در این بیانیه که یک نسخه آن در تارنمای وزارت امور خارجه انگلیس منتشر شده آمده است، این تصمیم به ناچار، پس از گام‌های ایران برای کاهش تعهداتش در برجام اتخاذ شده است.
ساعتی پیش نیز خبرگزاری رویترز به نقل از دیپلمات‌های اروپایی اعلام کرد که فعال کردن مکانیسم حل اختلاف به معنای بازگرداندن تحریم‌ها نیست، بلکه برای حل اختلافات از طریق مکانیسم مشخصی است که در متن توافق نیز به آن اشاره شده است.
بوریس جانسون نخست وزیر انگلیس نیز صبح امروز در مصاحبه با بی‌بی‌سی مدعی شد که بهتر است «توافق ترامپ» جایگزین برجام شود.
جمهوری اسلامی ایران به دنبال خروج یکجانبه و برخلاف مقررات بین المللی آمریکا از برجام، تلاش کرد توافق هسته‌ای را به شرط عمل دیگر طرف‌های این توافق به تعهداتشان حفظ کند اما با گذشت نزدیک به دو سال و ناتوانی طرف‌های اروپایی به تعهدات برجامی، با هدف حفظ بهره‌مندی اقتصادی ایران، گام‌های کاهش تعهدات خود را در بازه زمانی ۶۰ روزه آغاز کرد.
براین اساس با صدور بیانیه‌ای، شروع گام پنجم و نهایی کاهش تعهدات برجامی را اعلام کرد؛ براساس آن تهران دیگر هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی‌سازی، درصد غنی‌سازی، میزان مواد غنی‌شده، و تحقیق و توسعه) نخواهد داشت و از این پس، برنامه هسته‌ای ایران فقط براساس نیازهای فنی خود پیش خواهد رفت و همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز طبق روال ادامه می‌یابد.
ایران بارها اعلام کرده در صورت رفع تحریم‌ها و منتفع شدن ایران از منافع برجام، جمهوری اسلامی ایران آماده بازگشت به تعهدات برجامی خود است.
براساس این بیانیه، برجام عنصر کلیدی در نظام عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای و دستاورد کلیدی دیپلماسی چندجانبه است.
وزیران سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان عنوان کردند، ما با این عقیده درباره برجام مذاکره کردیم که به اعتمادسازی در ماهیت صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران و همچنین صلح و امنیت بین‌الملل کمک کند.
این بیانیه می‌افزاید: ما بدون قید و شرط تاسف خود را نسبت به تصمیم آمریکا برای خروج از برجام و اعمال دوباره تحریم‌ها علیه ایران ابراز و از می(اردیبهشت) ۲۰۱۸ با کمک یکدیگر تلاش کردیم تا این توافق را حفظ کنیم.
وزیران کشورهای اروپایی عضو برجام بدون اشاره به تعلل خود در اجرای تعهداتشان مدعی شده‌اند که به طور کامل تعهدات خود را حفظ کرده و علاوه بر لغو همه تحریم‌ها، «به صورت خستگی ناپذیر» تلاش کردند تا از طریق راه‌اندازی سازوکار مالی اروپا و ایران (اینستکس) از تجارت مشروع با ایران حمایت کنند.
در این بیانیه ادعا شده که پس از اعلام ایران برای کاهش تعهداتش در برجام، طرف‌های اروپایی تلاش کردند تا ایران را متقاعد کنند مسیر خود را تغییر دهد.
همچنین در این بیانیه ادعا شده که پس از اعلام ایران برای کاهش تعهداتش در برجام، طرف‌های اروپایی تلاش کردند ایران را متقاعد کنند مسیر خود را تغییر دهد و به اجرای کامل تعهداتش بازگردد.
این بیانیه می‌افزاید: ما از تلاش‌های دیپلماتیک از جمله ابتکار فرانسه حمایت کردیم تا تنش‌ها را کاهش داده و ایران و آمریکا را برای گفت‌وگوهای جامع پای میز مذاکره بکشانیم. «سه کشور اروپایی به طور کامل به تلاش‌های دیپلماتیک پایبند و مایل هستند به محض اینکه شرایط فراهم شود، هرچه سریع‌تر ادامه این مسیر را از سربگیرند.»
در این بیانیه با ادعای نقض محدودیت‌های کلیدی برجام از سوی ایران، تصریح شده است که این اقدامات با مفاد توافق هسته‌ای ناسازگار است و به طور فزاینده و غیرقابل بازگشتی پیامدهای اشاعه تسلیحات هسته‌ای را تشدید کرده‌است.
وزیران سه کشور اروپایی برجام عنوان کردند که با این گفتمان که ایران از حق کاهش تعهداتش برخوردار است موافق نیستند.
مقام‌های این سه کشور اروپایی در این بیانیه مدعی شده‌اند که برخلاف اظهارات مطرح شده، ایران هرگز مکانیسم حل اختلاف را فعال نکرد و به لحاظ حقوقی، حق توقف اجرای مفاد این توافق را ندارد.
وزرای امور خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان با اشاره به نشست کمیسیون مشترک برجام در ۱۱ نوامبر سال گذشته عنوان کردند که نگرانی خود را درباره گام‌های ایران برای کاهش تنعهداتش در این توافق اعلام کردند. «در نشست کمیسیون مشترک برجام در ۶ دسامبر برای ایران روشن کردیم که تنها درصورتی که مسیر خود را تغییر ندهد، چاره‌ای نخواهیم داشت که در چارچوب برجام وارد عمل شویم.»
این بیانیه با اشاره به گام پنجم ایران برای کاهش تعهداتش می افزاید: بنابراین با توجه به اقدامات ایران برای ما چاره‌ای نماند جز اینکه امروز اعلام کنیم ایران به تعهداتش در برجام پایبند نیست و این موضوع را به کمیسیون مشترک بر اساس مکانیسم حل اختلاف که در بند ۳۶ برجام آمده ارجاع بدهیم.
وزرای سه کشور اروپایی مدعی شده اند که این اقدام را با حسن نیت انجام داده و هدف آنها حفظ برجام و امید به پیدا کردن راه حلی رو به جلو برای خروج از بن بست به وجود آمده از طریق گفت وگوهای دیپلماتیک است.
در این بیانیه تاکید شده که انگلیس، فرانسه و المان به سیاست فشار حداکثری آمریکا علیه ایران ملحق نشده و امیدوارند که ایران به اجرای کامل تعهداتش در برجام بازگردد.