سال سیل است انگار. با سیل آغاز شد، با سیل ادامه پیدا کرد و هنوز هم سیل پای ثابت غمی است که امروز هموطنان ما در دل دارند. سیلی که گاهی باران بنایش را می‌گذارد، گاهی غم. این‌بار سیستان و بلوچستان سیلی از جنس هر دوی این‌ها را تجربه می‌کند. سیل غمی که به باران گره خورد و آن‌قدر بارید که یک جورهایی انگار دست آن‌ها را از زندگی شست.
توئیتر به صدای مردم سیستان و بلوچستان تبدیل شده است. برای کمک مالی، کمک جانی و جایی که نیازشان به امداد هوایی را فریاد بزنند. بگویند به بالگرد نیاز دارند. به هلی‌کوپتر. به پهپادی که چند وقت قبل برای استفاده در مناطق صعب‌العبور از آن رونمایی شد.
«هوا سرده، ما داریم می‌میریم تو سرما». این جمله از زبان پسربچه‌ای آب‌نبات به دست است که سیل سه روزه سیستان هر چیزی که داشته‌اند را برده است. یک لا لباس به تن دارد و دستی که از سرمای دیوارهای سیمانی پشت سرش میلرزد. با زبان بلوچی جمله‌های بچه‌گانه‌اش را پشت هم ردیف می‌کند. ویدیوی ارسالی خانواده‌اش در شبکه‌های مجازی دست به دست می‌شود تا کمکی به آن‌ها برسد.
اکنون صدای سیستان و بلوچستان به واسطه پایدار بودن امکان ارتباطی به گوش بقیه می‌رسد. ارتباطی که در روز نخست به شکل باورنکردنی و ناراحت‌کننده‌ای تمام زیرساخت‌های خود را از دست داده بود.
مهرداد ترابیان مجری توسعه ارتباطات روستایی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به سوالاتی که پیرامون بحث ارتباطی روستاها و شهرهای سیستان و بلوچستان وجود دارد پاسخ داد.
در سیلی که عید امسال اتفاق افتاد نیز مسئول رسیدگی به ارتباطات روستاها بودید، سیلی که اکنون در سیستان شاهد آن هستیم چه تفاوتی با سیل نوروز دارد؟
حجم بارندگی که از تقربیا سه روز قبل در استان سیستان و بلوچستان شروع شد، در مقابل حجم سیلی که عید امسال شاهدش بودیم بسیار زیاد بود. می‌توان گفت به واسطه حجم بارندگی تقریبا اکثر زیرساخت‌های اپراتورها و مجموعه‌های ارتباطی مختلف در این سیل آسیب دیدند. ما در اکثر مسیرها دچار قطعی ارتباط شدیم.
برای رسیدگی به وضعیت ارتباطی این روستاها، در وزارت ارتباطات ستاد بحران تشکیل شد؟
در وزارت ارتباطات ستاد بحران دائمی داریم و برای مواقع این‌چنینی وقتی صرف تشکیل کمیته نمی‌شود. این ستاد با مدیریت مشاور وزیر ارتباطات شکل گرفته که اعضای مختلفی دارد. مدیریت استان‌ها در این ستاد نیز برعهده من است. از روز جمعه که سیل جاری شد، اپراتورهای تلفن همراه، شرکت مخابرات، شرکت ارتباطات زیرساخت و تیم وزارت ارتباطات جمع شدند تا بحران ارتباطی که اتفاق افتاده بود را مدیریت کنند.
مشکلاتی که سبب قطع ارتباطات شد، چه بود و چرا اتصال ارتباط در برخی مناطق کمی طول کشید؟
مشکل اصلی، قطعی برق و عدم دسترسی برای انجام تعمیرات یا اتصال دوباره برق بود. زمانی که برق یک منطقه قطع می‌شود سایت‌های ارتباطی تنها تا چند ساعت می‌توانند با شارژ باطری‌ها کار کنند و پس از خاموشی دکل‌ها، ارتباطات کلا قطع می‌شود.
برای روشن شدن دوباره سایت‌های ارتباطی باید دیزل ژنراتور به منطقه ارسال می‌کردیم تا برق اضطراری متصل شود اما همانطور که در اخبار نیز بارها به آن اشاره شد، مسیرهای جاده‌ای اغلب روستاها از بین رفته بود. برای اتصال ارتباطات نیاز بود از هلی‌کوپتر استفاده شود اما عملیات اصلی هلی‌کوپترها معطوف به تخلیه روستاها بود. به همین دلیل امکان ارسال دیزل فراهم نشد و چهار شهرستان مهم حجم زیادی از سیستم ارتباطی خود را در ساعات اولیه از دست دادند.
با تمام این مشکلات، ارتباطات شهرها و روستاها چه زمانی متصل شد؟
تقریبا تا روز گذشته توانستیم تمام ارتباطات را به حد نرمال برسانیم. قصر قند و نیک‌شهر، شهرستان‌های بزرگ و اصلی بودند که همراه با چند شهر کوچک دچار قطعی ارتباط شدند. اوایل صبح روز گذشته «ارتباط دیتا» در شهرستان‌ها از طریق اپراتورهای ارتباطی ماهواره‌ای برقرار شد. ارتباط وویس و مکالمه را نیز ظهر دیروز برقرار کردیم.
از بین رفتن جاده‌ها و زمین‌ها، قطعا منجر به قطعی فیبرهای نوری شده، در این خصوص چه کردید؟
از آن‌جایی که سیستم انتقال ما با فیبر تعیین شده است، در هر دو مسیرهایی که با فیبر دولتی و شرکت مخابرات پوشش‌دهی شده بود، قطع شد اما اکنون که با شما صحبت می‌کنم وضعیت ارتباطی استان سیستان و بلوچستان سفید است.
یعنی اکنون ارتباطات روستایی متصل هستند؟
تنها قسمت کوچکی از روستای فنوج دارای مشکل است که به دلیل عدم دسترسی به شهر، نمی‌توانیم ارتباط فیبر را وصل کنیم. البته به طور موقت برای دسترسی مردم، سیستم ماهواره‌ای فراهم کردیم. منتظر ایجاد راه دسترسی به روستا هستیم تا به آن‌جا دیزل برق برسانیم.
برای اتصال ارتباطات از بالن مخابراتی که در سیل عید امسال کاربرد خوبی داشت، استفاده کردید؟
شرایط بد جوی امکان استفاده از بالن را فراهم نمی‌کرد. ضمن این که ما یکسری سیستم‌های ارتباط روستایی داریم که در حالت عادی کار نمی‌کنند اما در شرایط بحران راه‌اندازی می‌شوند و می‌توانند نسل چهار اینترنت را ارائه بدهند. این سرویس از سوی شرکت "های وب" ارائه می‌شود تا اتصالات به شکل موقت وصل شود.