شهدا در راه خدا از همه چیز خود گذشته و بر روی افرادی که در کنار آنها هستند، اثر می‌گذارند. فصل دوم زندگی آنها در واقع از این طریق آغاز می‌شود. هم مرحله قبل از شهادت و هم دوران پس از شهادت شهدا، باید برای ما عبرت باشد و اعتبار جمهوری اسلامی ثمره خون این شهیدان است که تمام وجود، خود را در راه خدا قرار دادند. شهدا با تمام توان و اخلاص خود کار می‌کردند و امروز ما نیز باید در حد استطاعت خود برای نظام اسلامی انرژی بگذاریم؛ اینها بخشی از سخنان سردار اسماعیل قاآنی است؛ فرماندهی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا به امروز مجاهدت های بسیاری در راه دفاع از اسلام و ایران از خود نشان داده است.
حیات اجتماعی و سیاسی
اسماعیل قاآنی متولد مشهد است که در دوران پیروزی انقلاب جوانی ۲۰ ساله بود و در اواخر ۱۳۵۸ خورشیدی به عضویت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی درآمد. اسماعیل قاآنی در ارتباط با خاطرات جوانی و پیروزی انقلاب اسلامی می گوید: زمان انقلاب جوان ۲۰ ساله‌ای بودم و مثل بقیه مردم در آن حضور داشتم. پس از پیروزی انقلاب اسلامی طبعاً علاقه‌مند بودم در فضایی باشم و کارهایی انجام دهم که رابطه مستقیمی با انقلاب دارد. از اواخر سال ۵۸ بحث ورودم به سپاه مطرح شد.
وی اوایل ۱۳۵۹ خورشیدی برای آموزش به تهران آمد. به گفته خودش با شهید خادم‌الشریعه مؤسس تیپ ۲۱ امام رضا(ع) و شهید چراغچی فرمانده تیپ امام رضا(ع) در یک کلاس آموزشی در پادگان سعدآباد که الان پادگان امام علی(ع) است، آموزش دیدند تا اینکه پس از پایان دوره آموزش به مشهد می رود و در مرکز آموزش سپاه پاسداران به عنوان کادر مشغول به فعالیت می‌شود و با وقوع حوادث کردستان راهی آن منطقه می‌شود.
مجاهدت در دوران دفاع مقدس
سردار قاآنی از همان سال شروع جنگ تحمیلی تا پایان آن در جبهه ها حضوری فعال داشت. وی فرماندهی یگان‌های ۵ نصر و ۲۱ امام رضا(ع) را برعهده داشت تا اینکه در ۱۳۶۶ خورشیدی سکان فرماندهی این لشکر را به محمدجواد مهدیان پور سپرد و خودش فرماندهی لشکر ۵ نصر را برعهده گرفت، وی در درباره سال های دفاع مقدس می گوید: بچه بسیجی می‌دید تیر مثل باران دارد می‌ریزد، ولی وقتی به او می‌گفتید برو، تردید نمی‌کرد و می‌رفت. او به اعتبار اینکه ما در سلسله مراتبی داریم حرف امام را می‌زنیم حرفمان را گوش می‌کرد، و الا مستقلاً خودمان چیزی نداشتیم و همه اعتبارمان به وجود مبارک حضرت امام(ره) بود. چنین نظامی در هیچ یک از ارتش‌های دنیا حاکم نیست. این از همان عوامل غیرقابل محاسبه است. فرمانده ما به زیردستش مثل بچه‌اش نگاه می‌کرد و انگار به آن بسیجی بالاترین دستور خلقت را می‌دهند و او باید اطاعت کند. لذا معادلات به هم می‌خورد.
سردار قاآنی مسوولیت فرماندهی لشکر ۵ نصر را تا پایان جنگ برعهده داشت و در راه پاسداری از انقلاب اسلامی از هیچ کوششی فروگذار نبوده و نیست، چرا که اعتقاد دارد که انقلاب اسلامی با ریشه نورانیت ولایت از بسیاری گردنه‌های سخت به سلامت عبور کرده است و ما باید این نورانیت را به جلو ببریم و در این راستا منویات امام(ره) و مقام معظم رهبری را قطب نمای حرکت خود قرار دهیم.
او در دوران دفاع مقدس در عملیات هایی همچون عاشورا، آزاد سازی ارتفاعات گارکونی و فسیل در شمال می‌ماک، عملیات والفجر هشت، تسخیر شبه جزیره فاو، عملیات کربلا یک، آزادسازی مهران، عملیات نصر هشت، استقرار نیروهای ایران در مائوت، کربلا پنج و تسخیر شلمچه نقش مهمی داشته است.
وی از همان ۱۳۶۱ خورشیدی و در جلسه های مناطق علمیاتی با سردار شهید حاج قاسم سلیمانی دوستی خود را شروع کرد که تا این دوستی و همکاری تا زمان شهادت سردار سلیمانی ادامه داشت. سردار قاآنی در گفت وگویی در ۱۳۹۴ خورشیدی با ماهنامه رمز عبور در خصوص رفاقتی که با سردار سلیمانی دارد می گوید: ما که بچه‌های جنگ هستیم، نقطه اتصال، ارتباط و رفاقتمان جغرافیا، خاک و شهرمان نیست و رفقای میدان جنگیم و در جنگ با هم رفیق شدیم. شاید یک سال بزرگ‌تر از ایشان باشم و چه بسا همسن باشیم. به هر حال این مسایل چندان مهم نیست. ایشان در زمینه‌های مختلف از ما بالاترند و سن در توانایی‌ها، تجربیات، فهم و اخلاص ملاک نیست. ما در میدان جنگ با هم رفیق شدیم و کسانی که در سختی‌ها با هم رفیق می‌شوند، ارتباطاتشان محکم‌تر و پایدارتر از افرادی است که در شهر یا محله‌ای با هم آشنا و رفیق می‌شوند. البته از افرادی هستم که به سردار سلیمانی به عنوان فرمانده‌ای که الحمدلله هم در دوره دفاع مقدس موفق بودند و هم بعد در مأموریت‌های داخل و خارج از کشور توفیق داشتند، ارادت دارم.
با پایان یافتن جنگ تحمیلی، محسن رضایی فرمانده وقت سپاه پاسداران، سردار قاآنی را به قائم مقامی واحد هشتم عملیاتی نیروی زمینی سپاه پاسداران واقع در مشهد منصوب کرد.
خدمت در نیروی قدس
سردار قاآنی پس از پایان جنگ تحمیلی مدتی به خراسان بازگشت تا اینکه با تاسیس نیروی قدس انقلاب اسلامی، خود را برای خدمت در این نیرو آماده کرد و به عنوان جانشین فرماندهی این نیرو مجاهدت های بسیاری را در راه اسلام و اعتلای ایران و تامین امنیت کشور انجام داد. وی در ۲۶ دی ۱۳۹۳ در تشریح وضعیت منطقه خاورمیانه و تعادل قدرت در آن گفت: آمریکا و اسراییل کوچک‌تر از آن هستند که خود را همتراز با قدرت نظامی ایران بدانند؛ این قدرت اکنون خود را در کنار مردم مظلوم فلسطین و غزه در قالب موشک و سلاح به منصه ظهور رسانیده است.
سردار قاآنی در ۱۸ فروردین ۱۳۹۶ خورشیدی کمک به مسلمانان را هدف جمهوری اسلامی دانست و در این زمینه اظهار داشت: ما وقتی برای دفاع از مسلمانان کشورهای اسلامی گام برداشتیم، هدفمان انجام وظیفه الهی بود و اولین نتیجه اش متوجه خود نظام شد. به برکت دستگیری از مسلمانان خداوند خطراتی را از این کشور دفع کرد و باعث شد تا ایران اسلامی به یک مرکز امنیت و ایجاد امنیت برای دیگر کشورها تبدیل شود.
وی همچنین درباره زیاده خواهی های آمریکا در منطقه خاورمیانه می گوید: پایه‌گذاری تمام امور، از دوران دفاع مقدس صورت گرفت و اگر جمهوری اسلامی نبود، آمریکا تمام منطقه را به آتش کشیده بود.
انتصاب به فرماندهی نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
سردار قاآنی تا ۱۳ دی ۱۳۹۸ خورشیدی به عنوان جانشین فرماندهی نیروی قدس سپاه پاسداران خدمت کرد تا اینکه درپی شهادت سردار پرافتخار حاج قاسم سلیمانی، حضرت آیت الله خامنه‌ای مقام معظم رهبری با توجه به شایستگی های وی در حکمی او را به فرماندهی نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منصوب کردند. در متن حکم مقام معظم رهبری آمده است: درپی عروجِ شهید عالی‌مقام سردار پرافتخار حاج قاسم سلیمانی رضوان الله علیه، فرماندهی نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به سردار سرافراز سرتیپ اسماعیل قاآنی که در شمار برجسته‌ترین فرماندهان سپاه در دفاع مقدس بوده و در طول سالیان متمادی در نیروی قدس در کنار سردار شهید در منطقه خدمت کرده است، می‌سپارم. برنامه آن نیرو عیناً همان برنامه دوران فرماندهی شهید سلیمانی است. از همه همکاران آن نیرو حضور و همکاری آنان را با سردار قاآنی خواهانم و توفیق و تأیید و هدایت الهی را برای ایشان مسألت می‌کنم.