قدمت موز که از میوههای بومی منطقه جنوب شرق آسیا و به ویژه کشور مالزی است، به ۴ هزار سال پیش برمیگردد. این میوه که طبع معتدل دارد یکی از پرمصرفترین و ارزانترین میوههای جهان است که خوردن آن میتواند به کاهش فشار خون و کاهش خطر ابتلا به سرطان و آسم کمک کند. اگرچه این میوه محبوب تقریباً در تمام مناطق گرمسیری و نیمه حارهای رشد میکند، اما مهمترین تولیدکنندگان تجاری آن کشورهایی چون مکزیک، کاستاریکا، برزیل و اکوادور هستند.
در ادامه به ۱۰ خاصیت اثبات شده موز برای سلامتی میپردازیم:
کمک به کنترل و کاهش وزن
موز کالری نسبتا کم و فیبر غذایی بالایی دارد، هر موز به طور متوسط تنها حاوی حدود ۱۰۰ کالری است. این میوه همچنین حاوی فیبر محلول پکتین است که به کنترل قند خون و کاهش اشتها بعد از غذا کمک می کند. پکتین باعث ایجاد حس سیری شده و به کُند شدن هضم کمک میکند. مصرف سبزیجات و میوههای سرشار از فیبر باعث کاهش وزن در افراد میشود.
علاوه بر این، هرچه یک موز رسیدهتر و زردتر باشد، قند آن بیشتر است. از طرف دیگر هر چه یک موز نارستر باشد، میزان نشاسته مقاوم (به هضم) بیشتری دارد. این نوع از نشاسته غیرقابل هضم است و خواص فیبرمانند دارد. نشاسته مقاوم موجود در موزهای نارس میتواند با کمک به کنترل قند خون، ولع به خوردن را در بین وعدههای غذایی اصلی مهار کند. نشاسته مقاوم همچنین میتواند به افزایش اثر ترمیکی مواد غذایی کمک کند، که به نوبه خود مصرف انرژی (سوزاندن کالری) را افزایش میدهد. مطالعاتی که بر روی حیوان انجام شده از ارتباط میان مصرف نشاسته مقاوم و کاهش چربی شکم حکایت دارد.
کمک به درمان اسهال
در یک مطالعه ۳ گروه از کودکان مبتلا به اسهال مورد آزمایش قرار گرفتند. به گروه اول موز، به گروه دوم پکتین و به گروه سوم برنج ساده داده شد.
۸۲ درصد از گروهی که رژیم غذایی حاوی موز داشتند، در مدت ۴ روز درمان شدند.
کاهش فشار خون
موز سرشار از مواد مغذی و به ویژه پتاسیم است. مطالعات فراوانی در تایید فایده مصرف غذاهای سرشار از پتاسیم مانند موز در کاهش فشار خون انجام شده است. پتاسیم به تنظیم عملکرد قلب و تعادل مایعات در بدن کمک میکند که عامل مهمی در تنظیم فشار خون در فرد است. هر موز به طور متوسط ۴۴۰ میلیگرم پتاسیم دارد.
رفع گرفتگی عضلات
پایین بودن سطح پتاسیم در بدن خطر گرفتگی عضلات را افزایش میدهد و موز منبع خوبی از پتاسیم است. نتایج یک مطالعه نشان داده است که مصرف موز یک ساعت قبل از ورزش سطح پتاسیم را پس از تمرین بالا نگه داشته و از گرفتگی عضلات جلوگیری میکند.
تسکین علائم آسم در کودکان
نتایج یک تحقیق نشان میدهد که مصرف موز به مقدار زیاد میتواند از بروز خس خس سینه در کودکان مبتلا به آسم جلوگیری کند. البته لازم به ذکر است که حساسیت به موز میتواند علائم آسم را تشدید کند؛ هرچند چنین حساسیتی نسبتا نادر است.
درمان زخم معده
با توجه به وجود مقادیر بالای فیبر محلول پکتین در موز مصرف این میوه دستگاه گوارش را تسکین میدهد. پکتین موجود در موز به تنظیم عملکرد روده کمک میکند و میتواند درمانی برای زخمهای گوارشی باشد. موز حاوی ترکیباتی به نام مهارکنندههای پروتئاز است که به از بین بردن باکتریهای مضر چون هلیکوباکتر پیلوری، که مسوول بروز اغلب زخمهای معده است، کمک میکند.
تقویت بینایی
موز منبعی غنی از ویتامین A است که به ویژه در نور کم باعث تقویت بینایی میشود. نتایج تحقیقی که در دانشگاه کوئینزلند استرالیا انجام گرفت، نشان میدهد که موز یک منبع غذایی مناسب برای جبران کمبود ویتامین A است.
پیشگیری از سرطان کلیه
به گفته محققان خطر ابتلای زنانی که ۴ تا ۶ بار در هفته موز مصرف میکنند به سرطان کلیه نصف زنانی است که موز نمیخورند. با این حال افرادی که به سرطان کلیه مبتلا هستند باید از خوردن موزهای سرشار از پتاسیم خودداری کنند.
تضمین سلامت استخوانها
کلسیم، پتاسیم، منیزیم و ویتامین K موجود در موز همگی از مواد مغذی مهم و ضروری برای سلامت استخوانها و محافظت از آنها در برابر پوکی استخوان هستند. موزها حاوی فروکتوالیگوساکاریدها هستند که به بهبود و ارتقای جذب مواد معدنی مانند کلسیم کمک میکنند.
مقابله با افسردگی
موز سرشار از آمینواسید ضروری تریپتوفان است که ابتدا به ۵-HTP و متعاقبا به هورمون شادی و تثبیت خلق و خوی سروتونین تبدیل میشود و به این ترتیب از بروز افسردگی جلوگیری میکند.
علاوه بر خواص ذکر شده، موز همچنین منبعی از ویتامین B۶، فیبر، منیزیم، بیوتین، ریبوفلاوین، کربوهیدراتها و ویتامین C نیز هست. با مصرف این میوه ضمن تامین مواد مغذی موردنیاز برای بدن میتوان آن را در برابر بسیاری از بیماریها و اختلالات بیمه کرد.