روزنامه ایران در بررسی تحلیلگران و کارشناسان سیاسی جهان، آورده است:
پولیتیکو: علت تنفر اروپا از ترامپ
هنگامی که به دنبال کلماتی برای توصیف اقدام دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا در ترور سردار قاسم سلیمانی، فرمانده ارشد ایرانی و به وجود آوردن یک بحران جدید در خاورمیانه میگردی، صفات «غیرعاقلانه، غیرقانونی و دیوانه وار» به ذهن انسان خطور میکند. قربانی این اتفاق نه تنها دیپلماتها و نیروهای نظامی امریکا در بیرون از مرزهای ایالات متحده بلکه متحدان امریکا هم هستند و البته یکی از قربانیان غیرمستقیم این ترور روابط «فرا آتلانتیک» است. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان که در واقع رهبر عالی دو فاکتوی اروپا محسوب میشود در پاسخ به تشدید تنشها و بحران کنونی روابط ایران – امریکا در حال برنامهریزی یک «اجلاس کاری» در مسکو در روزهای پایانی هفته جاری است. به نظر میرسد برلین به این نتیجه رسیده که برای کاستن از نگرانیهای اروپا درباره بحرانهای جدید خاورمیانه و به طور مشخص تنشهای فزاینده امریکا – ایران با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، کشور رقیب اروپا و غرب، پای میز گفتوگو نشستن بسیار پربارتر از سفر به واشنگتن، پایتخت متحد دیرینهاش، خواهد بود. ژوزف بورل، وزیر خارجه سابق اسپانیا و مسئول کنونی سیاست خارجی اتحادیه اروپا میگوید، در دوره ریاست جمهوری ترامپ روابط فرا آتلانتیک به طور بنیادین تغییر کرده است و «هرکجا را که نگاه میکنی اختلاف نظر کامل امریکا و اروپا را میبینی. گویی جدایی ارزشها [ی مشترک امریکا و اروپا] به وقوع پیوسته است.»
بلومبرگ: اشتباه بزرگ
نمیدانم واقعاً چرا دونالد ترامپ با ترور ژنرال ایرانی آغازگر یک تنش جدی با ایران شد. شاید تحت تأثیر مایک پمپئو، وزیر خارجهاش یا افراد دیگر قرار گرفت یا شاید هم در دام یک تصمیمگیری آنی و لحظهای افتاد. اما اگر به دنبال یک رویارویی برای بهره گیری انتخاباتی بود، میتوانم بگویم که قطعاً مرتکب یک اشتباه بزرگ شد. شاید او نمی دانست که لزوماً تمام رویاروییهای خارجی تأثیر مثبت در آرای مردم آنهم در کوتاه مدت ندارد. یک رویارویی خارجی تنها در صورتی میتواند محبوبیت یک رئیس جمهور را در کوتاه مدت بالا ببرد که نخبگان آن کشور فارغ از گرایشهای حزبیشان از آن حمایت کنند. در حالی که در مورد حمله پهپادی ترامپ به کاروان سردار قاسم سلیمانی در بغداد این اتفاق رخ نداد. بویژه آنکه ایران پاسخ این ترور را با حمله موشکی به پایگاه نظامی امریکا در عراق داد. حالا اگر نتیجه این اقدام ترامپ درگیری نظامی طولانی تر بین ایران و امریکا باشد، دیگر ترامپ واقعا به دردسر میافتد. دو چیزی که میتواند میزان محبوبیت یک رئیس جمهوری را کاهش دهد و در نتیجه شانس او برای پیروزی مجدد در انتخابات را به حداقل برساند، اخبار اقتصادی بد و افزایش تلفات امریکاییها در یک درگیری خارجی است و در حال حاضر ترامپ با هر دو این خطرات روبهرو است.
آسوشیتدپرس: گزیر از جنگ
اقدام تلافی جویانه ایران در موشک باران پایگاه نظامی امریکا در عراق، دونالد ترامپ را در سختترین آزمون دوران ریاست جمهوریاش قرار داده است. این حملات متقابل تهران و واشنگتن را به لبه پرتگاه جنگ کشاند. اما اظهارات مقامات امریکایی درباره مصون ماندن سربازان در این حملات، گزینه طلایی گریز از جنگ را پیش روی ترامپ قرار داده است. از طرفی رئیس جمهوری امریکا که درصدد تصاحب آرای کشورش در انتخابات پایان سالجاری میلادی است، به نظر نمیرسد خود را درگیر جنگی پایانناپذیر کند.
سیانان: تله سیاسی ایران
حمله موشکی ایران، تهدید وقوع جنگ را پررنگتر کرده است. این حمله نخستین تقابل بزرگ ایران و امریکا پس از انقلاب اسلامی بود اما دونالد ترامپ را بر سر دوراهی قرار داده است. در حال حاضر او یا باید حقارت ناشی از پذیرش ضعف را بپذیرد یا پا به جنگی بگذارد که با ترور سردار سلیمانی، مدعی پایان آن بود. از طرفی عقب نشینی دو طرف آتش تنشها را خاموش نمیکند چراکه ایران همچنان به تلاشهای خود برای خروج امریکا از منطقه ادامه خواهد داد و امریکا نیز فشارهای اقتصادی و دیپلماتیک را بر ایران بیشتر خواهد کرد. با این حال این استراتژی، طرفین را از تقابل نظامی دور میکند که به سود هیچ یک نیست. نباید فراموش کرد ایران با حمله موشکی به مواضع امریکا، فشار سیاسی سنگینی را بر ترامپ تحمیل کرد چراکه او هرگز نمیخواهد نامش بهعنوان آغازگر یک جنگ در تاریخ ثبت شود. اینکه دستور ترامپ برای ترور سردار سلیمانی از منظر جامعه امریکا سرنوشت ساز یا نابخردانه تفسیر شود اما بدون شک در آینده ریاست جمهوری آن و روند استیضاحش اثرگذار خواهد بود.
گاردین: پایان تنشها
انتقام سختی که ایران پساز ترور سردار سلیمانی و همراهانش وعده داده بود، بامداد چهارشنبه در همان ساعت شهادت فرمانده سپاه قدس با موشک باران پایگاه نظامی امریکا در عراق انجام شد. مقامات امریکایی پساز این حمله بلافاصله واکنش نشان داده و مدعی شدند این دو پایگاه در آماده باش کامل بوده و هیچ آسیبی به سربازانشان نرسیده است. وزیر خارجه ایران نیز این حمله را پاسخی در چارچوب قوانین بینالمللی به حمله امریکا خواند و اعلام کرد کشورش خواهان جنگ نیست. این شرایط هر دو طرف را به سمت کاهش تنشها و اجتناب از تقابل نظامی مستقیم هدایت میکند. این سناریو ایران را به سمت تداوم اقدامات نیابتی در منطقه و تقابل پنهان با امریکا پیش خواهد برد و امریکا نیز بدون کشته شدن نیروهایش از یک منازعه سخت رهایی پیدا میکند.
بلومبرگ: اثبات قدرت نظامی ایران
امریکا با ترور سردار سلیمانی، خودش را در معرض وقایع غیرقابل پیشبینی قرار داد. بنابراین هشدار حمله سایبری ایران به زیرساختهای مهم این کشور و آماده باش فرودگاههای مهم نیویورک اقدامی عاقلانه و قابل درک بود. اما حملات موشکی بامداد چهارشنبه ایران به پایگاه نظامی امریکا در عراق نشان داد که ایران بیش از انتظارها منطقی عمل کرد. ایران پساز پیروزی انقلاب اسلامی، بهصورت نیابتی در منطقه تحرکاتی داشت و با فرماندهی سردار سلیمانی در یمن، سوریه و عراق، قدرت منطقه در سایه شده بود. اما پساز ترور سردار سلیمانی رهبر ایران در اظهاراتی، حمله انتقامجویانه ایران به منافع امریکا را مستقیم و متناسب با اقدام ایالات متحده عنوان کرد که توسط قوای نظامی ایران انجام خواهد شد. همین چند جمله با نگاهی به میراث قاسم سلیمانی در منطقه گواه آن است که پاسخ ایران را نمیتوان محدود به این حمله دانست. از نگاه برخی تحلیلگران قدرت نظامی ایران خطری بزرگ برای دشمنانش بویژه هم پیمانان امریکا(عربستان و امارات) در منطقه است... ت. بواقع حمله موشکی ایران، نشان داد این کشور در راه خونخواهی سردار سلیمانی، برای تقابل مستقیم نظامی آمادگی کامل دارد. ایران با حمله موشکی به پایگاه نظامی امریکا در عراق علاوه بر اینکه خشم داخلی را از ترور سردار سلیمانی فرونشاند، دونالد ترامپ را ناخواسته در مسیر دوری از جنگی ویرانگر قرار داد. فارغ از اینکه پس از این حمله، امریکا متحمل چه میزان تلفاتی شده باشد، میتوان آن را روزنهای برای کاهش تنشها بین دو کشور دانست اما در عین حال نباید از این پس افزایش تلاشهای ایران برای خروج امریکا از منطقه را نادیده گرفت.
ترامپ با بزرگترین آزمون ریاست جمهوری خود روبهرو است
لئون پانه تا وزیر دفاع اسبق امریکا
با ورود کشور به سال نو طبلهای جنگی بلندتر از هر زمان دیگری به صدا درآمد. ما خیلی زود یادمان میرود که جنگهای قبلی چگونه آغاز شد اما تاریخ یادمان میآورد که اغلب مواقع علت بروز جنگها رهبری شکست خورده است؛ محاسبات اشتباه درباره اینکه واکنش دیگران چه خواهد بود، ارسال پیامهای مبهم به دشمنان، نادیده گرفتن اطلاعات و اتکا بر این باور غلط که قدرت به تنهایی برای پیروزی در هر جنگی کافی است. بویژه جنگهای قرن ۲۱ را میتوان اینگونه توصیف کرد: ورود به آنها آسان اما خروج از آنها دشوار است. تروریسم و جنگهای دوجانبه این قرن را بیشازپیش چالش برانگیز کرده به طوری که در آن قوانین قدیمی بازی و دستیابی به پیروزی دیگر اثرگذار نیست. اکنون در روابط ایالات متحده و ایران تمام فاکتورهای رهبری شکست خورده وجود دارد. ترامپ فکر میکرد براحتی میتواند از توافق هستهای ایران خارج شود، کشورهای دیگر (انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین) که با ایران توافق هستهای داشتند را نادیده بگیرد، تحریمهای جدید وضع کند، شمار نظامیان امریکایی در خلیج فارس را افزایش دهد و ایران را وادار به مذاکره کند. اما این استراتژیها شکست خورد و ترامپ باز هم با یک ارزیابی غلط یک تصمیم شوم گرفت؛ او دستور ترور ژنرال قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس ایران را صادر کرد و حساب این را نکرده بود که این ترور خطر جنگ با ایران افزایش میدهد. پس از آنکه در نخستین ساعات روز چهارشنبه حملات موشکی ایران علیه پایگاه نظامی امریکا در عراق انجام شد جهان اکنون در انتظار گام بعدی است که برداشته میشود. ما اکنون در آستانه یک جنگ دیگر در خاورمیانه هستیم در حالی که هیچکدام از دو طرف (ایران و امریکا) این را نمیخواستند. ترامپ اکنون با بزرگترین آزمون ریاست جمهوری خود مواجه است. در سه سال گذشته او نقش رهبری جهانی امریکا را زیر سؤال برده، متحدان امریکا را مورد نقد قرار داده و اغلب از مشاوره گرفتن از مشاوران سیاسی و نظامی باتجربه امتناع کرده است. سرنوشت ریاست جمهوری و سرنوشت کشور امریکا اکنون بستگی به این موضوع دارد که ترامپ بالاخره خطر جنگ و مسئولیت خود بهعنوان فرمانده کل قوا را جدی میگیرد یا نه. قدرت نظامی به تنهایی کافی نیست. این هوشیارانهترین درس جنگهای قرن ۲۱ است که اگر آموخته نشود، جان امریکاییهای بیشتری بهخطر میافتد.
منبع: واشنگتن پست