در نشست ۱۶ مرداد هیات وزیران که به ریاست رییس جمهوری برگزار شد، بازارچه کیله سردشت در آغ، نقطه مرزی شوشمی، بازارچه مرزی سومار و بازارچه مرزی شیخ صله در کرمانشاه و بازارچه چیلات دهلران در ایلام، به عنوان راه‌های مجاز گمرکی تعیین شدند.
زیرساخت های لازم برای رسمی شدن سه مرز شیخ صله، شوشمی و سومار در استان کرمانشاه انجام شده است اما به دلیل پای کار نیامدن طرف عراقی کماکان تردد مسافر از آنها امکان پذیر نیست.
وزارت خارجه عراق رسمی شدن مرزها را ابلاغ نکرده است
فرمانده شهرستان پاوه که مدیریت مرز شوشمی را بر عهده دارد، روز شنبه در نشستی که به منظور بررسی وضعیت این مرزها در استانداری کرمانشاه برگزار شد، گفت: موضوع رسمی شدن سه مرز استان کرمانشاه از طریق وزارت امور خارجه کشورمان به وزارت خارجه عراق اطلاع داده شده است اما این وزارتخانه این موضوع را تاکنون ابلاغ نکرده است.
پرویز ایده پور توضیح داد: تا زمانی که دولت مرکزی عراق موضوع رسمی شدن این مرزها را به اقلیم کردستان عراق ابلاغ نکند، این مرزها در طرف عراقی برای تردد افراد بازگشایی نمی شود.
وی با بیان اینکه ناهماهنگی دستگاه های اجرایی در عراق مانع اصلی بازگشایی این گذرگاه های مرزی هستند، گفت: باید از طریق رسانه ها موضوع بازگشایی مرزها را عنوان کنیم تا آنان نیز تحت فشار افکار عمومی قرار گیرند.
فرمانده پاوه با بیان اینکه دیپلماسی محلی با مقامات محلی عراق برای گشایش مرزها در جریان است، اظهارداشت: باید زیرساخت های لازم را ایجاد کنیم تا عراقی ها دیگر بهانه‌ای برای باز نکردن مرز نداشته باشند.
نطقه صفر مرزی در شیح صله و شوشمی مشخص نیست
ایده پور در بخش دیگری از صحبت های خود مشخص نبودن نقطه صفر مرزی را یکی از دلایل تاخیر در ایجاد زیرساخت ها دانست و گفت: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح نقطه صفر مرزی را در اطراف مرزهای شیخ صله و شوشمی مشخص کرده است، اما طراف عراقی برای تایید نهایی و آغاز روند احداث زیرساخت ها پای کار نمی آید.
وی تاکید کرد: باید از وزارت امور خارجه بخواهیم که باجدیت پیگیر موضوع باشد تا طرف عراقی هرچه زودتر پای کار آید.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای نیز در این نشست به موضوع نقاط مرزی پرداخت و گفت: در منطقه سومار نقطه صفر مرزی مشخص شده است اما در مرزهای شیخ صله و شوشمی منطقه صفر مرزی کماکان مشخص نیست.
فریبرز کرمی افزود: این موضوع ما را برای احداث بناها و ایجاد زیرساخت ها با مشکل روبه رو می کند.
جابجایی پادگان نظامی
وی در بخش دیگری از صحبت های خود با بیان اینکه قسمتی از زمین موردنظر برای فراهم شدن زیرساخت ها در مرز شوشمی در اختیار نیروهای نظامی قرار دارد، گفت: تا زمانی که این زمین ها را در اختیار نگیریم عملا نمی توانیم کاری برای فراهم کردن زیرساخت های شوشمی انجام دهیم.
استاندار کرمانشاه نیز در این نشست نسبت به این موضوع واکنش نشان داد و گفت: براساس صحبت های انجام شده، این ارگان نظامی برای جابجایی پادگان خود مشکلی ندارد.
هوشنگ بازوند افزود: در صورت جابجایی زمین های مورد نظر به اعتباری بالغ بر سه میلیارد تومان به منظور ایجاد دوباره استحکامات نظامی و جاده های دسترسی اعتبار لازم است که این اعتبار تامین خواهد شد.
وی عنوان کرد: با این حال اگر دروازه دوم تردد در مرز شوشمی مشخص شود دیگر نیازی به جابجایی زمین های نیروی نظامی نیز وجود ندارد.
زیرساخت های لازم تا ۲۰ بهمن ایجاد شود
استاندار کرمانشاه در بخش دیگری از صحبت های خود به مشکلات موجود در اقلیم کردستان عراق برای بازگشایی مرزها اشاره کرد و گفت: زیرساخت های لازم تردد افراد در مرز و زمینه رسمی شدن آنها تا ۲۰ بهمن توسط ادارات استانی ایجاد شود.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای کرمانشاه در این رابطه گفت: تا زمان مشخص شدن نقاط صفر مرزی می توانیم سایت موقتی در مرزهای شوشمی و شیخ صله ایجاد کنیم.
کرمی افزود: در صورت تامین اعتبار این سایت موقت را می توانیم با استفاده از کانکس و امکانات ابتدایی ایجاد کنیم.
وی با بیان اینکه اقدامات لازم در زمینه تملک زمین و ثبت سند با کمک فرمانداری ها انجام شده است، گفت: متاسفانه برخی از ادارات همکاری چندانی در این زمینه ندارند و به نامه های ما پاسخ نمی دهند.
در ادامه این نشست معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار کرمانشاه نیز با تاکید بر اینکه باید از فرصت این سه مرز برای توسعه کرمانشاه بهره ببریم، عنوان کرد: هماهنگی های اداری، تامین امکانات و فعالیت های عمرانی باید برای بهبود وضعیت این مرزها انجام شود.
هدایت حاتمی افزود: در مرز سومار طرف عراقی برای بازگشایی آن آماده است اما طرف ایرانی چندان آمادگی ندارد.
وی تاکید کرد: براساس مصوبه دولت باید مدیریت این سه مرز را به پایانه ها واگذار کنیم تا اقدام های عمرانی راحت تر پیش رود.
سومار
بخش سومار شمال ۲ شهر سومار و نفت شهر در فاصله ۹۰ کیلومتری شهر قصرشیرین واقع شده است و با عراق ۸۶ کیلومتر مرز مشترک دارد.
شهر سومار که کم جمعیت ترین شهر ایران است، در میان دره‌های بلندی‌های سارات، چغامان و اردوبان قرار دارد، بلندی‌های مرزی گیسکه و کهنه‌ریگ همچون دیوار بلندی در غرب شهر قرار گرفته‌اند.
این شهر در مرز ایران و عراق واقع شده و فاصله آن با شهر مندلی عراق ۱۵ کیلومتر است و یکی از نزدیکترین مناطق ایران به بغداد می‌باشد.
بازارچه مرزی سومار فاصله حمل کالا را به بغداد کوتاه‌تر کرده است و اکنون عمده کالا از این معبر به استان‌های شرقی عراق صادر می‌شود.
شوشمی
بازارچه شوشمی یکی از قدیمی ترین مرزهای کشور است که در طول سال‌های گذشته به دلیل جنگ تحمیلی تعطیل بود و بعد از گذشت مدتی فعالیت تجاریش را آغاز کرد و در شرایط فعلی نیز رتبه سوم بازارچه های فعال کشور را دارد.
بازارچه مرزی شوشمی در فاصله ۳۵ کیلومتری شهرستان پاوه و ۵ کیلومتری غرب نوسود پاوه و ۱۵۵ کیلومتری کرمانشاه در محوطه ای بلند و پلکانی شکل در حدود ۲ هکتار واقع شده است. این بازارچه ازسمت عراق به حوزه حلبچه استان سلیمانیه درشمال عراق متصل و در مجاورت شهر طویله عراق قراردارد. روزانه بین ۴۰ تا ۵۰ کامیون به بازارچه فوق تردد می نمایند و کالاهایی همچون میوه، سیمان، گیوه، نان برنجی، صیفی جات و… از طریق بازارچه شوشمی به عراق صادر میگردد.
این بازارچه مرزی موجب ارتقای وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم و رونق تجارت و کسب و کار در شهرستان پاوه شده است.
شیخ صله
شیخ صله از یک سو به عراق منتهی می شود از طرف دیگر به شهرستان پاوه و از سمت دیگر به ازگله و سرپل ذهاب و این موقعیت روستا موجب شده است، مسیرهای ارتباطی به شیخ صله زیاد باشند و مسافرین به راحتی بتوانند به این دیار سفر کنند.
استان کرمانشاه با ۳۷۱ کیلومتر مرز مشترک با ۲ بخش کُرد و عرب نشین کشور عراق و داشتن ۶ مرز رسمی و بازارچه فعال، سالانه حدود نیمی از کل صادرات کالاهای غیرنفتی کشورمان به عراق را به خود اختصاص می دهد.
سالانه بیش از سه میلیارد دلار کالا از استان کرمانشاه صادر می شود.
استان کرمانشاه با ۲ میلیون نفر جمعیت دارای ۳۲ شهر و ۲ هزار و ۵۹۵ روستا است.