شده است که این کشور به لحاظ اقتصاد و درآمد ناخالص داخلی رشد بالایی داشته باشد.
تلاش تمامی نهادهای کشور برای جذب سرمایه خارجی و سرازیر شدن گردشگران خارجی به صربستان از دیگر عواملی هستند که بهبود وضعیت اقتصادی و کاهش درصد بیکاری در این کشور را موجب شده است.
نرخ بیکاری در صربستان که زمانی حدود بیش از ۳۰ درصد در این کشور بود، در پایان سال ۲۰۱۹ میلادی به ۹.۵ درصد کاهش یافته که این رقم در اروپا کم نظیر است.
صربستان و بحران پناهجویان و مهاجران در سال ۲۰۱۹
صربستان از زمان آغاز بحران مهاجران که حدودا ۴ سال و نیم از آن می گذرد، سیاستی «منصفانه» در قبال موضوع مهاجران در پیش گرفته است و این کشور همواره کوشیده تا خدمات نسبتا مناسبی به ویژه در حوزه های درمانی و بهداشتی به پناهجویان ارائه کند.
مهاجران و پناهجویان در ۱۹ منطقه در سراسر صربستان از جمله در اردوگاه های توتین، آداشوسی، اوبرنوواتس، شید، لایکوواتس و بانی کوویلیاچی مستقر شده اند.
اصولا مهاجران و پناهجویان، صربستان را به عنوان محلی برای دست یافتن به یکی از کشورهای شمالی اتحادیه اروپا برگزیده اند و اگر چه از امکانات لازم برای زندگی کردن برخوردار هستند ولی برای ترک این کشور و رسیدن به مقصد نهایی مورد نظر خود تلاش دارند.
هرچند شماری از مهاجران درخواست هایی را برای پناهنده شدن به نهادهای ذیربط صربستان ارایه کرده اند، اما درصورت بروز هرگونه فرصتی، آنها به دنبال زندگی در سایر کشورهای اروپایی مرفه‌تر هستند.
بنا به آمار کمیساریای مهاجرین صربستان، در این کشور بیش از ۵ هزار مهاجر و پناهجو وجود دارد که در اردوگاه های مختلف در سراسر این کشور اسکان داده شده اند.
همکاری و رزمایش های نظامی صربستان با ناتو، روسیه و آمریکا
صربستان به رغم داشتن سیاست بی طرفی و به منظور دست یابی به تاکتیک های جدید نظامی و همچنین بالا بردن ضریب صلح، ثبات و امنیت بالکان غربی به ویژه در کوزوو، با سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) همکاری دارد.
در هر حال بیشترین تسلیحات و تجهیزات نظامی صربستان از جمله هواپیماهای جنگی و پدافند ضد هوایی از فدراسیون روسیه خریداری می شود.
صربستان از طرفی دیگر بیشترین همکاری وهمچنین رزمایش نظامی را با کشورهای عضو ناتو دارد و همین امر علاوه بر بالا بردن سطح توانایی، تاکتیکی و تضمین امنیت، موجب شده که کشورهای بزرگ ناتو در صربستان در حوزه های مختلف اقتصادی سرمایه گذاری بیشتری کنند.
باید به اهمیت راهبردی منطقه بالکان که بین آسیا و اروپا قرار دارد نیز اشاره کرد و چنین موقعیت جغرافیایی- سیاسی برای قدرت های بزرگ چه به لحاظ سیاسی و اقتصادی بسیار مهم است.
روسیه افزون براینکه حامی بزرگ صربستان در مساله کوزوو درمجامع بین المللی است، یکی از تامین کننده های عمده سلاح های نظامی صربستان نیز به شمار می رود.
صربستان از سال ۲۰۰۶ به این سو در راستای پیگیری سیاست بی طرفی نظامی، در ۱۵۰ رزمایش مشترک با کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و در ۷ سال اخیر در۱۵تمرین نظامی با روسیه شرکت داشته است.
از طرف دیگر روسیه افزون براینکه حامی بزرگ صربستان در مساله کوزوو درمجامع بین المللی بوده، یکی از تامین کننده های عمده سلاح های نظامی صربستان به شمار می رود. صربستان در سال (۲۰۱۷)، ۶ فروند میگ ۲۹ از روسیه تحویل گرفته است.
تقویت روابط صربستان و روسیه
سفر ولادیمیر پوتین رئیس جمهور فدراسیون روسیه به بلگراد در اوایل سال ۲۰۱۹ از لحاظ اقتصادی و سیاسی و تحکیم روابط همه جانبه با صربستان بسیار سودمند بود و این سفر در افزایش روبط همه جانبه بلگراد و مسکو بسیار تاثیر گذار بوده است.
بسته اقتصادی به ارزش چند صد میلیون یورو، گفت و گو در باره مشارکت صربستان در خط لوله گاز «جریان ترکیه»، مذاکرات نهایی در باره تجارت آزاد با اتحادیه اقتصادی آسیا اروپا، ادامه مذاکرات در باره همکاری های دفاعی نظامی حمایت راسخ روسیه در مورد حل مساله کوزوو و امضای ۲۱ توافق نامه و یادداشت تفاهم نامه را می توان از دستاورد های مهم این سفر دانست.
همکاری های صنعتی برای تولید ماشین آلات مختلف در صربستان با مشارکت شرکت های روسی. همکاری های زیر ساختاری مانند؛ همکاری های ریلی، همکاری های راهبردی بین دانشگاه های دولتی صربستان و روسیه در امور نفت و گاز و همکاری های معدنی از دیگر مواردی هستند که بین مقامات روسیه و صربستان امضا شده است.
سفر پوتین به صربستان برای تثبیت حضور روسیه در این نقطه از اروپا بسیار مهم توصیف شده است ضمن اینکه نشان می دهد که مسکو در این منطقه دوستان زیادی دارد.
برگزاری همایش بین المجالس در بلگراد
صربستان در سال ۲۰۱۹ میلادی میزبان یکصد و چهل و یکمین اجلاس بین المجالس بود که در آن ۸۰ رئیس مجلس و ۶۰ معاون رئیس پارلمان و حدود دو هزار نماینده پارلمان از سراسر جهان از جمله رئیس مجلس شورای اسلامی ایران و هیات همراه بود.
در این اجلاس در باره رویدادهای جاری منطقه ای و جهانی و همکاری های بیشتر پارلمانی گفت و گو و تبادل نظر شد.
علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی ضمن شرکت در این اجلاس، با مقامات صربستان در باره گسترش روابط دو کشور دیدار و گفت و گو کرد.
توافق صربستان، مقدونیه شمالی و آلبانی برای ثبات منطقه بالکان غربی
آلکساندر ووچیچ رئیس جمهور صربستان برای همکاری های منطقه ای ابتکاری را تحت عنوان «شنگن کوچک» با کشورهای آلبانی و مقدونیه شمالی ارائه داد.
در این رابطه رئیس جمهور صربستان با «زوران زائو» و «ادی راما» نخست وزیران مقدونیه شمالی و آلبانی برای همکاری های منطقه ای که ثبات و صلح پایدار در منطقه بالکان غربی را تقویت می کند، توافق کردند.
طبق توافقی که بین رئیس جمهور صربستان و نخست وزیران مقدونیه و آلبانی در طی سال ۲۰۱۹ در شهر «اوخرید» مقدونیه شمالی انجام شد، سفر شهروندان این سه کشور بدون گذرنامه و تنها با داشتن شناسنامه را امکان پذیر ساخت.
بر اساس این توافق؛ مجوز کاری مشترک بدون مراحل اضافی و تردد کامیون ها در مرزهای سه کشور در زمانی کوتاه امکان پذیر شد که موجب افزایس تبادل کالا و همچنین افزایش همکاری های تجاری و گردشگری بین این سه کشور می شود.
رئیس جمهور صربستان این توافق نامه را «شنگن کوچک» خواند و گفت که چنین اقدامی در جهت رفاه تجاری و اقتصادی است.
بنا به اظهارات رئیس جمهور صربستان، این ابتکار مبتنی بر چهار اصل آزادی اتحادیه اروپا یعنی تردد کالا، خدمات، تردد مردم و سرمایه استوار است.
موقعیت جغرافیایی، جمعیت و همسایگان
صربستان از لحاظ جغرافیایی در شبه جزیره بالکان و در ناحیه جنوب شرقی اروپا قرار دارد و در واقع آسیا و اروپا را به هم ارتباط می دهد.
جمعیت صربستان بر اساس سرشماری نفوس در سال ۲۰۱۱ میلادی بالغ بر ۷ میلیون و ۵۶۵ هزار و ۷۶۱ نفر و مساحت آن ۸۸ هزار و ۴۰۷ کیلومتر مربع است.
همسایگان این کشور را از شمال مجارستان، از شرق رومانی و بلغارستان، از جنوب جمهوری مقدونیه و مونته‌نگرو و از غرب، کرواسی و بوسنی و هرزگوین تشکیل می دهد.
جمعیت بلگراد به عنوان پایتخت صربستان؛ یک میلیون و۶۴۰ هزار نفر برآورد شده است.
نگرانی های صربستان در رابطه با کوزوو
صربستان که کوزوو را استان جنوبی خود می داند همواره تلاش دارد که این مساله را از راه های دیپلماسی حل و فصل کند.
حکومت بلگراد با داشتن روابط سیاسی و دیپلماسی با بسیاری از کشورها توانسته است که ۱۷ کشوررا متقاعد کند که سند به رسمیت شناختن کوزوو را لغو و یا راکد نگهدارند.
روسیه و چین از اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل هستند که اعلام یکجانبه استقلال کوزوو را به رسمیت نشناختند و از تمامیت ارضی صربستان که کوزوو بخشی از آن محسوب می شود؛ حمایت می کنند.
صربستان مذاکراتی را از سال ۲۰۱۲ با نظارت اتحادیه اروپا برای حل و فصل مساله کوزوو شروع کرده است. هر چند که هم اکنون وقفه ای در ادامه این مذاکرات ایجاد شده ولی بلگراد تلاش دارد که این مذاکرات هر چه سریعتر ادامه پیدا کند.