تهران - ایرنا - معاون بازار فرابورس از آغاز عملیات بازار باز برای نخستین بار در بازار سرمایه کشور از امروز خبر داد و گفت: معامله ۱۰ هزار برگه اسناد خزانه اسلامی در این بازار بین بانک مرکزی و یکی از بانک‌های دارای مجوز به منظور تامین کمبود نقدینگی این بانک انجام شد.

به گزارش روز شنبه روابط عمومی فرابورس ایران، «افسانه اروجی»مهم‌ترین اهداف بانک مرکزی را اجرای سیاست‌های پولی بازار محور عنوان کرد و افزود: بانک مرکزی در راستای اعمال سیاست‌های خود، اگر قصد تزریق پول در اقتصاد را داشته باشد اقدام به خرید اوراق مالی اسلامی و اگر بخواهد پول را جمع‌آوری کند، اقدام به فروش این اوراق در سطح بانک‌ها می‌کند.

معاون بازار فرابورس در مورد سازوکار عملیات بازار باز توضیح داد: هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار به بانک مرکزی مجوز معامله‌گری مستقل در عملیات بازار باز داده است که این عملیات از طریق اوراق قابل معامله و درج شده در فرابورس ایران و در بخش اوراق مالی اسلامی که دولت منتشر می‌کند، انجام می‌شود.

وی با اشاره به اینکه بانک‌ها نیز به منظور تامین کسری یا مصرف مازاد وجوه خود از این اوراق استفاده می‌کنند و به نسبتی که برای ایجاد توازن در نقدینگی پایان روز خود احتیاج دارند از این بازار استفاده خواهند کرد، گفت: مشتریان معامله‌گر، شامل تمامی بانک‌های دارای مجوز از بانک مرکزی هستند.

به گفته اروجی در جریان عملیات بازار باز، بانک‌ها سفارش‌هایشان را به معامله‌گر مستقل بانک مرکزی ارائه می‌کنند که در گام بعدی، معامله‌گر مستقل، این سفارش‌ها را وارد سامانه می‌کند و معامله انجام می‌شود.

وی در مورد فرایند جابه‌جایی اوراق و تسویه معاملات توضیح داد: برای تسویه، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، جابه‌جایی اوراق را بین بانک‌ها انجام می‌دهد و برای انتقال پولی که ناشی از خریدوفروش این اوراق است، اطلاعات معامله را به سامانه ساتنای بانک مرکزی ارسال می‌کند که در همان روزِ انجام معامله، پول میان خریدار و فروشنده از طریق ساتنا جابه‌جا می‌شود.

شایان ذکر است که طبق بند ۲ قسمت م تبصره ۵ قانون بودجه سال ۱۳۹۸ به دولت اجازه داده شده است تا در صورت اجرای عملیات بازار باز و وثیقه‌گذاری اوراق مالی اسلامی دولتی از بانک‌ها توسط بانک مرکزی، بخشی از بدهی‌های قطعی و حسابرسی شده خود به بانک‌ها را تا سقف ۲۰۰ هزار میلیارد ریال بهادارسازی کند که معاملات این اوراق به عنوان دارایی بانک‌ها در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران انجام خواهد شد.

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نیز امروز در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: امروز برای اولین بار، معامله اوراق بدهی دولتی در چارچوب عملیات بازار باز و در قالب خرید قطعی اوراق مزبور انجام شد.

دراین اطلاعیه آمده است: این اقدام پس از آن صورت گرفت که رئیس جمهوری در پنجاه و نهمین مجمع عمومی بانک مرکزی که روز پنج‌شنبه 26 دی ماه برگزار شد، از آغاز عملیات بازار باز در بانک مرکزی رونمایی کرد. 
همچنین این بانک در نظر دارد روز چهارشنبه دوم بهمن ماه بطور مجدد اقدام به خرید قطعی اوراق بدهی دولتی از بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی در چارچوب عملیات بازار باز نماید. در همین راستا تمامی سازوکارها و شرایط مربوط به خرید قطعی مزبور برای کلیه بانک‌های عضو بازار بین‌بانکی ارسال شده است و این بانک‌ها تا ساعت 10 صبح روز سه شنبه مورخ یکم بهمن مهلت دارند تا بر اساس نیازهای نقدینگی کوتاه‌مدت خود، پیشنهادات فروش خود را به بانک مرکزی ارسال کنند.

هدف بانک‌ مرکزی از معرفی عملیات بازار باز، نوسازی چارچوب سیاست‌گذاری پولی با به‌ کارگیری ابزارهای غیرمستقیم پولی است.

عملیات بازار باز به همراه استفاده از دامنه نرخ سود (اعطای تسهیلات به بانک ها در قبال اخذ وثیقه و سپرده‌پذیری از بانک ها) به بانک مرکزی اجازه می‌دهد مدیریت موثرتری بر نرخ سود بانکی و تخصیص بهینه نقدینگی در بازار بین بانکی ریالی داشته باشد؛ تا از مسیر آن، کانال‌های سازوکار اشاعه پولی- بویژه کانال نرخ سود- تقویت شود. امید است با اجرای تدریجی و هدفمند چارچوب جدید سیاست‌گذاری پولی و همچنین رعایت الزامات آن، در افق زمانی یک‌ساله، شاهد کنترل انتظارات تورمی و ثبات قیمت‌ها بوده و زمینه کمک به رشد اقتصادی در کشور فراهم شود.