خبر ثبت ۵ مهرماه بهعنوان «روز گردشگری» در تقویم رسمی کشور از رویدادهایی بود که وقتی خبر آن منتشر شد موج رسانهای قابل توجهی شکل نگرفت و اظهارنظر چندانی در شبکههای اجتماعی به دنبال نداشت. اینکه همزمان با روز جهانی گردشگری( پنجم دیماه)، کشور ما نیز یک روز را با همین عنوان در تقویم رسمی ایران ثبت کرد.
اینکه چه سودی میتواند داشته باشد و یا این اقدام بیشتر نمادین است یا هدفی را دنبال میکند؟ ازجمله سؤالاتی است که بیشک در ذهن بسیاری شکل گرفته و ما تلاش داریم در این گزارش به همه آنها پاسخ دهیم ولی برای تحلیل فلسفه یک رویداد، ابتدا باید خود واقعه را بررسی کرد.
آنچه از گردشگری نمیدانیم
وقتی صحبت از گردشگری میشود همه توجه افراد به سمت تأثیرات اقتصادی این صنعت میرود اما موضوع سفر تا چه اندازه میتواند ثروتآفرین و پولساز باشد که وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی را بر آن داشته تا با رایزنیهای فراوان یک روز ملی را با این عنوان در تقویم رسمی کشور ثبت کند.
شاید باورش برای خیلیها سخت باشد که بدانند هماکنون در جهان ۳۱۹ میلیون شغل در صنعت گردشگری وجود دارد که هر روز به تعداد آن نیز اضافه میشود.
واقعیت این است که تأثیرات اقتصادی گردشگری چیزی فراتر از هتلداری، تورگردانی، موزهداری، طبیعتگردی و آثار تاریخی و فرهنگی است. وقتی صحبت از ۳۱۹ میلیون شغل میشود یعنی وسعت دید را باید گستردهتر از مشاهدات کنونی کرد.
ساخت تولیدات چادرهای مسافرتی، عکاسی، اپلیکیشن و نرمافزارهای سفر، کفش و عصای طبیعتگردی و کوهنوردی، موسیقی و کنسرت، درشکههای خیابانی، شهربازی و پارکهای آبی، ساخت چوب ماهیگیری، تولید سلاحهای شکاری، جت اسکی، بالنسواری، کشتیهای تفریحی، دکههای بینراهی، سافاری، آفرود، شترسواری، سوغات، فعال شدن صنعت چاپ در انتشار نقشه و بروشور، رونق آموزشگاههای زبان خارجی، نمایشگاههای بینالمللی، خلبانی و میهمانداری و تمام مشاغل هوایی و ریلی، توریست سلامت، گردشگر صنعتی، فروش محصولات خانگی از فرشهای نفیس و قیمتی تا شیرینیجات و ترشیهای خانگی تنها بخش کوچکی از مشاغل فعال و درآمدزا در این حوزه هستند.
وقتی در کشور ترکیه هوای استانبول را در قالب قوطیهای مدیترانه میفروشند یعنی اشتغالزایی در صنعت گردشگری مرزی ندارد و میتوان از "هیچ" ارزشآفرینی کرد و این بیانگر ظرفیتهای بیبدیل و نامحدود حوزه توریسم است.
روز ملی گردشگری
کالبد و ظاهر ثبت، پنجم مهرماه بهعنوان روز ملی گردشگری در تقویم رسمی بیانگر توجه ویژه کشور به مقوله توریسم است اما بیشک وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی از این پیشنهاد و رایزنی وزیر، هدفی بزرگتر از کالبد و نمایه داشته است. چیزی که میتوان از آن بهعنوان روح و فلسفه ثبت روز ملی گردشگری نام برد.
روز ملی گردشگری یعنی هیچیک از فعالیتهای اقتصادی، اجتماعی یا انسانی این حوزه تنها در انزوا رونق نمیگیرد و نمیتوان همه مسئولیتها را برعهده یک وزارتخانه گذاشت.
نامگذاری این روز ملی گواه این امر است که دولت و ذینفعان بخشهای دولتی و خصوصی بهطور فزایندهای باید تلاش کنند بهطور مسئولانه و پایدار صنعت گردشگری را مدیریت کنند تا ظرفیت عظیم آن بهدرستی تحقق یابد.
روز گردشگری هرساله به جامعه پویا و در حال پیشرفت ایران یادآوری میکند که هر فرد بهطور مستقیم و غیرمستقیم چه وظیفهای در برابر صنعت گردشگری دارد و نباید وظیفه خود را کوچک و حتی بیثمر تصور کند. حتی اگر کمترین وظیفه لبخند زدن به یک گردشگر و راهنمایی او باشد.
گردشگری فعالیتی فراصنعتی
واقعیت این است که گردشگری فعالیتی فراصنعتی است که به بخشهای مختلف دیگری نیز تسری یافته است در نتیجه وظیفه ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم را میطلبد، صنعت گردشگری بهطور پیوسته مهارتهای مختلفی را طلب میکند و ورود سریع نیروی کار را برای همگان فراهم میسازد. وقتی صحبت از فلسفه ثبت روز ملی گردشگری میشود باید به یاد داشت که «دستهای بسیار کارهای بزرگ میکنند.» واقعیت این است که گردشگری نهتنها بر ارزشهای اقتصادی یک کشور یا منطقه تأثیر میگذارد بلکه بر ارزشهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کشور نیز تأثیرگذار است به همین دلیل باید از سال آینده در روز ملی گردشگری برنامههای فراحوزهای را تدارک دید، اعطای نشان ملی گردشگر به بهترین گردشگر سال ایران، اعطای نشان ملی گردشگر به موفقترین شهردار که توانسته اقدامات اثری بخشی در حوزه توریسم انجام دهد و یا اعطای نشان ملی گردشگر به بهترین رسانه، بهترین کارآفرین، بهترین بلاگر و حتی بهترین خلبان، میهماندار و یا حتی بهترین مجموعه درمانی میتواند بخشی از اتفاقات سال آینده باشد.
براساس اعلام میراث آریا، از این پس هرساله در روز ملی گردشگر میتوان در شبکههای اجتماعی هشتگی (#) را ساخت تا با استفاده از آن ظرفیتهای گردشگری ایران را به سراسر دنیا مخابره کنیم. وظیفهای حداقلی که هر شهروند میتواند از طریق فضای مجاز و شبکههای اجتماعی خود برای رونق گردشگری انجام دهد.
از سال ۱۹۸۰، سازمان جهانی گردشگری سازمان ملل متحد سالانه روز ۲۷ سپتامبر را به عنوان روز جهانی گردشگری جشن میگیرد.
از گرامی داشت چنین روزی، بالا بردن سطح آگاهی در مورد نقش گردشگری در جامعه جهانی و نشان دادن چگونگی تاثیر گردشگری بر ارزشهای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در سراسر جهان است.