همواره برخی افراد و گروه‌ها به‌دنبال پیروزی با ابزارهای غیر اخلاقی و خلاف قانون در انتخابات هستند. اگر فرهنگ دموکراسی در جامعه وجود نداشته باشد، نزاع و رقابت برای کسب قدرت به نمایشی تمام عیار در عرصه جنگ فیزیکی تبدیل می‌شود. در واقع انتخابات ابزار و وسیله تامین منافع عده‌ای قدرت طلب و منشاء هرگونه الزامات ظالمانه و مستبدانه خواهد شد و می‌توان به نمونه‌های زیادی در این‌خصوص اشاره کرد. بنابراین سلامت انتخابات جزو جدانشدنی انتخابات آزاد و منصفانه است و بدون ابزارها و مکانیسم‌های نظارتی و تضمینی، امکان تحقق یک انتخابات دموکراتیک، مشارکتی و رقابتی وجود ندارد. در واقع نهاد نظارت، نهادی است برای تضمین سلامت فرایند انتخابات تا امکان برگزاری انتخابات مطابق اصول و موازین دموکراتیک و قوانین و مقررات انتخاباتی فراهم شود. از طرفی، مشروعیت، اعتبار و اصالت انتخابات در گرو طراحی مکانیزم‌های تضمین کننده حقوق سیاسی و انتخاباتی است و مهمترین جنبه انتخابات آزاد و منصفانه، پذیرش نتایج انتخابات توسط بازیگران و در نهایت ایجاد اعتماد و اطمینان عموم از فرایند انتخابات است.
اردوگاه اصلاح طلبان
جلال میرزایی رییس کمیته سیاسی فراکسیون امید در گفت وگو با روزنامه اعتماد می‌گوید: ما به عنوان فعال سیاسی و کنشگران سیاسی که به تشکل‌های رسمی یا غیررسمی سیاسی وابستگی‌های مشخصی داریم، نباید از مساله کاهش مشارکت صحبتی به میان آوریم. تعجب می‌کنم که امروز شرایط به‌گونه‌ای سپری شده که بسیاری از افراد به‌جای حضور پرشور در یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و ترغیب جامعه برای شرکت در انتخابات از کاهش مشارکت سخن به میان می‌آورند. امروز زمان بیان این مطالب نیست. در شرایط کنونی همه افراد باید پاسخگوی اقدامات صورت گرفته توسط خود باشند و اگر راهی رفته‌اند یا حرفی زده‌اند که به نتیجه موثر ختم نشده و اصطلاحا اشتباه بوده، از ادامه آن خط‌مشی تجدیدنظر کنند. اگر برنامه‌ای به مردم داده‌اند که آن برنامه یا عملیاتی نشده یا اینکه با اقبال عموم جامعه مواجه نشده، تجدیدنظر کنند. امروز همه باید خود و برنامه‌های‌مان را به‌روز کنیم تا بتوانیم به مطالبات جامعه پاسخ بگوییم. اینکه مرتبا در قالب یک جریان سیاسی از بی‌تفاوتی و دلسردی عموم جامعه برای شرکت در یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی سخن به میان آوریم، رفتاری عاقلانه محسوب نمی‌شود.
روزنامه مردم سالاری در یادداشتی به قلم رضا جلالی نوشت: انتخابات در نتیجه فرایندی مردم‌سالارانه، نقشی بسیار مهم در تشکیل نهادهای حکومتی در جوامع مدنی دارد. انتخابات نیروی حیات بخش نظام دموکراتیک است، چرا که ایجادکننده مذاکرات و مباحث عمومی، شکل دهنده برنامه‌ها و شعارهای سیاسی، تعیین کننده نمایندگان و مقامات عمومی، ترکیب‌کننده پارلمان و تاثیرگذار بر توزیع قدرت در حکومت می‌باشد. سازو کار انتخابات از جمله شاخصه‌های سنجش مردم‌سالار بودن یک نظام سیاسی است. مردم از طریق انتخابات می‌توانند حقوق قانونی خود را در جامعه، نوع نظام سیاسی و قواعد حاکم بر جامعه را به منصه ظهور برسانند. انتخابات ابزاری برای تصمیم‌گیری جمعی درخصوص انتخاب نوع نظام سیاسی و حاکمان است. انتخابات شکلی از فرایند تصمیم‌گیری در جامعه به‌طور جمعی است که در آن رای دهندگان تصمیم می‌گیرند که کدام حزب، کاندیدا یا جریان، مسئولیت اداره عمومی جامعه را به دست گیرد. انتخابات مطلوب، انتخاباتی است با مشارکت فعال، همگانی، آزاد، منصفانه، با حضور حداکثری و مشارکت سیاسی آگاهانه و عاقلانه شهروندان، با رعایت اصول و موازین حقوق بشری و ارزش‌های حاکم در اجتماع و مدیریت کارآمد و موثر. امروزه برگزاری انتخابات سالم و برگزیده شدن مقامات عمومی، دولتمردان، نمایندگان مجلس و اعضای شوراهای محلی توسط مردم از لوازم ضروری مردم‌سالاری شمرده می‌شود. نمی‌توان کشوری را یافت که مدعی مردم‌سالاری باشد و نهادهایی همچون انتخابات و همه‌پرسی در آن وجود نداشته باشد. با این همه، شیوه انتخاب زمامداران به وسیله مردم در همه دولت‌ها و نظام‌های سیاسی یکسان نیست و در کشورهای مختلف، نظام‌های انتخاباتی گوناگونی حاکم است.
خبرگزاری ایسنا در گزارشی آورده است: جلسه علنی مجلس شورای اسلامی دقایقی پیش به ریاست علی لاریجانی در حالی برگزار شد که علاوه بر نصب پرچم‌های سیاه در جایگاه هیات رییسه، رییس، اعضای هیات رییسه و جمع زیادی از نمایندگان هم به نشانه سوگواری برای شهادت سپهبد سلیمانی سیاه‌پوش شدند. نمایندگان در جلسه علنی امروز مجلس شورای اسلامی طرح دوفوریتی تقلیل مجازات حبس تعزیزی، طرح دو فوریتی شفاف‌سازی منابع مالی، تبلیغاتی و فعالیت‌های انتخاباتی و اصلاح برخی مواد قانون انتخابات و لایحه مالیات بر ارزش افزوده را در دستور کار دارند. لایحه حمایت از محیط‌بانان و جنگل‌بانان، طرح مستثنی شدن بانک رفاه کارگران از سقف مجاز تملک سهام بانک‌های تجاری غیردولتی و طرح یک فوریتی الحاق موادی به قانون نحوه‌ی اجرای اصل ۴۹ قانون اساسی از دیگر دستور کارهای جلسه امروز مجلس شورای اسلامی است. نمایندگان همچنین در جلسه امروز طرح الزام دولت در تعیین سرفصل جنایات آمریکا در کتب درسی دانشگاه‌ها را بررسی می‌کند.
سید موسی خادمی استاندار لرستان در گفت وگو با خبرگزاری برنا گفت: متاسفانه بسیاری از شوراهای استانی با هم همپوشانی دارند و باید این موضوع در سطح کل کشور اصلاح شود. فرهنگ تعاون، همبستگی و همدلی لرستانی ها مثال زدنی است و شورای فرهنگ عمومی باید برای تقویت این شاخص‌های فرهنگی برنامه داشته باشد. ما به عنوان مجریان و برگزار کنندگان انتخابات، باید ضمن فراهم نمودن زمینه حضور و مشارکت گسترده مردم در انتخابات، به رای دهندگان اطمینان دهیم که رای آنها به درستی خوانده خواهد شد و سلامت انتخابات را تضمین کنیم. ارزش یک مشارکت آگاهانه ۳۰ یا ۴۰ درصدی بسیار بالاتر از یک مشارکت مثلا ۸۰ درصدی است و ما باید تلاش کنیم تا مشارکت مردم آگاهانه باشد. فراهم نمودن امکان حضور همه سلایق و تمام افراد اصلح با گرایش ها و نظرات مختلف در انتخابات، هم میزان مشارکت را افزایش می دهد و هم کیفیت رقابت را بالا می رود و به تبع آن نتیجه حاصله نیز موثر تر و مفید تر خواهد بود.
معصومه ابتکار، معاون امور زنان و خانواده رییسجمهوری در گفت‌وگو با سایت خبری اعتمادآنلاین می گوید: برخی گروه‌های داخلی و خارجی می‌کوشند مردم را از حضور پای صندوق‌های رأی پشیمان کنند و به آنها بقبولانند که حضور یا عدم حضورشان پای صندوق‌های رأی تاثیری در انتخابات ندارد. برخی مخالفان و گروهای داخلی و خارجی در تلاش‌اند مردم را از حضور در انتخابات دلسرد کنند و البته جایگزینی هم ندارند، صرفاً هدف‌شان ایجاد اغتشاش، ویرانی و هرج‌ومرج در کشور است. اغتشاشگران سعی دارند مردم را از حضور پای صندوق‌های رأی و انتخابات ناامید کنند. آنها می‌کوشند مشارکت سیاسی مردم پایین بیاید تا عده‌ای خاص که مد نظرشان است مثل دوره قبل وارد مجلس شوند. در حالی که مردم تمایلی ندارند چیزی را که تجربه کرده و به چشم دیده‌اند تکرار کنند. البته منظور من از اغتشاشگران مردمی نیستند که معترض بودند. منظورم این است که اگر از طریق صندوق رأی تغییری رقم نزنیم، روش‌های دیگر پرهزینه است و در نهایت نتیجه مطلوب به دست نمی‌آید.
باشگاه خبرنگاران جوان در گزارشی آورد: باید تلاش کنیم که مشارکت مردم در انتخابات، آگاهانه باشد. متاسفانه بسیاری از شوراهای استانی با هم همپوشانی دارند و باید این موضوع در سطح کل کشور اصلاح شود. فرهنگ تعاون، همبستگی و همدلی لرستانی‌ها مثال زدنی است و شورای فرهنگ عمومی باید برای تقویت این شاخص‌های فرهنگی برنامه داشته باشد. ما به عنوان مجریان و برگزار کنندگان انتخابات، باید ضمن فراهم نمودن زمینه حضور و مشارکت گسترده مردم در انتخابات، به رای دهندگان اطمینان دهیم که رای آنها به درستی خوانده خواهد شد و سلامت انتخابات را تضمین کنیم. ارزش یک مشارکت آگاهانه ۳۰ یا ۴۰ درصدی بسیار بالاتر از یک مشارکت مثلا ۸۰ درصدی است و ما باید تلاش کنیم تا مشارکت مردم آگاهانه باشد. فراهم نمودن امکان حضور همه سلایق و تمام افراد اصلح با گرایش‌ها و نظرات مختلف در انتخابات، هم میزان مشارکت را افزایش می‌دهد و هم کیفیت رقابت را بالا می‌رود و به تبع آن نتیجه حاصله نیز موثرتر و مفیدتر خواهد بود.
آسیب شناسی، موانع و راهبردها
خبرگزاری ایسنا با درج گزارشی آورده است: به مجموعه اقدامات نامزدهای انتخابات و یا نمایندگان آن و سایر افراد اعم از گفتاری، نوشتاری و رفتاری به منظور تاثیرگذاری بر رای دهندگان گفته می‌شود که با هدف رساندن پیام، خط مشی و برنامه نامزدها یا احزاب و گروه‌های سیاسی به مردم است تا از این طریق آنها را به رای دادن به نامزدهای مورد نظر یا جریان و گروه خاص ترغیب کند. فعالیت‌های انتخاباتی: به هر گونه فعالیت قانونی اطلاق می‌شود که نامزدها، احزاب و گروه‌های سیاسی و طرفداران آنها در تبلیغات و یا امور مرتبط با انتخابات انجام می‌دهند. هزینه‌های انتخاباتی: هزینه‌های مادی است که نامزدهای انتخابات و احزاب وگروه‌های سیاسی در انجام فعالیت‌های انتخاباتی و تبلیغات صرف می‌کنند. به مجموعه منابعی گفته می‌شود که جهت تامین هزینه‌های انتخاباتی انجام و یا صرف می‌شود. سامانه مالی انتخابات: پایگاهی است که وزارت کشور به صورت الکترونیکی ایجاد و نامزدها، احزاب و گروه‌های سیاسی ملزم به ثبت اطلاعات مالی خود مطابق قانون در این سامانه هستند.
رصد جریان متقابل
سایت تحلیلی خبری فردا سخنان اسدالله بادامچیان دبیرکل حزب موتلفه اسلامی در کانون حزب موتلفه اسلامی استان تهران را بازتاب داد و آورد: هر سال انتخابات ما حساس‌تر بوده اما این انتخابات، انتخابات اولین مجلس گام دوم انقلاب است و ولی امرمان می‌خواهند در گام دوم مشکلات کشور رفع شود، پیشرفت تحقق یابد و همه معضلات رفع شود و جمهوری اسلامی به مرحله جامعه نمونه اسلامی برسد و آن نظام کامل اسلامی که ان‌شاءالله زمینه‌ساز ظهور مولایمان باشد، به تحقق بپیوندد. دنیا دچار بحران شدیدی است و آمریکایی‌ها علی‌رغم اینکه ترامپ را آوردند و ۴۰۰ میلیارد دلار از عربستان و ۴۰۰ میلیارد هم از اعضای ناتو باج گرفتند و همچنین از کره‌جنوبی و ژاپن پول گرفتند، دو تریلیون دلار به بدهی‌های آمریکا اضافه شده و امروز آمریکا ۲۲ تریلیون دلار بدهکار است. از خروج انگلستان تا مسئله شورش‌های عمیق فرانسه و ورشکستگی ایتالیا، اسپانیا و یونان موجب شده که ما امروز دنیای آرامی نداشته باشیم. این بحران‌ها در مناطقی است که در گذشته سلطه‌گر بودند و این بسیار مسئله مهم و مؤثری است.
اردوگاه اصولگرایان
ضرورت حضور گسترده در انتخابات
حسن بیادی دبیرکل جمعیت آبادگران جوان ایران اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری میزان با بیان اینکه این جمعیت ذیل جبهه پیشرفت رفاه و عدالت در انتخابات ۹۸ حضور خواهد داشت، گفته است: جامعه بزرگ اصولگرایی خواسته‌هایی دارد که باید در این ائتلافات انتخاباتی به همه آنها توجه شود و یا حداکثر وفاق و تفاهم آرا جهت وحدت واقعی و صادقانه صورت بگیرد. امیدواریم نیروهای دلسوز و واقعی انقلاب بتوانند به یک لیست واحد در انتخابات پیش‌رو برسند. اگر در این ائتلافاتی که در هنگامه برگزاری انتخابات هر دوره صورت می‌گیرد، همه سلیقه‌های جامعه بزرگ اصولگرایی در نظر گرفته شود، دستیابی به لیست واحد سهل‌تر خواهد شد.
عباس گودرزی عضو کمیسیون تلفیق در گفت وگو با وطن امروز می گوید: طبق آیین‌نامه مجلس در حین بررسی بودجه سالانه اگر تبصره‌ای مغایر با برنامه‌های دائم باشد، برای تصویب نیاز به رأی دوسوم اعضای کمیسیون تلفیق دارد. اول اینکه نکته مهم این بود که طرح اصلاح موادی از قانون آیین‌نامه داخلی مجلس که از شهریورماه امسال تاکنون چندین بار بین مجلس و شورای نگهبان رفت و برگشت داشته است و آخرین بار در تاریخ ۴ دی‌ماه به شورای نگهبان ارسال شده است، هنوز به تایید نهایی این شورا نرسیده و توسط رئیس‌جمهور یا رئیس مجلس ابلاغ نشده و در نتیجه، «قانون» محسوب نمی‌شود. دیگر اشکال اینکه تبصره‌ها به صورت کلی رأی‌گیری می‌شود و تاکنون به شیوه تبصره به تبصره هیچ رأی‌گیری صورت نگرفته است اما در این باره این مصوبه به رای گذاشته شد.
خبرگزارس تسنیم در گزارشی نوشت: رسانه ملی مانند همیشه نقشی اساسی در همراهی و هدایت مردم در مسیر حضور حماسه‌ساز در پای صندوق‌های رأی دارد. ستاد انتخابات رسانه ملی از ۲۲ مرداد امسال تشکیل و اعضای آن مشخص شدند تا برنامه‌های انتخاباتی سازمان را برنامه‌ریزی کنند. تلویزیون در گام اول، قدم‌هایش را با رنگ و بوی اطلاع‌رسانی یازدهمین دوره انتخابات مجلس و میان‌دوره‌ای خبرگان برداشت. از طرفی دیگر ویژه‌برنامه‌ها، براساس مخاطبان هر شبکه تولید شده و برای پاسخگویی به نیازهای رسانه‌ای آنان، انتخابات مجلس یازدهم و مجلس خبرگان رهبری را از زوایای مختلف بررسی می‌کند. شبکه دو با «پله سی و هفتم» به استقبال انتخابات دوم اسفند رفته است. این برنامه که در ۲۶ قسمت از دوشنبه دوم دی ساعت ۱۹:۳۰ روانه آنتن شده، در هر قسمت یک مسئله اساسی و پیش روی تصمیم‌گیران کلان مدیریتی را واکاوی می‌کند. موضوعاتی که در مجلس آینده نیاز به بررسی خواهد داشت؛ همچون مسائل اقتصادی (ارزش پول ملی یا ساختار بودجه‌ریزی کشور)، خانواده (بحث جمعیت)، آموزش‌وپرورش، محیط‌زیست، آموزش عالی، ورزش و ... در این برنامه بررسی می‌شود. از بخش‌های این برنامه ترکیبی می‌توان به گفت‌وگو، گزارش مردمی، مستند کوتاه، اینفوموشن و ... اشاره کرد.
رصد جریان رقیب
پایگاه خبری- تحلیلی خیبر آنلاین با درج گزارشی با عنوان جلسه شائبه برانگیز وزارت‌کشور با احزاب اصلاح‌طلب! آورد: وزارت کشور که مجری اصلی برگزاری انتخابات پیش‌رو بوده در وب‌سایت خود از دومین دیدار مسئولان سیاسی این وزارتخانه با احزاب اصلاح‌طلب خبر داده است. موضوعی قابل تأمل و عجیب که چرا این وزارتخانه در این فرصت محدود باقی‌مانده تا انتخابات چنین اقدامات سیاسی و جانبدارانه‌ای انجام می‌هد و حتی خبر آن را به صورت رسمی در وب‌سایت خود منتشر می‌کند؟ برخی معتقدند، اینکه وزارت کشور در آستانه انتخابات مجلس با اصلاح‌طلبان جلسه می‌گذارد شاید دو دلیل مشخص داشته باشد! اخیراً برخی از احزاب اصلاح‌طلب در جلسه ماده ۱۰ کمیسیون احزاب در اعتراض به ممانعت این کمیسیون برای حضور ۳ نفر از چهره‌های اصلاح طلب در جلسه، آبستراکسیون کرده و مانع برگزاری انتخابات کمیسیون ماده ۱۰ احزاب شدند و موضوع دیگر اینکه، شاید بتوان این اقدام معاونت سیاسی وزارت کشور را در تلاش عده‌ای از نمایندگان اصلاح طلب مجلس در استیضاح عبدالرضا رحمانی‌فضلی وزیر کشور دانست. علی مطهری و تعدادی دیگر از اعضای لیست امید به شدت دنبال استیضاح وزیر کشور هستند و شاید مقام‌های وزارت کشور به‌دنبال کسب نظر آنان حداقل تا انتخابات مجلس باشند. برگزاری چنین جلساتی با هر هدفی بی‌شک اصل بی‌طرفی وزارت کشور را زیر سؤال برده و شاید بهتر باشد وزیر کشور در این زمینه به افکار عمومی توضیح دهد که چرا نهاد و مسئول اصلی برگزار کننده انتخابات گرایش خود را به سمت یک جریان سیاسی به‌صورت علنی نشان می‌دهد و مردم چگونه به دولت در برگزاری انتخابات اعتماد کنند؟»