سقوط هواپیمای اوکراینی با بیش از ۱۷۰ مسافر، و حواشی پیرامون آن، به موضوع داغ و پربحث توئیتر فارسی در اواخر هفته گذشته تبدیل شد؛ تا جایی که بخش عمده‌ای از کاربران توئیتر فارسی در روزهای ۵شنبه و جمعه ۱۹ و ۲۰ دی ماه، خبر سقوط هواپیما به دلیل نقص فنی را باور کرده بودند. اکنون با مشخص شدن علت اصلی، ضربه سختی به اعتماد و باور افکار عمومی وارد شده است.
بررسی‌های واحد داده‌کاوی ایرنا نشان میدهد که در این دو روز بیش از ۷۳هزار توئیت در رابطه با سقوط هواپیمای اوکراینی منتشر شده است. بررسی توئیت‌های با حداقل هزار لایک در میان این توئیت‌ها نشان میدهد که سقوط هواپیما به علت نقص فنی و شلیک موشک به سمت هواپیما دو مضمون اصلی است که در توئیت‌هایی با هشتگ‌های هواپیمای اوکراینی، خطای انسانی، سقوط هواپیما و هواپیمای اوکراین منتشر شده است و در این میان سقوط هواپیما به علت نقص فنی، بیشتر باور شده بود.
نتایج داده کاوی
۲۸ درصد از لایک‌های مربوط به سقوط هواپیمای اوکراینی توسط کاربران توئیتری به توئیت‌هایی اختصاص داشت که سقوط هواپیما به علت نقص فنی را باور کرده و برخی اخبار مبنی بر شلیک موشک به هواپیما را جنگ روانی از سمت براندازان و کشور امریکا دانسته‌اند. بررسی توئیت‌های با حداقل هزار لایک نشان میدهد که در روزهای ۱۹ و ۲۰ دی ماه توئیت‌هایی با این مضمون، بیش از ۶۵هزار لایک داشته است. کاربری در این راستا نوشته است:
از لحظات اولیه سقوط هواپیمای اوکراینی، همکارانم منیره کربلایی، پونه ترابی، محمدرضا بختیاری و روح‌الله رضایی در محل حادثه حاضر شدند و بدون هیچ مانعی عکس و فیلم تهیه کردند. اگر کوچک‌ترین احتمالی جز سقوط عادی وجود داشت، قطعا محدوده حادثه تا شعاع چند کیلومتری غیرقابل دسترسی می‌شد.
۲۶ درصد از لایک‌های کاربران منتقد و برخی کانال‌های خبری در این خصوص نیز حادثه هواپیما اوکراینی را شلیک موشک توسط ایران دانسته و به افشای این حقیقت اقدام کرده‌اند؛ در میان توئیت‌های با حداقل هزار لایک، توئیت‌های حاوی این مضمون، بیش از ۶۲هزار لایک دریافت کرده بود. کاربری در این راستا مطلبی را منتشر کرده است:
فوری یک مقام ارشد اطلاعاتی آمریکا و یک مقام عراقی به نشریه نیوزویک: هواپیمای بویینگ ۷۳۷ اوکراین هدف اصابت یک موشک ضدهوایی قرار گرفته است.
۲۱ درصد کاربران توئیتری برانداز و منتقد از مسئولان کشور به دلیل رخ دادن این حادثه انتقاد کرده و معتقدند مسئولان دلیل اصلی سقوط را پنهان خواهد کرد.
۵ درصد از لایک کاربران پس از این حادثه ناگوار، مربوط به ابراز ناراحتی کاربران است. کاربری در این راستا نوشته است:
ایرانمان در این ایام عادت کرده به از دست دادن جوانان.تسلیت میگویم به خانواده تمام افرادی که جانشان را در سانحه هوایی هواپیمای اوکراین از دست دادند.
همچنین ۵ درصد دیگر از لایک‌ها به فرار افراد نخبه از کشورمان اشاره و از آن اشاره داشته است. کاربری در این راستا نوشته بود:
در سقوط هواپیمای اوکراین مشخص شد فقط در ۱پرواز این همه نخبه از کشور خارج شده! یاد لیست چند هزار نفری افتادم که برخی با لابی وخارج از ضوابط، هیات علمی دانشگاه‌ها شدند.
۴درصد کاربران نیز اخبار منتشر شده درباره این حادثه ناگوار را لایک کرده اند.
همچنین ۴ درصد کاربران از رسانه‌های داخلی به دلیل نحوه پوشش اخبار حادثه و ۲ درصد نیز از رسانه بی بی سی در این راستا انتقاد کرده‌اند.
داده کاوی‌ها در توئیتر نشان میدهد که تعداد زیادی از کاربران توئیتر، اخبار مربوط به سقوط هواپیما را باور کرده و حمله موشک پدافند به هواپیما را محتمل نمی دانستند به نحوی که توئیت‌هایی با این مضامین بیش از ۶۵هزار بار لایک دریافت کرده است. همین امر نشان میدهد که با افشا شدن واقعیت ماجرای سقوط هواپیمای اوکراینی، آسیب جدی به اعتماد کاربران توئیتری که بخش از افکار عمومی هستند وارد شده است.