تیم فوتبال امید ایران از روز پنجشنبه کار خود را در مرحله نهایی مسابقات انتخابی المپیک ۲۰۲۰ آغاز خواهد کرد و شاگردان حمید استیلی به دنبال این هستند تا پس از ۴۴ سال ایران را به مسابقات المپیک برسانند. ماموریت دشواری که در صورت محقق شدن، ایران را برای چهارمین بار به این رقابت ها می‌فرستد. البته با در نظر گرفتن اینکه یک بار در سال ۱۹۸۰ ایران مجوز حضور گرفت ولی خودش شرکت نکرد و همچنین اینکه تمام حضورهای قبلی با تیم بزرگسالان بوده و هیچوقت تیم امید ما موفق به کسب سهمیه نشده است.
اولین حضور و اولین گل
اولین بار تیم فوتبال ایران در المپیک ۱۹۶۴ توکیو توانست به المپیک برسد. تیمی که حسین فکری را به عنوان سرمربی خود می‌دید و ستاره‌هایی جون عزیز اصلی، حسن حبیبی، پرویز قلیچ‌خانی، کرم نیرلو و ... در آن حضور داشتند. مسابقات با حضور ۱۴ تیم به انجام می‌رسید و تیم ایران در گروه اول با آلمان، رومانی و مکزیک هم‌گروه شد. نخستین بازی و شکست سنگین چهار بر صفر در برابر آلمان. شاگردان فکری در دومین پیکار مقابل مکزیک به تساوی یک بر یک رسیدند. کرم نیرلو در دقیقه ۵۹ گل تساوی‌بخش را زد و زننده اولین گل فوتبال ایران در تاریخ المپیک نام گرفت. ملی‌پوشان در آخرین بازی با یک گل به رومانی باختند تا با یک امتیاز در رده چهارم قرار بگیرند و حذف شوند.
اولین پیروزی و ثبت ۲ شکست سنگین
بعد از یک دوره غیبت، در سال ۱۹۷۲ بازهم ایران مجوز حضور در المپیک را گرفت. این بار مسابقات در آلمان به انجام می‌رسید. تیم تحت هدایت محمود بیاتی در اوج آمادگی بود. ستاره‌هایی نظیر ابراهیم آشتیانی، جعفر کاشانی، اکبر کارگرجم، علی پروین، علی جباری، صفر ایرانپاک، مهدی مناجاتی و ... در تیم حضور داشتند. با این حال دیدار نخست بازهم با یک شکست سنگین همراه شد. مجارستان قدرتمند با حساب پنج بر صفر تیم ملی را مغلوب کرد. دیدار دوم در برابر دانمارک به انجام رسید و در عین ناباوری یک شکست سنگین دیگر حاصل شد؛ این بار با حساب چهار بر صفر. رقابت با برزیل در روز آخر حساسیت بالایی نداشت. با این حال تیم ایران توانست به نخستین برد خود در المپیک برسد و با تک گل مجید حلوایی در دقیقه ۶۳، سلسائو را شکست دهد.
اولین صعود و درخشش شاگردان مهاجرانی در کانادا
چهار سال بعد تیم جاه‌طلب حشمت مهاجرانی به المپیک راه پیدا کرد. تیمی با حضور ستاره‌هایی چون آندرانیک اسکندریان، پرویز قلیچ‌خانی، علی پروین، حسن روشن، علیرضا خورشیدی، ناصر حجازی، علیرضا عزیزی و ... که قرار بود تاریخ‌سازی کند. مسابقات در مونترال کانادا برگزار می‌شد. ایران در گروه سوم با لهستان قدرتمند و کوبا هم‌گروه بود. تیم ملی در اتاوا دست به کار بزرگی زد و با تک گل غلامحسین مظلومی از سد کوبا گذشت تا به نوعی صعود خود را قطعی کند. دیدار دوم در برابر لهستانی بود که در جام جهانی خوش درخشیده بود. نسل طلایی لهستان مقابل نسل طلایی ایران که ماحصل آن برد سه بر ۲ و سخت برای تیم اروپایی بود. آندره ژارماچ سرشناس ۲ گل زد و کازیمیر دینا زننده گل دیگر لهستان بود. در سوی مقابل علی پروین و حسن روشن موفق به گلزنی شدند. ایران علی‌رغم این شکست به یک چهارم نهایی رسید. حریف بعدی شوروی بود. ۲ گل در دقایق ۴۹ و ۶۷ دریافت کردیم تا گل دقیقه ۸۲ کاپیتان پرویز قلیچ‌خانی از روی نقطه پنالتی بی‌اثر باشد. آن تیم جذاب در دور یک چهارم از گردونه مسابقات کنار رفت. در پایان لهستان دوم شد و شوروی به مقام سوم رسید تا مشخص شود شاگردان مهاجرانی چه کار بزرگی انجام دادند.
المپیکی شدیم ولی نرفتیم
تیم ایران با هدایت حسن حبیبی با شکست با پشت سر گذاشتن کره شمالی، چین، هند، سریلانکا و سنگاپور برای سومین بار پیاپی به المپیک ۱۹۸۰ مسکو صعود کرد اما در نهایت اشغال نظامی افغانستان توسط شوروی باعث شد تا ایران حضور در این مسابقات را تحریم کند. البته به جز این دوره ،ایران مسابقات المپیک ۱۹۸۴ لس‌آنجلس را هم به دلیل برگزاری در خاک آمریکا تحریم کرد تا یک دوره هم به این شکل بگذرد. در دوره بعدی تیم جوان پرویز دهداری نتوانست به المپیک برسد.
حسرتهای مداوم با سرمربیان مختلف
از المپیک ۱۹۹۲ بارسلونا دیگر تیم‌های بزرگسال حق شرکت نداشتند و همه باید با تیم‌های زیر ۲۳ سال برای المپیکی شدن می‌جنگیدند. ایران نیز با انواع و اقسام مربیان داخلی و خارجی از یورگن گده و وینگو بگوویچ تا علیرضا منصوریان و محمد مایلی کهن، محمد خاکپور و ... در رسیدن به این‌آوردگاه بزرگ ناکام ماند. نسل های پرستاره و پرزرق و برقی که هیچکدام موفق به کسب سهمیه نشدند و حسرتی که هر دوره چهار سال به آن اضافه شد. به نوعی در ۱۰ دوره اخیر تیم فوتبال ایران در المپیک حاضر نبوده است.
و حالا آخرین فرصت برای ثبت چهارمین حضور
حالا المپیک ۲۰۲۰ توکیو آخرین دوره مسابقات المپیک است که با حضور فوتبال چمنی به انجام می‌رسد. تیم حمید استیلی ستاره آنچنانی ندارد اما نسبت به تیم‌های قبلی بهتر آماده شده و بازی‌ها و اردوهای بهتری داشته است. شاید این تیم توانست کاری را انجام بدهد که روزی تیم های تحت هدایت حسین فکری، محمود بیاتی و حشمت مهاجرانی انجام دادند. مهدی قائدی می‌تواند علیرضا خورشیدی جدید نام بگیرد. شماره هفت تیم ملی بازهم به یک پرسپولیسی رسیده و روستایی پیراهن پروین را به تن می‌کند. رضا شکاری شماره ۱۰ حسن روشن را پوشیده است و ...