تهران- ایرنا- رادیوی عمومی ملی آمریکا(NPR) در نوشتاری به قلم «جکی نورثام» با بیان اینکه پیش‌بینی‌های دولت ترامپ از فروپاشی اقتصادی ایران یک سوء‌تفاهم بوده، نوشت: ایران اقتصاد متنوعی دارد که فقط به نفت متکی نیست؛ جمهوری اسلامی در طول چهار دهه گذشته، آموخته است چگونه در برابر تحریم‌ها ایستادگی کند.

نورثام از خبرنگاران رادیو ان‌پی‌آر در نوشتاری با عنوان «چرا اقتصاد ایران در میان فشارها و تحریم‌های ایالات متحده فرو نمی‌پاشد» افزود: از سال ۲۰۱۷ و با روی کار آمدن دونالد ترامپ، دولت او در تلاش برای محروم کردن ایران از منابع مالی، با وضع دوباره تحریم‌هایی که به موجب توافق هسته‌ای برداشته شده بود، فشارهای بسیاری بر این کشور وارد کرده است.

مایک پمپئو وزیر امور خارجه ایالات متحده در در حالی در سخنان اخیر خود گفت راهبرد فشار حداکثری دولت واشنگتن با هدف قطع ۸۰ درصد از درآمدهای نفتی ایران موفق بوده که اقتصاد ایران از بین نرفته است.

« جواد صالحی اصفهانی » استاد اقتصاد دانشگاه ویرجینیا و کارشناس اقتصاد ایران گفت، فکر می‌کنم پیش‌بینی‌های سقوط سریع اقتصادی ایران بسیار خوش‌بینانه بود. در واقع باوجود تحریم‌های فلج‌کننده دولت ترامپ، به نظر می‌رسد سوء‌تفاهم‌هایی در مورد سطح پیچیدگی اقتصاد ایران و کارآمدی آن در برابر تحریم‌ها ایجاد شده است.

صالحی اصفهانی با تاکید بر اینکه افزایش تحریم‌ها از سال ۲۰۱۷، اقتصاد ایران را به شدت تحت تأثیر قرار داده است، خاطرنشان کرد، بااین حال در طول چهار دهه گذشته، ایران تجربه بسیاری در رابطه با تحریم‌ها داشته و چگونگی ایستادگی در برابر آنها را آموخته است.
وی در ادامه افزود: کمبود کالاهای وارداتی به رونق تولید داخلی کمک کرده و این به نوبه خود در ایجاد اشتغال بیشتر برای ایرانیان تاثیرگذار بوده است.

از طرفی، بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول تخمین می‌زنند که تولید ناخالص داخلی ایران در سال جاری میلادی تقریبا ۹ درصد کاهش داشته باشد. اما اگر همین میزان را با کاهش سرانه تولید ناخالص داخلی ایران در دهه ۸۰ میلادی و همزمان با بحران گروگانگیری در سفارت ایالات متحده مقایسه کنیم، خواهیم دید که نرخ ۹ درصد کنونی در مقایسه با ۵۰ درصد آن زمان ناچیز است.

در واقع بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول، بیشترین تمرکزشان روی صادرات نفتی ایران است و از همین رو، افت تولید ناخالص داخلی را بر این اساس اعلام کرده‌اند. حال آنکه اقتصاد ایران بسیار متنوع است و فقط به نفت متکی نیست.

« اسفندیار باتمانقلیج » بنیانگذار پایگاه تحلیلی بورس و بازار نیز در این رابطه گفت، صادرات ایران علاوه بر نفت، شامل اتومبیل، فلزات و پلاستیک است؛ اگرچه تحریم‌های ایالات متحده دستیابی به کالاهای ایرانی را در خارج از کشور دشوار می‌کند. اما برخی تولیدکنندگان ایرانی به دلیل داشتن سیستم‌های غیررسمی پرداخت، به بانک‌ها متکی نیستند تا در داخل و خارج از کشور تحت تاثیر تحریم‌ها قرار گیرند و همچنین برخی کالاها تحت تأثیر تحریم‌های ثانویه ایالات متحده قرار ندارند.

« سوزان ملونی » کارشناس امور ایران در اندیشکده بروکینگز نیز بر این باور است، ایران با شرکای منطقه ای روابطی "کاملا یکپارچه" برقرار کرده و از این طریق می‌تواند برای حفظ برخی فعالیت‌های اقتصادی و تجاری از آنها یاری جوید.
به گفته وی، ایرانی‌ها صنایع جایگزین و ظرفیت قابل توجهی در داخل کشور و همچنین توانایی استفاده از روابط با چند کشور همسایه خود برای فرار از مشکلات اقتصادی دارند. کشورهایی مانند عراق و افغانستان، برخی از جمهوری‌های آسیای میانه و البته سوریه و دیگر کشورهای منطقه روابط خوبی با ایران دارند و این امر می‌تواند توانایی ایران برای دسترسی‌هایی فراتر از  وزارت خزانه‌داری ایالات متحده را فراهم می‌کند.
2023