«بعد از حمله موشکی آمریکا به بزرگترین سردار نظامی ایران، سیگنال‌های شوک آور در فضای آرام وال‌استریت پخش شد.» سی‌ان‌ان درباره روند بازار بورس ایالات متحده آمریکا در روز گذشته چنین نوشت.
بررسی گزارش‌ها از روند معاملات در آخرین روز فعالیت هفتگی بازارهای جهانی، نشان می‌دهد که وضعیت بازارهای سرمایه در تمام جهان قرمز شد، قیمت طلا افزایش یافت و ارزش دلار نیز در برابر سایر ارزها کم شد. تمام این تغییرات به دلیل حمله تروریستی آمریکا و ترس از انتقام‌جویی ایران اتفاق افتاد.
در این شرایط سرمایه‌گذاران به سراغ پناهگاه‌های امن سرمایه گذاری رفتند. بر اساس گزارش مارکت واچ، بهای طلا در معاملات روز جمعه بازار جهانی به بالاترین حد در چند ماه اخیر صعود کرد. هر اونس طلا برای تحویل در فوریه در بازار نیویورک ۲۴ دلار و ۳۰ سنت معادل ۱.۶ درصد افزایش پیدا کرد وبه ۱۵۵۲.۴ دلار رسید. ارزش سایر دارایی‌های امن مانند ین ژاپن نیز افزایش پیدا کرد.
بازارها به چه سمتی می‌روند؟
سی‌ان‌ان در تحلیل اوضاع پیش روی بازارها می‌نویسد: «افزایش تنش‌های بین ایالات متحده آمریکا و ایران، سرمایه‌گذاران را در مارپیچی با اصطلاح «تیت برای تات» می‌اندازد که معادل فارسی آن، «این به آن در» می‌شود. در این شرایط با کاهش هزینه مصرف کننده، اقتصاد در فشار قرار می گیرد. در این شرایط، بزرگترین خطر رویارویی نظامی است که اعتماد مصرف‌کننده را از بین می‌برد و یا باعث شوک پرهزینه قیمت نفت می‌شود.»
«حلما کرافت»، تحلیل‌گر پیشین سیا که اکنون رهبری استراتژی کالاها در بازار سرمایه RBC را برعهده دارد، می‌گوید: «ما فکر می‌کنیم که این مرحله به مارپیچ انتقام‌جویی رسیده که می‌تواند بازارها را در سال ۲۰۲۰ بر لبه پرتگاه نگه دارد.»
هرچیزی که هزینه‌های مصرف‌کنندگان را با اختلال مواجه کند، یک مشکل بزرگ برای اقتصاد آمریکا خواهد بود؛ زیرا خانواده‌های آمریکایی در حال حاضر بزرگترین تکه از پازل اقتصاد جهانی هستند. از طرف دیگر، بخش تولید صنعتی آمریکا در رکود ناشی از جنگ تجاری قرار دارد.
«اریک فریدمن»، مدیر ارشد سرمایه‌گذاری در بانک مدیریت دارایی آمریکا به سی‌ان‌ان می‌گوید: «مشکل اساسی این است که هیچ‌کس نمی‌داند انتقام ایران تا چه حد و در چه مقیاسی خواهد بود.» «هنری روم» از گروه بانکی اوراسیا نیز می‌گوید: «تنها یک چیز مشخص است؛ ایران پاسخ خواهد داد. رهبران ایران این خطر را کاملا می‌پذیرند.»
این خطر، سرمایه‌گذاران را در رو جمعه به خرید سهام‌های دفاعی و نفتی سوق داد. سهام گروه دفاعی گرام‌من و لاکهید ماتین بیش از ۳ درصد رشد کرد و بهترین عملکرد را در شاخص S&P۵۰۰ داشت. سهام‌های نفتی نیز رشد کردند.
با وجود تمام این تحلیل‌ها سرمایه‌گذاران احساس ترس نمی‌کنند. سی‌ان‌ان شاخصی به نام «ترس و طمع» دارد که احساس سرمایه‌گذاران را برای سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف از صفر تا ۱۰۰ می‌سنجد. این شاخص اکنون با امتیاز ۹۴ در شرایط «طمع شدید» قرار دارد.
کاهش ارزش دلار در برابر سایر ارزها
بر اساس گزارش سی‌ان‌بی‌سی، تنش‌هایی که آمریکا در خاورمیانه ایجاد کرده، باعث روی آوردن سرمایه‌گذاران به پناهگاه‌های امن شده است.
به همین دلیل روز گذشته ارزش دلار امریکا ۰.۵ درصد در برابر ین ژاپن کاهش یافت و به پایین‌ترین رقم طی دو ماه گذشته رسید. به طوری که هر ین ژاپن با افزایش دو ماهه ۱۰۷.۹۲ در برابر دلار امریکا روبه‌رو شده است.
فرانک سوئیس نیز ارز امن دیگری است که به بالاترین سطح چهارماهه یعنی ۱.۰۸۲۴ در برابر یورو رسیده است. دلار امریکا حتی در مقابل یورو نیز کاهشی بوده است که نشان دهنده افزایش ریسک آن و همین‌طور ناشی از کاهش بازدهی اوراق قرضه دولتی ساله امریکاست. البته ارزش یورو نیز همسو با افت بازارهای سهام، کاهش پیدا کرد. یورو ۰.۴ درصد و پوند انگلیس ۰.۶ درصد افت کردند.
ریزش شاخص‌های بورسی در آسیا، اروپا و آمریکا
بر اساس گزارش سی‌ان‌بی‌سی، بازار سهام اروپا روز جمعه بعد از ترور سردار قاسم سلیمانی با افت ارزش بسته شد.
شاخص اروپایی گسترده، «استاکس۶۰۰» که وضعیت بازار سهام را در ۱۷ کشور اروپایی نشان می‌دهد، روز جمعه ۰.۴ درصد ریزش داشت. بیشترین کاهش ارز در بازار خودرو و سفر اتفاق افتاد اما شاخص‌های نفت و گاز این بازار یک درصد رشد کردند.
شاخص‌های «اس‌اندپی۵۰۰» و نزدک نیز حدود ۰.۶ درصد ریزش داشتند. البته بر اساس گزارش بلومبرگ، در ساعت ۶ صبح روز گذشته شاخص اس‌اندپی۵۰۰ در نیورک ۱.۳ درصد ریزش کرده بود. بنابراین تا انتهای روز بخشی از زیان خود را جبران کرد.
بر اساس گزارش سی‌ان‌ان، شاخص صنعتی داوجونز در وال‌استریت نیز روز جمعه، ۲۵۰ واحد ریزش کرد و ارزش آن ۰.۹ درصد کم شد.
بررسی گزارش‌های رویترز نشان می‌دهد که در آسیا نیز اوضاع به همین قرار بوده است. شاخص «نیک کی ۲۲۵» بورس توکیو ژاپن با ریزش ۰.۷۶ درصدی تا سطح ۲۳ هزار و ۶۵۶.۶۲ واحدی پایین رفت و شاخص «هانگ سنگ» بورس هنگ کنگ با ریزش ۰.۳۲ درصدی به ۲۸ هزار و ۴۵۱.۵۰ واحد رسید.
در چین شاخص «شانگ‌های کامپوزیت» با کاهش۰.۱۸ درصدی در سطح ۴۱۴۴.۹۶ واحد بسته شد. تنها در استرالیا شاخص «اس اند پی اس اند ایکس ۲۰۰» بورس سیدنی ۰.۶۷ درصد رشد کرد.
«استپلز»، سرپرست بخش درآمد در گروه مدیریت دارایی DWS در نیویورک درباره این تغییرات بازار به بلومبرگ می‌گوید: «معنای آن این است که اگر قرار باشد اتفاقاتی بازارها را تحت تاثیر قرار دهد و آن‌ها را به حرکت درآورد، این اتفاق‌ها ژئوپلتیکی است؛ به خصوص در سال انتخابات.»