یک متخصص روانپزشک و روان درمانگر روز دوشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا نسبت به وقوع بیماری پانیک اظهار داشت: هر فردی در طول دوران زندگی ممکن است در پاسخ به استرس ها دچار اضطراب و نگرانی شود اما مشخصه اصلی اختلال پانیک، وقوع خود به خود و غیرمنتظره حملات به صورت تجربه حمله ای احساس ترس شدید خواهد بود.
مهدی قاسمی با بیان اینکه نگرانی دائمی از وقوع حمله ای دیگر باعث بروز اضطراب انتظار و پیدایش علایم رفتار اجتنابی و اختلال عملکرد در زندگی فرد مبتلا به پانیک می شود، افزود: این حملات غیرمنتظره و عودکننده، دارای برخی علایم جسمی نیز است که هر فرد بیمار ممکن است یکسری از آنها را حین حمله، در زندگی تجربه کند.
وی برای نمونه گفت: تعریق، تپش قلب، تنگی نفس و احساس خفگی، درد یا احساس فشار در قفسه سینه، تهوع و ناراحتی شکمی، سرگیجه، منگی سر، گاه ضعف بدنی و تلو تلو خوردن، احساس گز گز مور مور یا احساس یخ کردگی یا داغی در بدن، احساسات غیر واقعی و یا احساس جدا بودن از محیط، ترس از دست دادن کنترل، ترس از مرگ قریب الوقوع، ترس از دست دادن کنترل و یا ترس از دیوانگی، جمله علائم ابتلا به اختلال پانیک است.
این روان درمانگر افزود: نخستین حمله پانیک معمولا خود به خود است اما گاه حمله به دنبال آشفتگی، فعالیت بدنی، فعالیت جنسی یا آسیب هیجانی متوسطی روی می دهد. زمانی که حمله پانیک آغاز شد، علایم آن در عرض 10 دقیقه به سرعت تشدید می شود و از این رو فرد بیمار نمی تواند علت ترس و نگرانی بوجود آمده درون خود را بیان کند.
قاسمی با عنوان اینکه این اختلال بیشتر در میان زنان و به صورت ارثی در برخی افراد مشاهده می شود، اظهار داشت: علل دیگری که برای اختلال پانیک مطرح است، تجربیات قبلی به خصوص تجربیات کودکی بیمار و یادگیری حالات اضطرابی اطرافیان است. در این دسته افراد، ترشح یکسری مواد شیمیایی در مغز به نام دوپامین، سروتونین و نوراپی نفرین دچار عدم تعادل روانی آنان می شود.
وی گفت: تشخیص این اختلال حتما منوط به این است که حملات مزبور نباید ناشی از اثرات مستقیم یک ماده مورد سوءمصرف یا عوارض داروها یا یک بیماری طبی عمومی مانند مشکلات قلبی یا پرکاری تیروئید باشد.
این روانپزشک افزود: نظریه های روانکاوی، حمله پانیک را نتیجه دفاعی ناموفق در برابر تکانه های اضطراب انگیز می دانند. آن چه در گذشته، اضطراب هشدار دهنده خفیفی بود، به احساس فلج کننده تشویش مبدل می شود و سپس علایم جسمی کار را یکسره می کند.
وی ادامه داد: براساس پژوهش هایی به عمل آمده در زمینه بیماری پانیک، ابتلا به این اختلال در دوران کودکی با جدا شدن والدین و یا با مرگ آنان تا پیش از 10 سالگی رابطه دارد. همچنین مشاهده شده که حدود 60 درصد زنان مبتلا به بیماری پانیک، سابقه آزار جنسی در دوران کودکی دارند، در حالیکه که این میزان در زنان مبتلا به سایر اختلالات اضطرابی حدود 31 درصد است.
راهکار درمان
قاسمی گفت: اکثر بیماران با توجه به علایم جسمی حین حمله پانیک ممکن است به اورژانس بیمارستان یا به پزشکان داخلی یا مغز و اعصاب مراجعه کنند و اقدامات پاراکلینیک مانند نوار قلب، اکو و یا تصویر برداری مغز انجام دهند که البته وجود مشکلات طبی مربوط رد می شود و این پزشکان معمولا بیماران را برای روشن شدن علت به روان پزشک ارجاع می دهند.
وی افزود: تعداد زیادی از بیماران در حین حمله پانیک با توجه به نوع علایم جسمی خود، ترس شدید از سکته قلبی یا مغزی یا مرگ قریب الوقوع یا ترس از دیوانگی دارند. در قدم اول درمانی، همیشه این اطمینان را به بیماران باید داد که تا به حال هیچ کس طی این بیماری دیوانه نشده یا از حمله پانیک نمرده است اما این نوع ترس در بسیاری از مبتلایان وجود دارد.
این رواندرمانگر با بیان اینکه خانواده ها یا اطرافیان بیمار باید آرامش خود را حفظ کرده و از رفتارهای حمایتی شدید بپرهیزند، گفت: برای درمان اختلال پانیک، روش های درمانی دارویی و غیردارویی متعددی وجود دارد از جمله روش های درمان غیردارویی می توان به روان درمانی شناختی رفتاری، خانواده درمانی، روان درمانی بینش مدار اشاره کرد. ترکیب روان درمانی و دارو درمانی هم نتایج درمانی بسیار خوبی را در بیماران به دنبال داشته است.