برای دومین بار ظرف یک هفته ی گذشته به میدان شهدا در مرکز بیروت آمدم. مانند شب ۲۵ دسامبر، کنجکاوی چون خاری در تنم می خلید و می بایست به سببی به آیین جشن و پایکوبی سال نو مسیحی می رفتم و به گوشه هایی از زندگی و رفتار شرکت کنندگان در این آیین سرَک می کشیدم.
درون و پیرامون میدان شهدا و روبروی مسجد الامین، کودکان، دختران و پسران متنوع و با ظواهر مختلف، قابل مشاهده بودند. از افراد چاق و لاغر که می شد از روی لباس، متوجه چاق و لاغری آنان شد تا جوانان با نشاطی که بهتر از آنان دیده نمی شود.
هم چنین افراد میانسال که برخی از آنان آشفته مو و چشم های گودنشسته داشتند. نیز پیرمردان قامت شکسته با صورت چروک که قسمت عمده ی موهایشان سفید شده یا ریخته بود. در عین حال هنوز در تجسس و فهم دنیا و شادی آن و پدیده ی حیات آدمیان بودند.
خیلی از مسیحیان ثروتمند در هوای ابرآلود و اندک بارانی شب گذشته به آیین جشن نیامده بودند. آن ها در پناهگاه های خود بر فراز تپه ها و کوه های واقع در استان های بیروت ، جبل و جونیه در بناها و کاخ های خویش نشسته بودند و در شب عید ، گوشت بزها و گوسفندهای قربانی و پخته شده را با لذت می بلعیدند.
گویی آنان که آن بالاها نشسته بودند زمینی نبودند. گویی در لبنان برای یک اقلیت، کاخ و بناهای فراوان ساخته اند و برای اکثریت، کلیسا و اردوگاه. هر جا تبعیض و برتری یک گروه و طبقه بر گروه و طبقه ی دیگر باشد، کشته شدن روح و مردن روان اجتناب ناپذیر است.
خیابان های اطراف میدان شهدا به سوی ساختمان های مجلس و نخست وزیری کشیده می شد؛ ساختمان هایی که اکنون کسی در آن ها زندگی و کار نمی کند و قرار است هفته آینده با معرفی هیات دولت جدید به مجلس نمایندگان، فعال شوند.
جوانان و دیگر شرکت کنندگان، پرچم لبنان و نشان جنبش اصلاحی خویش را (قبضه النهضه) در دست داشتند و شربت و شیرینی و میوه ی توزیع شده را تناول می کردند. جوانان با میوه و امید به آینده، تغذیه می شوند. چون سیر بودند شادمان بودند. انسان، زمان گرسنگی ضعیف و درمانده می شود.
شاد بودند چون عقل ِ زندگی دارند. عقل زندگیِ جوانان همیشه عمیق تر، وسیع تر و موثرتر از عقل دیگر مردمان است. برخی، جوانان را نمی شناسند و زندگی آنان در چشمشان، ناهنجار و احمقانه به نظر می رسد.
در جشن باشکوه شب سال نو مسیحی در بیروت شماری از هنرمندان، خوانندگان و بازیگران عرصه های موسیقی، شعر، سینما و تلویزیون از جمله کارول صقَر، ایلی مسعد، تانیا صالح و ابراهیم الاحمد، حضور داشتند و کلیپ و موسیقی پخش کردند.
مردم همدیگر را با محبت ، تماشا می کردند و به نظر می رسید همه ، از مسلمان و مسیحی، همدیگر را دوست داشتند. همه ی زیبایی های روی زمین از صلح و دوستی پدیدار شده است.
آنان در میدان شهدا که حد فاصل و خط تماس منطقه ی مسیحی نشین و مسلمان نشین بیروت است برای تحکیم آشتی و وحدت ملی و حل مشکلات اقتصادی و برای قربانیان جنبش اعتراضی، نیز ترورها و جنگ های داخلی گذشته به ویژه جنگ دردناک سال های ۱۹۷۵ تا ۱۹۹۰ دعا و نیایش کردند.
جنگ داخلی لبنان آوریل ۱۹۷۵ میلادی (فروردین ۱۳۵۴ خورشیدی) با حمله ی افراد مسلح فالانژ به یک اتوبوس حامل فلسطینی های مسلمان در محله ی مسیحی نشین «عین الرمانه» در شرق بیروت آغاز شد و در مدتی کوتاه دامنه ی آن به همه ی بیروت و دیگر مناطق لبنان کشیده شد.
در این جنگ که ناشی از دخالت های خارجی بود، مسلمانان و مسیحیان لبنان به نبردی خانمان سوز وارد شدند که دامنه ی آن با حضور ناوگان های آمریکا و فرانسه در ساحل بیروت ، بمباران مناطق مختلف لبنان، ورود نیروهای سوریه، اشغال به وسیله ی رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۸۲ میلادی، گسترش یافت.
در جنگ ۱۶ ساله ی لبنان بیش از ۱۰۰ هزار نفر جان باختند، بیش از ۲۰۰ هزار نفر زخمی شدند، ۱۷ هزار نفر ربوده شدند و نزدیک به یک میلیون نفر بی خانمان شدند.
در اثر این جنگ، زیان فراوان به بخش های اقتصادی و صنعتی و کشاورزی لبنان وارد شد که برخی منابع، این زیان ها را نزدیک به ۲۵ میلیارد دلار برآورد کردند.
جنگ داخلی لبنان با امضای پیمان طایف در سال ۱۹۹۰ میلادی پایان یافت و به دنبال آن، این کشور وارد مرحله ای از آرامش و ثبات داخلی شد.
در آیین جشن سه شنبه شب، برخلاف ۷۵ روزی که از جنبش اعتراضی لبنان گذشته است، حضور گسترده ی سربازها و نیروهای پلیس و ضد شورش دیده نمی شد. گویی فرماندهانشان گفته بودند امشب حرکت نکنند. آن چه که یک سرباز را به حرکت وامی دارد اراده اش نیست بلکه فرمان فرمانده است.
«رَیّا الحسن» وزیر کشور لبنان در پیام رادیویی و تلویزیونی از شرکت کنندگان در آیین سال نو ، خواسته بود تیراندازی هوایی نکنند اما عده ای در میدان شهدا و در سطح شهر همزمان با تحویل سال، هوس کردند که هر از گاهی تیر بیندازند و دستور و قانون را نقض کنند. هوس ها را نمی توان بدون نقض قانون و مقررات، عملی و اِرضا کرد. پرسش این است که چگونه می توان میان هوس و قانون و میان حَظّ نفسانی و منع اخلاقی آشتی داد؟
سال ۲۰۱۹ میلادی برای لبنانی ها با همه ی شادی ها و مرارت هایش، پایان یافت اما «زمان» پایان نمی یابد و رسانه ها و جوانان در شبکه های اجتماعی از همه دعوت کرده اند بار دیگر در آیینی مشابه در ساعت ۱۹ چهارشنبه شب در میدان های شهدا و ریاض الصلح در مرکز بیروت شرکت کنند.