روسیه با ۱۷ میلیون و ۷۵ هزار کیلومترمربع وسعت، پهناورترین کشور جهان است که بخش عمده آن شامل نزدیک به ۱۰ میلیون کیلومترمربع در مناطق سیبری، خاور دور و شمال این کشور قرار دارد. این مناطق به طور معمول تراکم جمعیتی بسیار پایینی دارند که در مواردی حتی به ۲ نفر در یک کیلومتر مربع می‌رسد.
مناطق روسیه به دو بخش اروپایی و آسیایی تقسیم می‌شود و بسیاری از ساکنان این کشور در مقیم مناطق آسیایی آن تلاش می‌کنند به مناطق اروپایی (واقع در سمت غرب کوه‌های اورال) مهاجرت کنند که شهرهای مسکو، سن پترزبورگ، قازان و نیژنی نووگراد، آبادترین و پررونق‌ترین شهرهای این منطقه محسوب می‌شود.
تاثیر گرم شدن هوا بر روسیه
در سالیان اخیر هوای روسیه بسیار گرم شده به گونه‌ای که امسال در مسکو و بخش‌های اروپایی آ کاملا مشهود است.
اگر در ۲۵ سال پیش درجه سرمای هوای مسکو در این روزهای سال به ۳۰ درجه سانتیگراد زیر صفر می‌رسید؛ امسال به ۲ درجه زیرصفر می‌رسد و حتی در روزهای اخیر به ۲ درجه بالای صفر رسید که رکورد گرمای هوا در ۷۱ سال اخیر مسکو شکسته شد.
در مناطق شرق و شمال روسیه که نزدیک قطب شمال است و مناطق همجوار قطبی نامیده می‌شود و «نووایا زملیا» و سرزمین «فرانتس ژوزف» از آن جمله است درجه سرمای هوا به جای ۵۰ درجه زیر صفر در این روزهای سال، حتی به هشت درجه زیر صفر هم نمی‌رسد.
علاقه و احترام خاص روسها به سرما
روسها به سرما علاقه خاصی دارند و حتی در این کشور تورهای مسافرتی ویژه‌ای برای سفر به قطب شمال وجود دارد که هزینه آنها بالاست. این علاقه سبب شده است که مردم روسیه دوستدار فصل زمستان و برف و یخبندان باشند و شاعران و نویسندگان این کشور بارها در کتاب‌ها و اشعارشان به آن اشاره کرده‌اند.
مردم روسیه به دلیل آنکه سرما، به شکست جهان‌گشایی‌های افرادی همچون ناپلئون بناپارت و آدولف هیتلر به روسها کمک کرد، آن را «ژنرال سرما» می‌نامند. این علاقه ذاتی و سنتی به سرما سبب شده است که روسها از گرم شدن هوا به‌شدت ناراحت شوند و با نگرانی و بی‌علاقگی اکنون شاهد بارش باران بجای برف در شهرهای این کشور هستند.
در برنامه‌های خبری روسیه نیز هر روز سوژه‌هایی در مورد گرم شدن هوا منتشر می‌شود که از آن جمله ربوده شدن خواب خرس‌ها در باغ وحش‌های شهرهای بزرگ این کشور از جمله مسکو و سن‌پترزبورگ و ولادیمیر است؛ در این هوا خرس‌ها نمی‌توانند به خواب زمستانی بروند.
در مدارس روسیه که ورزش اسکی اجباری محسوب می‌شود امسال تاکنون برنامه‌ای اجرا نشده است و دانش‌آموزان روس چوب‌های اسکی خود را در خانه نگه داشته‌اند.
بزرگسالان روس نیز که در این فصل سال خیابان‌های پر از برفی داشتند و با شادی، درخت‌های کاج کریسمس پر از برف را نظاره می‌کردند، اکنون مجبورند بدون برف و سرما به استقبال سال نوی میلادی بروند که در تاریخ این کشور حداقل در یک سده اخیر بی سابقه است.
روسها در فصل سرما سنتی دیرینه دارند که یخ‌ها را در برکه‌های مخصوص می‌شکنند و در آب یخی شنا می‌کنند؛ با این روند کنونی باید امسال این سنت را از یاد ببرند.
با توجه به اینکه شهروندان روسیه در تعطیلات سال نو میلادی و کریسمس در مسکو شاهد خیابان‌های پُر از برف بودند و امسال خبری از آن نبوده، شهرداری مسکو شب‌گذشته (دوشنبه‌شب ۹ دی) اقدام به ریختن برف در خیابان‌های مرکزی این شهر کرده تا حال و هوا برای جشن سال نو میلادی، زمستانی شود. این برف‌های مصنوعی از خرد کردن یخ‌های پیست پاتیناژ درست شده است.
فرصت‌های گرم شدن هوا برای روسیه
گرم شدن هوای روسیه فرصت‌هایی را برای این کشور نیز بوجود آورده و سرزمین‌های یخبندان این کشور به تدریج گرم شده و امکان برای زیست در میلیون‌ها کیلومتر مربع اراضی روسیه فراهم شده است.
در اقیانوس منجمد شمالی نیز مسیر شمالی با ذوب شدن یخ‌ها گشوده شده است و سران روسیه امیدوارند از این مسیر کالاها از چین و کشورهای شرق آسیا به اروپا و بالعکس حمل شود.
روسها همچنین اعلام کرده‌اند که می‌توانند بدون حضور نظامی خارجی، امنیت اقیانوس منجمد شمالی را تامین کنند.
روسیه از اکنون برای افزایش ساکنان مناطق خاور دور و شمالی و همجوار قطبی خود که تا چندی پیش یخبندان و خالی از سکنه بود برنامه‌ریزی کرده که و بر همین اساس از سال گذشته تسهیلاتی برای روادید اتباع بیش از ۸۰ کشور از جمله ایران اعمال کرده تا با ثبت در سایت اینترنتی ویژه وزارت خارجه روسیه، بدون مراجعه به بخش کنسولی سفارت روسیه روادید الکترونی دریافت کنند.
از دیگر مزیت‌های گرم شدن هوا، فراهم شدن فرصتی برای استفاده از منابع طبیعی قطب شمال است. روسیه، آمریکا، کانادا، نروژ و دانمارک کشورهای همجوار قطب شمال، برای دستیابی به ذخایر قطبی و تسلط بر آب‌های پیرامون آن با یکدیگر رقابت می‌کنند که این مساله در یک دهه اخیر افزایش یافته است.
مسکو در سال‌های گذشته به ویژه در دو سال اخیر برای گسترش حضور خود در قطب شمال تلاش و برنامه‌ریزی کرده که مهم‌ترین آن تاسیس پایگاه نظامی در این منطقه و استقرار دائمی نیروهای خود در این سرزمین است.
در راستای این تلاش‌ها، روسیه در دو سال اخیر چند رزمایش قطبی نیز برگزار کرده است که در آنها ده‌ها نفر از تفنگداران دریایی ویژه و نیروهای هوابرد با تسلیحات پیشرفته شرکت داشتند.
روسیه در زمان حاضر ۶ پایگاه نظامی در مناطق پیرامون قطب شمال دارد.
پایگاه‌های نظامی روسیه در مناطق مجاور قطب شمال به تاسیسات پیشرفته مجهز هستند و انواع تسلیحات و تجهیزات نظامی پیشرفته در آنجا مستقر شده است.
روزنامه کامرسانت چاپ مسکو به تازگی در مقاله‌ای به تاسیس و راه‌اندازی پایگاه‌های نظامی روسیه در جزایر نووسیبیرسک، نووایا زملیا، مجمع الجزایر فرانتس ژوزف، جزیره ورانگلیا، تنگه اشمیت و سرزمین سورنایا (مناطق روسیه در مجاورت قطب شمال) اشاره کرد.
در این مقاله به استقرار مجموعه‌های پدافند موشکی اس-۴۰۰ در پایگاه‌های واقع در مجاورت قطب شمال اشاره و آمده است: با این اقدام روسیه، امنیت این کشور از شمال تامین می‌شود و هر هواپیما یا موشک دشمن که از طریق اقیانوس منجمد شمالی به روسیه حمله کند پیش از رسیدن به این کشور نابود خواهد شد.
یک مقام ستاد کل نیروهای مسلح روسیه نیز چندی پیش به خبرگزاری تاس گفت که روسیه دو هنگ پدافند موشکی مجهز به مجموعه‌های پدافند موشکی اس-۴۰۰ در مناطق مجاور قطب شمال مستقر کرده و این تسلیحات در مجمع الجزایر «نووایا زملیا» و منطقه «تیکسی» (در شمالی‌ترین نقاط روسیه) در مجاورت قطب شمال قرار گرفته است.
این مقام روس همچنین گفت که برای پوشش هوایی مجموعه‌های اس-۴۰۰ از حملات هوایی احتمالی، مجموعه‌های پدافند هوایی «پانتسیر» در مناطق مجاور قطب شمال نیز مستقر شده است.
انتظار می‌رود با گرم شدن هوای کره زمین رقابت بین روسیه و کشورهای همجوار قطب شمال برای حضور هر چه بیشتر در این منطقه و آب‌های اقیانوس منجمد شمالی و سرزمین‌های واقع در این منطقه تشدید شود و ائتلاف‌های نظامی همچون ناتو نیز برای کمک به افزایش حضور وارد عمل شوند.
۲۰۲۳